21 Mart 2012 ÇARŞAMBA

Resmî Gazete

Sayı : 28240

TEBLİĞ

Ekonomi Bakanlığından:

İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

(TEBLİĞ NO: 2012/6)

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Bilgi ve İşlemler

Mevcut önlem ve soruşturma

MADDE 1 – (1) 26/7/2006 tarihli ve 26240 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2006/20 sayılı Tebliğ (2006/20 sayılı Tebliğ) ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) menşeli 8415.10.90.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) altına kayıtlı “yalnız duvar tipi split klimalar”, 8415.90.00.90.11 GTİP altına kayıtlı  “yalnız duvar tipi split klimaların dış üniteleri (değişken soğutucu debili split klima sistemleri dış ünitesi hariç)”  ile 8415.90.00.90.12 GTİP altına kayıtlı “yalnız duvar tipi split klimaların iç üniteleri”nin ithalinde CIF bedelin %25’i oranında dampinge karşı önlem yürürlüğe konulmuştur.

(2) Mevcut önlem, yürütülen önlemlerin etkisiz kılınması soruşturmaları ile İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2009/6 sayılı Tebliğ ile Malezya’ya, 2011/3 sayılı Tebliğ ile ise Endonezya, Filipinler, Pakistan ve Vietnam’a teşmil edilmiştir.

(3) ÇHC menşeli bahse konu klimalar ile iç ve dış ünitelerine yönelik mer’i önlemin yürürlük süresinin bitiminden önce, 24/12/2010 tarihli ve 27795 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2010/30 sayılı Tebliğ ile yerli üretim dalının önleme konu ürün ve ülke kapsamında bir nihai gözden geçirme soruşturması açılması talebinde bulunabileceği ilan edilmiştir.

(4) Yerli üretim dalını temsilen, Arçelik-LG Klima San. ve Tic. A.Ş. (Arçelik-LG), Türk Demir Döküm Fabrikaları A.Ş. (Demirdöküm) ile Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. (Vestel) bir nihai gözden geçirme soruşturması açılması için Bakanlığımıza başvuruda bulunmuşlardır. 2/6/2011 tarihli ve 27952 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2011/10 sayılı Tebliğ ile açılan nihai gözden geçirme soruşturması T.C. Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü (Genel Müdürlük) tarafından yürütülerek tamamlanmıştır.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ; 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun, 20/10/1999 tarihli ve 99/13482 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar ve 30/10/1999 tarihli ve 23861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) çerçevesinde yürütülen nihai gözden geçirme soruşturmasının sonuçlarını içermektedir.

Yerli üretim dalının temsil niteliği

MADDE 3 – (1) İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 20 nci maddesi uyarınca, şikayetin yerli üretim dalı adına yapıldığı ve bu bağlamda şikayetçi üreticilerin yerli üretim dalını temsil ettiği anlaşılmıştır.

İlgili tarafların bilgilendirilmesi ve bilgilerin değerlendirilmesi

MADDE 4 – (1) Soruşturma açılmasını müteakip, söz konusu ürünün yerli üreticilerine, Bakanlıkça tespit edilen ithalatçılarına, ÇHC’de yerleşik ürünün bilinen ihracatçılarına ve diğer bütün ihracatçıların da bilgilendirilmesi için ÇHC Ankara Büyükelçiliğine ilgili soru formları, başvurunun gizli olmayan özeti ve soruşturma açılış Tebliğine ulaşmalarını temin etmek için soruşturma açılışına ilişkin bildirimde bulunulmuştur.

(2) Tarafların soru formunu yanıtlamaları için posta süresi dahil 37 gün süre tanınmıştır. Tarafların süre uzatımı yönündeki makul talepleri karşılanmıştır.

(3) Yerli üretim dalı, soruşturma süresi boyunca Bakanlığımız ile işbirliği içinde olmuş ve gerektiğinde talep edilen ilave bilgileri temin etmiştir.

(4) İthalatçı soru formunu doldurmaları için kendilerine soruşturma açılışına ilişkin bildirimde bulunulan 30 ithalatçı firmanın 16’sından yanıt alınmıştır.

(5) ÇHC’de yerleşik üretici/ihracatçı firmalardan Gree Electric Appliances, Inc. of Zhuhai (Gree) ile GD Midea Air-Conditioning Equipment Co., Ltd (Midea) firmaları soru formlarına cevap vermişlerdir.

(6) Soruşturmaya ilişkin tespit ve bilgileri içeren “Nihai Bildirim Raporu” ilgili tarafların bilgisine sunulmuştur. Nihai Bildirim Raporu’na ilişkin ÇHC’de yerleşik 1 adet üretici/ihracatçı firma ve 1 adet sektörel temsilcinin yanı sıra 4 adet ithalatçı firma görüş bildirmiştir.

(7) Tarafların soruşturma boyunca ortaya koyduğu tüm bilgi, belge ve görüşler incelenmiş, mezkûr görüşlerden mevzuat kapsamında değerlendirilebilecek olanlarına bu Tebliğ’in ilgili bölümlerinde değinilmiştir. Ayrıca, ilgili taraflardan alınan bilgi ve belgelerin gizli olmayan nüshaları talep eden bütün ilgili tarafların bilgisine sunulmak üzere hazır tutulmuştur.

Yerinde doğrulama soruşturması

MADDE 5 – (1) İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 21 inci maddesi çerçevesinde yerli üreticilerden Arçelik-LG firmasının Gebze, Demirdöküm firmasının Bozüyük, Vestel firmasının ise Manisa’daki üretim ve idari tesislerinde yerinde doğrulama yapılmıştır.

Gözden geçirme dönemi

MADDE 6 – (1) Önlemin yürürlükten kalkması durumunda, dampingin ve zararın devamı veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığının değerlendirilmesine esas teşkil etmek üzere, 1/1/2008-31/12/2010 tarihleri arası gözden geçirme dönemi olarak alınmıştır.

İKİNCİ BÖLÜM

Soruşturma Konusu Ürün ve Benzer Ürün

Soruşturma konusu ürün ve benzer ürün

MADDE 7 – (1) Soruşturma konusu ürün, ÇHC menşeli 8415.10.90.00.00 GTİP’inde yer alan “duvar tipi split klimalar (split klimalar)”, 8415.90.00.90.11 GTİP’inde yer alan “duvar tipi split klimaların dış üniteleri” ile 8415.90.00.90.12 GTİP’inde yer alan  “duvar tipi split klimaların iç üniteleri”dir.

(2) Split klimalar iç ve dış ünitenin bakır borular ve ara bağlantı kabloları ile bağlanıp set haline getirilmesiyle oluşturulan ve genelde ev ve işyerlerinde kullanılan bir iklimlendirme ürünüdür. Dış ünite, split klimaların, kapalı soğutma/ısıtma çevrimi oluşturulduğunda binanın dış ortamında kalan ve içinde basaç (kompresör), ısı dönüştürücü (eşanjör), pervane (fan) ve pervane motoru, vana grupları ve kontrol kutusu gibi bileşenleri barındıran kısmıdır. İç ünite ise kapalı soğutma/ısıtma çevrimi oluşturulduğunda binanın iç ortamında kalan, duvara askı sistemiyle asılan, hava üfleyerek soğutma/ısıtma işlevi gören ve içinde ısı dönüştürücü, elektronik kart, pervane ve pervane motoru gibi parçaları barındıran ünitedir.

(3) Split klimaların üretim süreci kısaca şu şekildedir: Split klimaların üretimi ısı dönüştürücü üretimi, boyanacak malzemelerin boyanması ve tüm parçaların bir araya getirilerek monte edilmesi olmak suretiyle üç aşamalıdır. Isı dönüştürücü üretiminde öncelikle U şeklindeki bakır borular fin adı verilen ince alüminyum şeritlere geçirilir ve genişletme tezgâhında sabitlenir. Bu şekilde elde edilen dönüştürücünün ucunda kalan yağ fırından geçirilerek buharlaştırılır ve basınçlı hava ile dışarı atılır. Daha sonra C boru montajı yapılır ve bakır boruların içine azot gazı basılır. Vakum testine götürülerek kaçak kontrolü yapılan dönüştürücüler montaj bantlarına gönderilmek üzere stok alanına yerleştirilir. Boyama sürecinde öncelikle boyanacak parçalar fosfatla kaplanır ve kataforez tankına sokulur. Kataforez boyasının kuruması için fırına gönderilen parçalar daha sonra toz boya kabinine girer ve tekrar fırına sokulur. Görüntü ve kalite kontrolü yapıldıktan sonra boyanmış parçalar montaj bantlarına gönderilmek üzere stok alanına yerleştirilir. Son olarak montaj işlemi gerçekleştirilerek klima üretimi tamamlanır.

(4) Split klimaların genel çalışma prensibi şu şekildedir: Belirli bir basınç altında bulunan sıvı haldeki akışkanı ilk olarak basaç tarafından sıkıştırılmaktadır. Söz konusu sıkıştırma işlemi ısıveren (ekzotermik) bir tepkime olup bu sırada ortaya çıkan sıcak hava bir pervane vasıtası ile dış ortama atılmaktadır. Akışkanın basıncı bir genleşme kapakçığı (valfi) yardımıyla düşürülmektedir. Bu işlem ısıalan (endotermik) bir tepkime olup ortamdan ısı çekilmektedir. Bu sayede ortam havası soğutulmaktadır.

(5) Split klimalar, içerisinde kullanılan gazın çeşidine (R22 ve R410A), ısıtma/soğutma kapasitesine (9, 12, 18, 24 kBTU), içinde yer alan basacın özelliğine (on/off veya inverter) ve enerji verimliliklerine göre sınıflandırılmaktadır. Öte yandan, sadece ortamı soğutan özellikte olan klimalar olduğu gibi, ısı pompası gibi çalışarak bulunduğu ortamı hem ısıtabilen hem de soğutabilen özellikte klimalar mevcuttur.

(6) Yerli üretim dalı tarafından imal edilen split klimalar ile soruşturma konusu ülke menşeli klimaların benzer ürün olduğu tespiti mevcut önleme esas soruşturmada (esas soruşturma) yapılmıştır. Bu soruşturmada ise, fiziksel özellikler, ürün çeşitliliği, kullanım alanları, tüketici algılaması ve dağıtım kanalları bakımından yerli üretici tarafından üretilen ürün ile soruşturmaya konu ülke menşeli ürün arasında “benzer ürün” tanımı açısından ayrım yaratan herhangi bir farklılığın ortaya çıktığına ilişkin yeni bir bilgiye ulaşılmamıştır. Bu itibarla, bu soruşturmada, daha önce 2006/20 sayılı Tebliğ’de yapılmış soruşturma konusu ürün ve benzer ürüne yönelik tespitleri değiştirecek herhangi bir bulgu olmadığından, anılan belirlemeler geçerliliğini sürdürmektedir.

(7) Soruşturma kapsamında yapılan incelemelerde soruşturma konusu maddenin yukarıda belirtilen GTİP’ler dışında bir sınıflandırma altında ithal edildiğine ilişkin herhangi bir bulgu edinilmemiştir. Öte yandan, soruşturma konusu madde haricinde bir maddenin mezkur GTİP’ler altında ithal edildiğine dair bir itirazda da bulunulmamıştır. Ancak, soruşturma açıldığında “yalnız duvar tipi split klimaların iç ve dış üniteleri” 8415.90.00.90.00 GTİP’i altından ithal edilirken, 30/12/2011 tarihli ve 28158 sayılı Resmî Gazete’nin 1. Mükerrerinde yayımlanan 2011/2571 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yapılan değişiklik sonucu, 8415.90.00.90.11 GTİP’i altından “yalnız duvar tipi split klimaların dış üniteleri (değişken soğutucu debili split klima sistemleri dış ünitesi hariç)”, 8415.90.00.90.12 GTİP’i altından ise “yalnız duvar tipi split klimaların iç üniteleri” ithal edilmeye başlanmıştır.

(8) Soruşturma konusu eşya ile ilgili açıklamalar genel içerikli olup uygulamaya esas olan GTİP ve karşılığı eşya tanımıdır. Bununla beraber, soruşturma konusu eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde yer alan tarife pozisyonunda ve/veya tanımında yapılacak değişiklikler bu Tebliğ hükümlerinin uygulanmasına halel getirmez.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Maddi Zararın Varlığı ve Devamı

Genel açı klimalar

MADDE 8 – (1) İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 35 inci maddesi çerçevesinde önlemin yürürlükte olduğu dönemde, yerli üretim dalında zarar durumu ve bu zararın devamına ilişkin incelemeler yapılmıştır.

Maddenin genel ithalatı

MADDE 9 – (1) Maddenin genel ithalatındaki eğilime bakmak için 2008-2010 döneminde önleme tabi ürünün tüm ülkelerden gerçekleştirilen ithalat rakamları incelenmiştir. Bu çerçevede, 2008 yılında 28.032 ton olan ithalatın 2009 yılında 10.426 tona düştüğü, 2010 yılı sonunda ise az da olsa artarak 13.280 tona çıktığı görülmektedir. Ürünün ithalatına değer olarak bakıldığında ise 2008 yılında 164.325.640 ABD Doları olan duvar tipi split klima ithalatının 2009 yılı sonunda 74.298.973 ABD Doları seviyesine düştüğü ve 2010 yılında tekrar artarak 87.905.309 ABD Dolarına çıktığı görülmektedir. Maddenin genel ithalatının ortalama birim fiyatlarına bakıldığı zaman ise ürünün bahse konu yıllar itibariyle fiyatlarının sırasıyla 5,86 ABD Doları/Kg, 7,13 ABD Doları/Kg ve 6,62 ABD Doları/Kg olarak gerçekleştiği görülmektedir.

(2) Önleme tabi iç ve dış ünitelerin ithalatının gözden geçirme döneminde takip edilebileceği GTİP olan 8415.90.00.90.00 altında sınıflandırılan “diğer yerlerde kullanılan klima aksam ve parçaları”nın genel ithalat rakamlarına bakıldığında ise aksam ve parça ithalatının klima ithalatının seyrine benzer bir eğilim içinde olduğu görülmektedir. Buna göre, 2008 yılında 7.300 ton ve 118 milyon ABD Doları civarında olan ithalatın, 2009 yılında 4.500 ton ve 71 milyon ABD Doları civarına düştüğü, 2010 yılında ise tekrar 7.300 ton civarına çıktığı fakat değer olarak 101 milyon ABD Doları seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir.

Maddenin önleme tabi ülkeden ithalatı

MADDE 10 – (1) ÇHC menşeli önleme tabi ürün ithalatının toplam ithalat içindeki payı ve birim fiyatları incelenmiştir. Buna göre, 2008 yılında 13.616 ton olarak gerçekleşen ithalatın, 2009’da 4.850 tona düştüğü, 2010’da ise 8.901 tona çıktığı tespit edilmiştir.

(2) Öte yandan, maddenin önleme tabi diğer ülkelerden ithalatına bakıldığında, 2010 yılında Vietnam, Malezya ve Endonezya’dan ithalatın halen devam ettiği, Pakistan ve Filipinler’den gelen ithalatın ise kesildiği tespit edilmiştir.

(3) Split klimaların iç ve dış ünitelerinin gözden geçirme döneminde ayrı ayrı getirildiği 8415.90.00.90.00 GTİP’ine ait istatistiklere bakıldığında ÇHC’nin 2008 ve 2009 yıllarında yaklaşık %29’luk ithalat payıyla birinci olduğu, 2010 yılında ise %15’lik payı ile Romanya’nın ardından ikinci sırada olduğu tespit edilmiştir.

Önlem konusu ürün ithalatının tüketime göre değişimi

MADDE 11 – (1) Yerli üretim dalının yurt içi satış miktarı ile genel ithalatın miktarı adet bazında toplanarak ilgili yıla ilişkin benzer mal tüketim rakamları elde edilmiştir. Şikayetçi yerli üreticiler yerli üretim dalını oldukça yüksek bir oranda temsil ettiğinden, diğer yerli üreticinin satış verileri ihmal edilmiş ve hesaplamada söz konusu firmaların yurt içi satış miktarlarının toplamı aynen kullanılmıştır. İthalat istatistikleri kilogram bazında tutulduğundan söz konusu verileri adete dönüştürmek gerekmiştir. Bu kapsamda, yapılan dönüşümde yerli üretim dalından edinilen bilgiler çerçevesinde standart bir ürünün ağırlığının ortalama 40 Kg olduğu hesaba katılmış ve değerlendirmeler bu bilgiler çerçevesinde yapılmıştır.

(2) Bahse konu bilgiler ışığında yapılan hesaplamalar sonucu elde edilen Türkiye toplam benzer mal tüketim miktarının endeks değeri 2008 yılı için 100 olarak kabul edildiğinde 2009 yılında bu rakamın 46’ya düştüğü, 2010 yılında ise daha da azalarak 44’e düştüğü görülmektedir. Yerli üretim dalının Türkiye toplam tüketimi içinden aldığı pazar payına bakıldığında ise 2008 yılında 100 olan pazar payı endeks değerinin, 2009 yılında 115’e çıktığı, 2010 yılında ise 94’e düştüğü tespit edilmiştir.

(3) Öte yandan, ÇHC menşeli önleme tabi ithalatın Türkiye toplam tüketiminden aldığı pazar payı incelendiğinde, endekslenen değerin 2008 yılında 100 olarak kabul edilmesi durumunda, söz konusu değerin 2009 yılında 78’e düştüğü, 2010 yılında ise 149’a çıktığı tespit edilmiştir.

Önlem konusu ürün ithalatının fiyatlarının gelişimi

MADDE 12 – (1) Önlem konusu klimaların Türkiye genel ithalatının birim fiyatı, 2008 yılında 5,86 ABD Doları/Kg iken sonraki yıl artış eğilimi göstermiş ve 2009 yılında 7,13 ABD Doları/Kg olarak gerçekleşmiştir. 2010 yılına bakıldığında ise birim fiyatların tekrar düşerek 6,62 ABD Doları/Kg seviyesine gerilediği görülmektedir.

(2) ÇHC’den yapılan klima ithalatının birim fiyatlarına bakıldığı zaman ise son üç yılda birim fiyatların ÇHC ithalat miktarının yüksekliğiyle ters orantılı olarak değiştiği görülmektedir. Buna göre 2008 yılında kilogram başına 4,85 ABD Doları olan birim fiyatın, 2009 yılında 5,48 ABD Doları/Kg’a çıktığı, 2010 yılında ise 5,32 ABD Doları/Kg’a gerilediği tespit edilmiştir.

(3) Diğer ülkelerden yapılan ithalatın birim fiyatları ise 2008 yılında 6,82 ABD Doları/Kg iken sonraki iki yılda artarak 2009’da 8,56 ABD Doları/Kg’a, 2010 yılında ise 9,26 ABD Doları/Kg’a çıkmıştır.

Önlem konusu ithalatın yerli üretim dalının iç piyasa fiyatları üzerindeki etkisi

MADDE 13 – (1) Gözden geçirme döneminde, ÇHC menşeli ithalatın yerli üretim dalının fiyatları üzerindeki tesirini göstermesi açısından, ÇHC menşeli ithalatın Türkiye’ye giriş fiyatlarıyla yerli üretim dalının gerçekleşmiş iç piyasa satış fiyatlarını karşılaştıran fiyat kırılması hesaplaması yapılmıştır. ÇHC menşeli ithalatın Türkiye’ye giriş fiyatları, TÜİK istatistiklerinden elde edilen ortalama CIF fiyatlar üzerine %2,7 gümrük vergisi ve %2 oranında diğer gümrük masrafları eklenerek bulunmuştur. Dampinge karşı önlemin söz konusu olmadığı bir ortamda fiyatların hangi düzeyde olacağına ilişkin değerlendirmeyi mümkün kılmak amacıyla anılan fiyatlara dampinge karşı önlem eklenmemiştir.

(2) Ülke bazında yapılan hesaplamalara göre, ÇHC menşeli ithalat 2008, 2009 ve 2010 yıllarında yerli üretim dalının fiyatlarını sırasıyla %47, %15 ve %39 seviyelerinde kırmıştır.

(3) Öte yandan, bazı ithalatçılar kendilerinin 2011 yılı fiyatlarının yerli üretim dalının iç piyasa fiyatlarından yüksek olduğunu bir takım verilerle ispatlama yoluna gitmişlerdir. Ancak, gözden geçirme dönemi 2008-2010 dönemi olduğundan, bu veriler dikkate alınmamıştır.

Yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri

MADDE 14 – (1) Yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinin değerlendirilmesinde şikayetçi yerli üreticiler olan Arçelik-LG, Demirdöküm ve Vestel’in verileri kullanılmıştır. Eğilimin sağlıklı bir şekilde incelenmesi amacıyla Türk Lirası bazındaki veriler için on iki aylık ortalamaları içeren ÜFE rakamları kullanılarak enflasyondan arındırılan reel değerler esas alınmıştır. Ayrıca, 2008-2010 dönemine ait bütün veriler 2008 yılı baz alınarak endekslenmiştir.

a) Üretim, kapasite ve kapasite kullanım oranı

1) Yerli üretim dalının üretim miktarı endeksi 2008 yılında 100 iken, 2009 yılında 55 seviyesine düşmüş, 2010 yılında az da olsa yükselerek 61’e çıkmıştır.

2) Aynı dönemde yerli üretim dalının kapasite miktar endeksi 2008 yılında 100 iken, 2009 ve 2010 yılında 138 olarak gerçekleşmiştir.

3) Yerli üretim dalının kapasite kullanım oranına bakıldığında ise 2008 yılında 100 olan bahse konu oranın endeks değerinin 2009 yılında 40 ve 2010 yılında 44 olarak gerçekleştiği görülmektedir.

b) Yurtiçi satışlar ve ihracat

1) Yerli üretim dalının önlem konusu klimalarda yurt içi satış miktar endeksi 2008 yılında 100 olarak alındığında, söz konusu endeksin 2009’da 52’ye, 2010’da ise 41’e düştüğü görülmektedir. Aynı dönem için yurtiçi satış hâsılatı reel olarak incelendiğinde, 2008 yılında 100 olan endeks değerinin, 2009’da 59’a, 2010 yılında ise 46’ya düştüğü görülmektedir.

2) İhracat miktar endeksinin 2008 yılında 100 olduğu kabul edilirse, 2009’da 65’e düştüğü, 2010 yılında ise 87’ye çıktığı görülmektedir. İhracatın değer endeksi ise 2008 yılında 100 iken 2009 yılında 93’e düşmüş, 2010 yılında ise 99’a çıkmıştır.

c) Yurt içi satış fiyatları

1) Yurtiçi satışların adet başına düşen birim fiyatlarının reel endeks değerlerine bakıldığında, 2008 yılında 100 olarak kabul edilen endeksin 2009 yılında 113’e çıktığı, 2010 yılında ise az da olsa azalarak 112’ye düştüğü tespit edilmiştir.

ç) Pazar payı

1) Yerli üretim dalının pazar payı endeksi 2008 yılında 100 iken, 2009 yılında 115 seviyesine çıkmış, fakat 2010 yılında 94’e düşmüştür.

d) Stoklar

1) Yerli üretim dalının önlem konusu klimalardaki dönem sonu stok verileri incelendiğinde, 2008 yılında 100 olan stok miktar endeksinin, 2009 yılında 55’e, 2010 yılında ise 45’e düştüğü görülmektedir.

e) İstihdam

1) Yerli üretim dalının önlem konusu klimaların üretiminde çalışan direkt işçi sayısının endeks değeri 2008 yılında 100 olarak kabul edildiğinde, söz konusu değerin 2009’da 72’ye düştüğü, 2010 yılında ise 78’e çıktığı görülmektedir.

f) Ücretler

1) Yerli üretim dalında önlem konusu klimaların üretiminde çalışan direkt işçilerin aylık giydirilmiş ortalama ücretlerinin endeks değeri 2008 yılında 100 olarak kabul edildiğinde, söz konusu değerin 2009’da 106’ya çıktığı, 2010 yılında ise 104’e düştüğü görülmektedir.

g) Verimlilik

1) Yerli üretim dalında çalışan işçi başına üretimi yansıtan verimlilik endeksi 2008 yılında 100 iken, 2009 ve 2010 yıllarında sırasıyla 76 ve 77 olarak gerçekleşmiştir.

ğ) Maliyetler ve kârlılık

1) Yerli üretim dalının önlem konusu klimalarda ağırlıklı ortalama birim ticari maliyet endeksi 2008 yılında 100 iken, 2009 yılında 118 ve 2010 yılında 106 olarak gerçekleşmiştir.

2) Yerli üretim dalının önlem konusu üründe birim kârlılık endeksi 2008 yılında 100 iken, 2009 ve 2010 yıllarında sırasıyla 392 ve 367 olarak gerçekleşmiştir.

h) Nakit akışı

1) Yerli üretim dalının önlem konusu klima satışından elde ettiği nakit akışı (kâr+amortisman) endeksi 2008 yılında 100 iken, 2009 yılında 198 ve 2010’da 190 olarak gerçekleşmiştir.

ı) Büyüme

1) Yerli üretim dalının bütün faaliyetleri ile ilgili olarak, bilanço aktif büyüklüğü 2008 yılında 100 iken, 2009 ve 2010 yıllarında sırasıyla 101 ve 102 olarak gerçekleşmiştir.

i) Sermaye ve yatırımları artırma yeteneği

1) Yerli üretim dalının sermaye artırma yeteneğini görebilmek için yerli üretim dalının bütün faaliyetlerinde kullanılan öz sermayesi incelenmiştir. Buna göre, 2008 yılında 100 olan özsermaye endeksi, 2009 yılında 117’ye çıkmış, 2010 yılında ise 97’ye düşmüştür.

j) Yatırımların geri dönüş oranı

1) Yerli üretim dalının bütün faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan yatırımlarının geri dönüşünü yansıtan Kâr/Özkaynak oranının endeks değeri 2008 yılında 100 iken 2009 yılında 196’ya çıkmış ve 2010 yılında 238’e yükselmiştir.

Maddi zararın varlığı ve devamına ilişkin değerlendirme

MADDE 15 – (1) ÇHC’nin Türkiye’ye ihracatı bağlamında son üç yıla bakıldığında, gerek set halinde getirilen split klimaların gerekse iç ve dış ünitelerin ayrı ayrı getirildiği aksam ve parçaların ihracatında, 2009 yılında düşen ihracatın 2010 yılında tekrar artışa geçtiği görülmektedir. 2010 yılındaki ihracatın, 2008 yılı seviyelerini yakalayamasa da damping önlemi yürürlükte bulunmasına rağmen artış eğilimine girdiği görülmekte ve bu sayede ÇHC menşeli ithalatın Türkiye pazarında 2009 yılında düşmüş olan pazar payını, 2010 yılında ciddi oranda artırdığı değerlendirilmektedir.

(2) Yerli üretim dalının gerçekleşmiş iç piyasa satış fiyatlarıyla, ithalatın Türkiye’ye giriş fiyatlarını karşılaştırmaya yarayan fiyat kırılması oranları oldukça yüksek seviyelerde çıkmıştır.

(3) Yerli üretim dalının üretim, iç ve dış piyasa satış miktarları 2008 yılına nazaran son iki yılda düşüş göstermiştir. Aynı dönemde, maliyetler ve ücretler ise tam tersine artış göstermiştir. İstihdam, kapasite kullanım oranı ve verimlilik de 2008’e nazaran düşüş göstermiştir.

(4) Öte yandan, yerli üretim dalının kârlılık, nakit akışı, kapasite miktarı, aktif büyüklüğü, yatırımların geri dönüşü ve stok miktarlarında iyileşmeler gözlemlenmiştir. Ancak, yürürlükte bir dampinge karşı önlem bulunmasına rağmen önlem konusu ithalatta azalma olmaması, önlem konusu ithalatın yerli üretim dalının iç piyasa satış fiyatları üzerindeki etkisi ve önlem konusu ithalatın yerli üretim dalının bazı ekonomik göstergeleri üzerindeki olumsuz etkisi gibi zarar unsurlarının hala geçerli olduğu değerlendirilmektedir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Dampingin ve Zararın Devamı veya Yeniden Oluşma İhtimali

Genel açıklamalar

MADDE 16 – (1) İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 35 inci maddesi çerçevesinde önlemin yürürlükten kalkması halinde dampingin ve zararın devam etmesinin veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığı incelenmiştir.

(2) Bu çerçevede, önleme konu ülkenin üretim kapasitesi, ihracat kabiliyeti ve ihraç fiyatları ile esas soruşturmada tespit edilen damping marjı gibi unsurlar incelenmiştir.

(3) Değerlendirmelerde kullanılan verilerin bir kısmı uluslararası kaynaklardan elde edilmiştir. Uluslararası istatistiklerde duvar tipi split klimaları içinde barındıran en dar kapsamlı sınıflandırmanın yer aldığı 8415.10 armonize sistem kodu (HS Kodu) kullanılmıştır. Bu kapsamda eldeki en iyi verilerle değerlendirme yapılmıştır.

ÇHC’de yerleşik kapasite ve ihracat kabiliyeti

MADDE 17 – (1) Yerli üreticilerden alınan bilgiye göre, klima iç talebinin çok canlı olduğu ÇHC’de yerleşik klima üreticilerinin split klima üretim kapasitesi, Türkiye’deki aynı ürünün üretim kapasitesinin yaklaşık 40 katı büyüklüğündedir. 20 Mayıs 2011 tarihinde China Daily USA adlı internet sitesinde yayımlanan bir makalede, Çin Elektrikli Ev Aletleri Birliği Başkanı, 2010 yılında sadece Çin’de 80 milyondan fazla klimanın satıldığını ve bu satışların %90’ını yerli markalı klima satışlarının oluşturduğunu belirtmiştir.

(2) Uluslararası pazar araştırmaları yapan ABD menşeli bir firmanın (IBIS World) yayınlamış olduğu ÇHC Klima Üretim Raporu’nda yer alan bilgilere göre, 2009 yılında ÇHC klima sektöründe faaliyet gösteren 258 firmanın 977 adet üretim tesisinden elde ettiği yıllık gelir 32,9 milyar ABD Doları seviyesindedir. Söz konusu rapora göre, ÇHC klima sektöründe yaklaşık 177.000 kişi çalışmaktadır. Üretimden elde edilen gelir ve toplam istihdam rakamlarına bakıldığında ve 2009 yılının küresel kriz yılı olduğu göz önüne alındığında, ÇHC’nin önlem konusu üründe ne denli ciddi bir kapasiteye sahip olduğu görülmektedir. Nitekim, yıllık olarak hazırlanan bu raporun Ağustos 2011 sayısında, ÇHC’de yerleşik klima üreticilerinin yıllık cirolarının 62 milyar ABD Doları seviyesine ulaştığı ve sektörün 2006-2011 döneminde yıllık olarak ortalama %18 oranında büyüdüğü ifade edilmiştir.

(3) ÇHC’nin söz konusu üründe yerleşik kapasitesinin diğer ülkelere göre hangi ölçüde büyük olduğunu görmek için ÇHC’nin dünya split klima ihracatındaki payına bakılmıştır. Bu çerçevede, Uluslararası Ticaret Merkezi’nden (UTM-International Trade Center) elde edilen veriler ışığında, 8415.10 HS Kodu’ndan yapılan ihracata hem dünya genelinde hem de ÇHC özelinde bakılmıştır.

(4) Dünya genelinde klima ihracat rakamlarına bakıldığında önlemin alındığı yıl olan 2006 yılında 7,9 milyar ABD Doları olan ihracatın 2007 yılında 10 milyar ABD Doları’nın üstüne çıktığı, 2008’de 11,6 milyar ABD Doları seviyesinde olduğu, 2009’da ise keskin bir düşüş göstererek tekrar 7,8 milyar ABD Doları’na indiği ve nihayet 2010 yılında krizden önceki seviyesine yakın bir şekilde gerçekleşerek 10,7 milyar ABD Doları’na çıktığı tespit edilmiştir.

(5) ÇHC’nin dünya ihracatı içindeki payına bakıldığında ise 2006 yılında %42,9’luk yüksek bir oranla birinci sırada olduğu ve 2010 yılında söz konusu payı %56,8’e yükselttiği görülmektedir. Yukarıdaki verilerden anlaşılacağı üzere, ÇHC, dünya klima ihracatından her geçen yıl daha da yüksek pay almakta ve söz konusu ihracatın yarısından fazlasını tek başına yapmaktadır. ÇHC’den sonra dünya ihracatında ikinci sırada yer alan Tayland’ın 2010 yılındaki ihracat payının %17 civarında olduğu da göz önüne alındığında, ÇHC’nin bahse konu ürün pazarının tartışmasız lideri olduğu değerlendirilmektedir.

(6) Öte yandan, ÇHC’nin kapasitesinin ne kadar bir bölümünü Türkiye’ye yönelttiğini görebilmek için ÇHC’nin Türkiye’ye olan duvar tipi split klima (HS Kodu: 8415.10) ihracatına bakılmıştır. UTM’den elde edilen verilere göre, ÇHC Türkiye’ye, önlemin alındığı yıl olan 2006 yılında 81 milyon, 2007 yılında 43,5 milyon, 2008 yılında 105,7 milyon, 2009 yılında 45,2 milyon ve 2010 yılında 62,1 milyon ABD Doları (FOB) civarında klima ihraç etmiştir. ÇHC’nin klima ihracat istatistiklerine miktar olarak bakıldığında, 2010 yılında ÇHC’nin Türkiye’ye 4.849 ton klima ihraç ettiği ve Türkiye’ye olan ihracatının toplam ihracatı içindeki payının %1 olduğu görülmektedir. Bu veriler ışığında, Türkiye ÇHC’nin 2010 yılında klima ihracatı yaptığı 190 ülke arasında 19. sırada yer almıştır. Önlemin alındığı yıl olan 2006 yılında ÇHC’nin Türkiye’ye olan ihracatının toplam ihracatı içindeki payının %2,4 olduğu ve Türkiye’nin ihracat yapılan ülkeler arasında 9. sırada olduğu göz önüne alındığında, 2006 yılında alınan dampinge karşı önlemin ÇHC’yi Türkiye haricinde alternatif pazarlara yönelttiği ve önlemin bu açıdan etkili olduğu, ancak Türkiye pazarının ÇHC için önleme rağmen önemini koruduğu değerlendirilmektedir.

ÇHC’nin üçüncü ülkelere ihracatı ve birim fiyatları

MADDE 18 – (1) ÇHC’nin üçüncü ülkelere ihracatı ve söz konusu ihracatın fiyatları incelenirken AB’nin ÇHC’den 8415.10.90 CN Kodu altında gerçekleştirdiği ithalata bakılmıştır. Bu çerçevede, AB’nin resmi istatistik kurumu olan EUROSTAT’tan alınan verilere göre 2006 yılında 323 milyon Euro (CIF) olan ithalatın, 2007 ve 2008 yıllarında 570 milyon Euro tutarının üzerinde olduğu, 2009 yılında 268 milyon Euro ve 2010 yılında 391 milyon Euro olarak gerçekleştiği görülmektedir. Söz konusu ithalat miktarına bakıldığında 2006 yılında 76.332 ton olarak gerçekleşen ithalatın kriz yılı olan 2009’da 50.765 tona düştüğü 2010 yılında ise tekrar toparlanarak 77.216 tona çıktığı tespit edilmiştir.

(2) ÇHC’den yapılan ithalatın birim fiyatlarına bakıldığı zaman 2006’daki birim fiyatın kilogram başına ortalama 4,24 Euro olduğu, söz konusu birim fiyatın 2007’de 4,67, 2008’de 4,52, 2009’da 5,28 Euro/Kg olarak gerçekleştiği tespit edilmiştir. 2009 yılında zirve yapan ortalama birim fiyatın 2010 yılında artan ithalatla beraber 5,07 Euro/Kg seviyelerine kadar gerilediği görülmektedir.

Diğer ülkelerde önlem konusu ürüne ilişkin yürürlükte bulunan önlemler

MADDE 19 – (1) Arjantin, 8415.10 HS Kodu altında sınıflandırılan ÇHC menşeli “split sistemli klimalar ile bazı aksam ve parçaları”nın ithaline yönelik yürürlükte bulunan dampinge karşı önlemi 18 Şubat 2011 tarihinde 5 yıl süreyle uzatmıştır.

Esas soruşturmada tespit edilen damping marjı

MADDE 20 – (1) Mevcut dampinge karşı önlemin hukuki ve idari altyapısını teşkil eden önceki damping soruşturması esnasında ÇHC için tespit edilen damping marjı, ÇHC’nin önlemin kalkması halinde muhtemel davranışını yansıtması bakımından önemli bir gösterge niteliği taşımaktadır. Buna göre, 2006 yılında sona eren esas damping soruşturmasında, işbirliğine gelen firmalar için CIF bedelin %38,64 ile %43,19 arasında değişen oranlarda, diğer firmalar için CIF bedelin %92,63 oranında damping marjı hesaplanmıştır.

Türkiye pazarının önemi

MADDE 21 – (1) Önleme konu ülke için Türkiye, artan nüfusu,  dinamik iç talebi ve yaz mevsiminde ülke genelinde oluşan yüksek sıcaklıklar nedeniyle klima sektörü için önemli bir pazar mahiyetindedir. İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneğine kayıtlı üretici, ithalatçı, dağıtıcı gibi değişik nitelikte 70’in üzerinde firmanın olması, klima sektörünün Türkiye’de ne kadar yerleşik bir sektör olduğunun bir göstergesidir.

(2) Türkiye’deki çok sayıda ithalatçı, 1990’lı yıllardan beri ÇHC’den klima ithalatı yapmaktadır. Türkiye’de yerleşik ithalatçılar ile ÇHC’den çok sayıda üretici/ihracatçı firma gerek ÇHC’deki ve Türkiye’deki, gerekse başka ülkelerdeki fuarlarda sık sık karşı karşıya gelmekte, özel ziyaretler yapmakta, karşılıklı bilgi alışverişinde bulunmaktadırlar. Dolayısıyla, ÇHC üreticileri/ihracatçıları Türkiye pazarı, rekabet şartları, dağıtım ve pazarlama kanalları, ürünler ve fiyat seviyeleri hakkında iyi derecede bilgiye sahiptirler ve bu firmaların Türkiye’deki dağıtım kanallarına erişim kolaylığı nedeniyle pazara nüfuz etme sorunu yaşamadıkları anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, önlemin kalkması durumunda, Türkiye pazarını çok iyi bilen ve önemli gören ÇHC’de mukim ihracatçılar, Türkiye’ye olan ihracatını kolaylıkla artırabilecektir.

Talep ve talebi etkileyen unsurlar

MADDE 22 – (1) Yerli üretim dalından alınan bilgiye göre önlem konusu ürün talebi 2008 yılında zirve noktasına ulaşmıştır. 2008 yılından sonra ise küresel krizin etkisi sonucu tüm dünyada klima talebinin daraldığı gibi Türkiye iç pazarında da talep daralması yaşanmıştır. 2008 yılındaki toplam Türkiye talebi 100 olarak değerlendirildiğinde, 2009 yılında bu rakamın 46’ya, 2010 yılında ise 44’e düştüğü tespit edilmiştir. Bu çerçevede, 2009 yılında yaşanan talep daralmasının 2010 yılında da devam ettiği görülmektedir. Yerinde doğrulama esnasında yerli üretim dalından edinilen bilgilere göre ise 2011 yılının dünya klima sektörü için 2010 yılına nazaran daha canlı geçtiği ifade edilmiştir.

(2) Yerli üretim dalından alınan bilgilere göre, klima talebi iki türlü olmaktadır. Birinci tip talep, ev ve iş yerlerinde yaygın olarak kullanılan duvar tipi, yer tipi, kaset tipi veya salon tipi split klimalar üzerinde yoğunlaşmaktadır. İkinci tür talep ise daha ziyade büyük ölçekli otel, plaza, alışveriş merkezi projelerinde kullanılan ve bir dış üniteyle çok sayıda iç ünitenin kontrol edilebildiği yüksek teknolojili ve yüksek enerji sınıfında yer alan değişken debili soğutucu akışkan sistemli split klimalarda yoğunlaşmaktadır. Türkiye’de yerleşik firmaların uzmanlaştığı ürünler birinci tip talebe ait ürünlerdir. ÇHC’den ithal edilen ürünler de bu tip talebe yönelik ürünlerdir. Öte yandan, yerli üretim dalının değişken debili soğutucu akışkan sistemli split klima üretimi için ar-ge çalışmalarında bulunduğu ve önümüzdeki dönemde daha yüksek katma değerli olan bu tipteki ürünleri üretmek istediği bilinmektedir.

(3) Önleme tabi ürün ise bütün tipler içinde en çok talebi olan duvar tipi split klimalar ile bunların iç ve dış ünitesidir. Türkiye’de elektrik enerjisinin görece pahalı olmasından dolayı bu tipteki ürünlerin talebini belirleyen en önemli unsur enerji sınıflandırmasıdır. Son yıllarda dur-kalk basaçlı klimaların enerji sınıflarının düşük olması sebebiyle, iç piyasa talebi, yeni teknoloji olan ve daha yüksek enerji sınıfında bulunan inverter basaçlı ürünlere kaymıştır. ÇHC’de yerleşik firmalar da bu tipteki üretimlerini artırmışlar ve Türkiye piyasasına bu şekilde daha rahat girebilmişlerdir. Yerli üretim dalında da bu tür basaçlı klimalar büyük ölçeklerde üretilmeye başlamıştır. Ayrıca, yerli üretim dalı tarafından bu tip klimaların ar-ge çalışmalarının devam etmekte olduğu ve önümüzdeki dönemde bu tür ürünlerin üretiminin daha da artacağı ifade edilmektedir.

Dampingin ve zararın devamı ve yeniden oluşma ihtimaline ilişkin değerlendirme

MADDE 23 – (1) Yukarıdaki bilgiler ışığında, önleme tabi ülke olan ÇHC’nin gerek kapasite gerek dış ticaret bakımından önleme tabi üründe dünya lideri olduğu; 2009 yılında küresel ticaretin daralmasına rağmen ihracat payını artırabildiği; 2010 yılında genişleyen dünya pazarıyla birlikte ihracat payını daha da artırdığı; 2009 yılında Türkiye’ye olan ihracatı azalmasına rağmen, 2010 yılında ihracatta artış başladığı; önlemin kalkması halinde ÇHC’nin Türkiye pazarına daha çok yönelebileceği; Türkiye dışında Arjantin’in de önleme tabi üründe bir dampinge karşı önlemi olması ve bunun ÇHC’nin uluslararası fiyat politikasını yansıtması bakımından bir gösterge niteliğinde olabileceği; yine önlemin ortadan kalkması halinde ÇHC’nin muhtemel davranışını yansıtması bakımından esas soruşturmada hesaplanan damping marjlarının işbirliğine gelen firmalar için CIF bedelin %40’ı civarında, diğer firmalar için %92 düzeyinde olduğu;  Türkiye’nin iç talebinin klimalar için artan nüfus ve yaz mevsiminde görülen yüksek sıcaklıklar nedeniyle canlı olduğu göz önüne alındığında mevcut önlemin yürürlükten kalkması halinde dampingli ithalatın devamı ya da tekrarının muhtemel olduğu mütalaa edilmektedir.

(2) Öte yandan, ÇHC’nin ihracat kapasitesi ve 2010 yılında Türkiye’ye olan ihracatının tekrar artışa geçmesi, özellikle 2010 yılı için hesaplanan fiyat kırılması oranlarının oldukça yüksek olması ile yerli üretim dalının bazı ekonomik göstergelerinde meydana gelen bozulmalar dikkate alındığında mevcut önlemin yürürlükten kaldırılması halinde yerli üretim dalının ekonomik durumunun daha da kötüye gidebileceği ve zarar durumunun devam edeceği veya tekrar oluşabileceği değerlendirilmektedir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Nihai bildirim sonrası gündeme getirilen hususlar

MADDE 24 – (1) Bir ihracatçı firma, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin 2009 yılında hazırlamış olduğu ve 1998-2007 dönemini ele alan Türkiye İklimlendirme Sanayi Sektör Raporu’nun soruşturmacı otorite tarafından yapılacak tespitlerde dikkate alınması gerektiğini ifade etmiştir. Ancak, soruşturma esnasında yapılan tespitlerin birincil kaynaklardan yapılması ve bahse konu raporun gözden geçirme döneminin dışında kalan bir dönemi açıklayıcı nitelikte olması nedeniyle, mezkur rapor değerlendirmelerde dikkate alınmamıştır.

(2) Bir ihracatçı firma, esas soruşturmanın Nihai Bildirim Raporu’nda yer alan tespitlerden yola çıkarak yerli üretim dalının zarar göstergelerine ilişkin çeşitli yorumlar yapmıştır. Ancak, nihai gözden geçirme soruşturmasında zarara ilişkin tespitler gözden geçirme dönemi için yapılmaktadır. Bu yüzden, bahse konu ihracatçı firmanın tespitleri dikkate alınmamıştır.

(3) Bir ihracatçı firma, esas soruşturmada başvurunun Vestel tarafından yapıldığı ve Arçelik-LG tarafından desteklendiğini, nihai gözden geçirme başvurusunda ise bu firmalara ek olarak Demirdöküm firmasının da bulunduğunu ve sektörde bu firmalar haricinde Airfel adlı bir diğer firmanın da bulunduğunu ifade etmiş ve artan üretici sayısının sektördeki olumlu gidişattan kaynaklandığını belirtmiştir. Yapılan değerlendirmede, önlem konusu üründe dampinge karşı önlem sonrası iç piyasada artan rekabet şartları neticesinde sektöre çeşitli üreticilerin giriş yaptığının doğru olduğu ancak üretici sayısındaki bu artışın yerli üretim dalındaki zarar durumunun varlığını veya zararın yeniden meydana gelme ihtimalini ortadan kaldırmayacağı değerlendirilmiştir.

Sonuç

MADDE 25 – (1) Soruşturma sonucunda, yerli üretim dalında maddi zararın devam ettiği ve meri önlemin yürürlükten kaldırılması halinde dampingin ve zararın devamı veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olduğu anlaşıldığından İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulunun kararı ve Bakanın onayı ile soruşturma konusu ürün için uygulanmakta olan dampinge karşı önlemin aşağıda belirtilen şekilde aynen uygulanmaya devam edilmesine karar verilmiştir.

(2) ÇHC menşeli ilgili ürün ithalinde uygulanan önlemin devam etmesiyle beraber, 2009/6 sayılı Tebliğ ile Malezya’ya ve 2011/3 sayılı Tebliğ ile Endonezya, Filipinler, Pakistan ve Vietnam’a önlemlerin etkisiz kılınmasının tespit edilmesi sonucu teşmil edilen önlemlerin uygulanmasına da aynen devam edilir.

Uygulama

MADDE 26 – (1) Gümrük idareleri, Karar maddesinde gümrük tarife istatistik pozisyon numarası, tanımı ve menşe ülkesi belirtilen eşyanın, diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamındaki ithalatında, karşılarında gösterilen oranda dampinge karşı önlemi tahsil ederler.

Yürürlük

MADDE 27 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 28 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ekonomi Bakanı yürütür.