Serbest bölgelere KKDF bombası düştü

 

 

 

İSTANBUL - Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF) kapsamında Serbest Bölgeler'de geriye dönük başlatılan incelemeler firmaları, mahkeme kapılarına taşıyor. Mahkemeden sonuç alamayacağını düşünen işyeri sahiplerinin ise çareyi serbest bölgelerden çıkmakta gördüğü ifade ediliyor. Sorun kendisini ilk olarak İzmir Serbest Bölgesi'nde gösterdi ancak sıkıntı Akdeniz'den Karadeniz'e tüm bölgelerde yaşanıyor.

Uygulama değişti anladık ama 3 yıl geriye gidilmesi kabul edilemez

21 Ocak 2011 tarihinde 5 sayılı Gümrükler Genel Müdürlüğü Genelgesi'nde, şube merkezi gibi çalışan yani yurtdışı ortaklı olan şirketlerin, malı yurtiçine sokmadan önce parasını ödediği takdirde herhangi bir sorunla karşılaşmayacağı ifade ediliyor. KKDF uygulamasında malın yurtdışından getirilmesinde peşin işlem yapılmadığı takdirde firmalar, KKDF makbuzu ibraz edilmediği için KKDF ödemek zorunda kalıyor. İZBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Sevimli, bu durumu, "Uygulama başta böyle olmadığı halde, bir genelge ile durumun değişmesini kabul edebiliriz. Ancak müfettiş, 3 yıl geriye giderek 'Bu şekilde yapılan işlemler varsa KKDF'sini isterim' derse bu durumu anlayamayız" şeklinde yorumladı. Sevimli, serbest bölgelerde herhangi bir kanun değişmeden, müfettişlerin rapor yazdığını söyleyerek, "Ondan sonra gümrük müdürleri müfettişin yazdığı raporu esas alıyor.

Yürürlükteki bir kanunu, müfettiş öyle değil, böyle uygulanır diye gösteren bir rapor yazıyor. Ondan sonra ayıkla pirincin taşınıÖ Şirketler bu işin altından kalkamaz" sözleriyle değerlendirdi.

Firmalar serbest bölgeden çıkmak isteyecek

Alım-satımını bu düzene oturtan çok sayıda şirket olduğunu kaydeden Sevimli, "KKDF daha önce yüzde 3'tü, şimdi yüzde 6'ya çıkarıldı. Bu durum serbest bölgelere tanınan bir avantajdı ve bu avantajdan yararlanan şirketler fiyatlarını buna göre belirledi. Kimsenin bu parayı ödeyebileceğini sanmıyorum. Bu sisteme dahil olmak istemeyen firmalar serbest bölgeden çıkmak isteyebilir. Ege Serbest Bölge'de bu sistemi uygulayan çok sayıda firma var. Sadece bizim bölgemizde 25 bin dosya var. İncelendikçe sayı daha da artacaktır. 25 bin dosya demek, 25 bin ithalat beyannamesi demek. Ödeme ile ilgili raporları çıkardılar. Biz itirazlarımızı ilettik. Şayet itirazlarımız kabul edilmezse biz de mahkemeye başvuracağız" yorumunu yaptı.

Uygulama haksızlık, alış-verişler azalacak

Uygulamayı haksızlık olarak nitelendiren İstanbul Trakya Serbest Bölgesi (İSBAŞ) Genel Müdür Yardımcısı Bülent Yaşar ise "Konuyla ilgili genelge çıktı ve geriye dönük de tahsilat isteniyor. Firmalar da geriye dönük uygulamalar için mahkemeye gidip, itiraz ediyor. Normalde serbest bölgelerin ucuz girdi sağlama amaçlı kurulduğunu düşünürsek, haksızlık yapıldığını söylemek yanlış olmaz. Üreticiler için uygulama biraz daha yumuşatıldı ama alım-satımlar için aynı şey geçerli değil" dedi.
"Alım-satım yapanlar maliyet hesaplarında bu durumu dikkate almamışlardı. Firmalar artık mahkemelerden sonuç bekleyecek" diyen Yaşar, "Geriye dönük ödemeler konusunda firmaları büyük sıkıntılar bekliyor. Çünkü rakamlar çok büyük. Alış-verişleri etkilenecek ve yapmamaya başlayacaklardır. Alım-satım yapan firmaların yaklaşık yüzde 60'ı bu durumdan etkilenir. Firmalar serbest bölgelerdeki şubelerini kapatma yoluna gideceklerdir" açıklamasında bulundu.

Serbest bölgede iş yapmanın avantajı kalkar

Antalya Sanayi Bölgesi (ASBAŞ) Genel Müdürü Zeki Gürses, ASBAŞ'da geriye dönük uygulama ile karşılaşmadıklarını ancak uygulamanın sıkıntı yarattığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: "Geriye dönük vergi isterken dayanak nedir merak ediyorum. Serbest bölge olsun olmasın, bir mal ithal edildiğinde KKDF ödenmek zorunda ancak Türkiye'ye mal gelmeden önce serbest bölgedeki firmanın, alımını peşin yapıp yapmadığı için sıkıntı yaratıyor. Bu uygulama firmalara olumsuz yansıyacaktır. Yurtdışından vadeli alınan malda peşin şartı istenmesi mantıksız. Serbest bölgeler için avantaj olan bir durum, firmalar için handikap yaratacaktır. Deposunda henüz satmadığı malın parasını peşin ödemek, firmaya ek maliyet getirecektir. Bu durum ASBAŞ'ta büyük oranda olmasa da özellikle toplu alımlarda sıkıntı yaratmaya başladı. O şartın aranmaması gerekir. Rekabet için vadeli anlaşılır. Alıcı ve satıcı razıysa bunu peşine zorlamanın bir manası yok."

'Serbest bölgeler özel bölge olursa eski hakları tekrar kazanabiliriz'

Geriye dönük alımlarda serbest bölgelerin olumsuz etkileneceğini kaydeden Samsun Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi (SASBAŞ) Ercüment Karaca, "Serbest bölgelerde yapılan ticarette olumsuz bir hava yaratabilir. Firmalar yurtdışından ya peşin alım yapacak ya da KKDF ödeyerek vadeli alım yapacak. SASBAŞ'ta 15-16 alım-satım firması var. Artık ya peşin alım yapacaklar ya da vadelide KKDF ödeyecekler. Ödemelerin geçmişe dönük olması sıkıntı yaratır. 2004 yılında Serbest Bölgeler Kanunu'nda bazı değişiklikler yapıldı. Alım-satımda bazı muafiyetler getirilmişti. Yakın dönemde serbest bölgeler için bakanlık nezdinde bir değişiklik hazırlığı var. Serbest bölgeler, özel ekonomi bölgesine dönüştürülmeye hazırlanıyor. O dönüştürme esnasında birtakım iyileştirmeler olacağını ve geçmişte kaldırılan bazı hakların tekrar verileceğini düşünüyoruz. Serbest bölgeler böylece tekrar cazip olacaktır" diye konuştu. Karaca, özel ekonomi bölgelerini ise şu sözlerle açıkladı, "Lojistik merkez, turizm, sağlık serbest bölgesi gibi döviz kazandırmaya teşvik eden yurtdışında aldığımız ara malı hammaddeleri, burada işleyip ihraç edebileceğimiz, Türkiye'de ara malı hammadde alıp serbest bölgelerde işleyip, üretime ve hizmet ihracına yönelik yeni bir konsept."
 
Serbest Bölgeler'in avantajı kalmadı, kaldırılacak

Dudullu Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Murat Önay ise serbest bölgelerin kaldırılacağını belirterek, "Serbest bölgeler anladığım kadarıyla hükümetin öncelikli politikaları arasında yer almıyor. Yakın zamanda ya ihtisas OSB ya da normal OSB'ye çevirecekler" dedi. Serbest bölgelerin eski cazibesini kaybettiğini ifade eden Önay, "Onun için de bu avantajlar tek tek ortadan kaldırılıyor. Firmalar da serbest bölgelerden çıkmak isteyecektir. Hiçbir avantajı yoksa insanlar da bu sıkıntıya neden katlansın. Geçiş süreci firmalar için hiç şüphesiz sıkıntı yaratacak" değerlendirmesini yaptı.