Gümrükler Genel Müdürlügünün 08.09.2014 tarihli 2596823 sayili tasarruflu yazisi (Iran Plakali Tasitlardan Akaryakit Fiyat Farki Alinmasi)

Konu : İran plakalı taşıtların ülkemize ve ülkemiz üzerinden yapacakları taşımalardan alınacak ücretler

Malumları olduğu üzere, İran'da akaryakıtın devlet tarafından sübvanse edilmesi ve diğer ülkelere nazaran daha ucuza satılması nedeniyle, İran topraklarından geçen Türk araçlarından varılan mutabakat çerçevesinde [ formülü İran'da kat edilen mesafe (Km) X 0,32 X 0.80] üzerinden akaryakıt fiyat farkı adı altında yüksek ücretler tahsil edilmektedir. Özellikle Türk Cumhuriyetlerinden gelen ve İran'dan akaryakıt almayan Türk taşıtlarından da yine akaryakıt fiyat farkı alınması, buna mukabil ülkemiz topraklarından geçen İran plakalı taşıtlardan bu tür bir ücretin tahsil edilmemesi, iki ülke taşımacıları arasında haksız rekabete neden olmaktadır. Bu durum, günümüze kadar ülkemiz taşımacılarının pazar paylarını önemli ölçüde kaybetmesine sebebiyet vermiştir.

Türk taşımacıları aleyhine haksız rekabete neden olan bu uygulamanın kaldırılması amacıyla, ülkemiz ile İran arasında 26-27 Kasım 2013 tarihlerinde Ankara'da, 25-26 Şubat 2014 tarihlerinde Tahran'da ve 28-29 Nisan 2014 tarihlerinde İstanbul'da Kara Ulaştırması Karma Komisyon (KUKK) Toplantıları gerçekleştirilmiş, ancak anılan toplantılarda sözkonusu sorunun çözümüne yönelik bir uzlaşma sağlanamamıştır.

12 Mayıs 1980 tarihinde Tahran'da imzalanan "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti arasında Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması"nın 5 inci maddesinin (c) bendi; "Akit Taraflar …. yakıtın ulusal ve uluslararası fiyatları arasındaki farkı karşılamak üzere, ayrıcalık gözetmeksizin alınan ücretler … dışında herhangi bir ithal veya ihraç vergisi veya resmi (gümrük vergisi dahil) almayacaklardır" hükmünü içermekte olup, bu haliyle ancak mütekabiliyet çerçevesinde ve ayırımcılık gözetmeksizin akaryakıt fiyat farkı alınmasına imkan vermektedir.

Bu çerçevede, bu güne kadar İran tarafının tek taraflı olarak hayata geçirdiği akaryakıt fiyat farkı uygulaması Türk ve İran taşımacıları arasında ülkemiz taşımacılar aleyhine haksız rekabete neden olduğundan, her iki ülke taşımacıları arasında eşit rekabet koşullarının sağlanmasını teminen 01 Ekim 2014 tarihinden itibaren,

1. Ülkemiz üzerinden transit taşıma yapacak İran plakalı taşıtların (depolarındaki akaryakıt miktarına bakılmaksızın) akaryakıt depolarının mühürlenmesi işlemine devam edilmesi ve ülkemize giriş yaptıkları sınır kapısında tahsil edilmek üzere; mütekabiliyet çerçevesinde İran'ın Türk plakalı taşıtlara uyguladığı aynı formül üzerinden [kat edilen mesafe (Km) X 0,32 X 0.80 Avro] akaryakıt fiyat farkı alınması,

1. Ülkemize yönelik ikili taşıma yapan İran plakalı taşıtlardan alınacak akaryakıt fiyat farkının ise, 7 Ekim 2009 tarih ve 27369 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "4458 Sayılı Gümrük Kanunun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı" hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Gürbulak ve Esendere Sınır Kapılarından giriş yapılması durumunda, ülkemize girişte [kat edilen gidiş-dönüş mesafesi (km) X 0.32 X 0.80 Avro] formülü üzerinden hesaplanarak akaryakıt fiyat farkı alınması,

1. Gürbulak ve Esendere Sınır Kapıları dışında, diğer sınır kapılarımızdan ülkemize giriş yapacak İran plakalı taşıtların ise, ülkemizden yük alsın veya almasın transit taşıma olarak değerlendirilerek 1 inci madde kapsamında akaryakıt fiyat farkı tahsil edilmesi,

Bakanlık Makamının 14.8.2014 tarihli ve 40747 sayılı Olur'ları ile uygun görülmüştür.

Bu çerçevede, uygulamanın başlatılacağı 01.10.2014 tarihinde U-Net otomasyon sistemimizde gerekli düzenleme yapılacak olup; konuyla ilgili olarak tüm gümrük kapılarının bilgilendirilmesi ve uygulamanın anılan tarih itibariyle başlatılması hususunda bilgilerini ve gereğini arz ederim.

Ali Rıza YÜCEULU

Genel Müdür V.