|
Eski
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Transit Rejimi
Tanımlar
MADDE 212 - (1) Transit rejiminde;
a) Eşyanın serbest bırakılması: Eşyanın transit rejiminde öngörülen amaçlara uygun bulunarak sevkiyatına izin verilmesini,
b) Hareket gümrük idaresi: Eşyanın transit rejimine tabi tutulduğu gümrük idaresini,
c) İzin makamı: Gümrükler Genel Müdürlüğünü,
ç) Riskli eşya:Yüksek kaçakçılık riski içerdiği belirlenen ve ek-33'te yer alan eşyayı,
d) Taşıma aracı:
1) Herhangi bir karayolu taşıtı, römork veya yarı römorku,
2) Demiryolu vagonunu,
3) Tekne veya gemiyi,
4) Herhangi bir hava taşıtını,
5) 1972 tarihli Konteyner Sözleşmesine uygun olarak imal edilmiş konteyneri,
e) Teminat idaresi: Fişli bireysel teminat ve kapsamlı teminat için Gümrükler Genel Müdürlüğü ve bireysel teminat için hareket gümrük idarelerini,
f) Transit refakat belgesi: Transit rejimine tabi tutulan eşyaya eşlik eden ve beyanname bilgileri doğrultusunda ek-37'deki örneğe uygun olarak sistemden düz beyaz kağıt üzerine alınan dökümü,
g) Varış gümrük idaresi: Transit rejimine tabi tutulan eşyanın, rejimin sonlandırılması için sunulması gereken gümrük idaresini,
ifade eder.
Rejim beyanı
Madde 213 - (1) Transit rejimi beyanı gümrük beyannamesi ile yapılır. Kanunun 84 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında sayılan belgeler gümrük beyannamesi yerine kullanılır, ancak bu belgeler gümrük idarelerine verilen beyannameler mahiyetinde değildir.
Asıl sorumlunun sorumlulukları ve yükümlülükleri
MADDE 214 - (1) Transit beyannamesi, asıl sorumlu tarafından imzalanır.
(2) Asıl sorumlu, beyanda yer alan bilgilerin doğruluğundan, beyana ilişkin belgelerin gerçekliğinden ve eşyanın transit rejimine tabi tutulması ile ilgili tüm yükümlülükleri yerine getirmekten sorumludur.
(3) Asıl sorumlu;
a) Öngörülen süre sınırı içinde, gümrük idaresi tarafından alınan ayniyet önlemlerine gerekli şekilde uyarak varış gümrük idaresine gerekli belgeler ile birlikte eşyayı tam ve sağlam olarak sunmak,
b) Bu Yönetmelik kapsamında öngörülen transit rejimi ile ilgili diğer hükümlere uymak,
c) Talep üzerine ve verilen süre içinde gerekli tüm belge ve bilgilerin kontrollerinden sorumlu gümrük idaresine bu belge ve bilgileri sunmak ve gerekli tüm yardımı sağlamak,
ç) Gümrük yükümlülüğünün doğması halinde gümrük vergilerini ödemek,
ile yükümlüdür.
(4) Asıl sorumlunun üçüncü fıkra kapsamındaki yükümlülükleri saklı kalmak kaydı ile, transit rejimi kapsamında taşındığını bilerek eşyayı kabul eden taşıyıcı veya alıcı da eşyanın öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından alınan ayniyet önlemlerine uyarak varış gümrük idaresine gerekli belgeler ile birlikte tam ve sağlam olarak sunulması ile yükümlüdür.
Yükleme
MADDE 215 - (1) Her transit beyanı, sadece bir hareket gümrük idaresinden bir varış gümrük idaresine taşınmak üzere tek bir taşıma aracına yüklenen veya yüklenecek eşyayı kapsar. Bu amaçla, taşınan eşyanın birlikte sevk edilecek olması koşuluyla;
a) Römorkları veya yarı-römorkları ile birlikte bir karayolu taşıtı,
b) Demiryolu yolcu veya yük vagonları,
c) Tek bir taşıma aracına yüklenmiş konteynerler,
Tek bir taşıma aracı olarak kabul edilir.
(2) Bir taşıma aracı, eşyanın birden fazla hareket gümrük idaresinde yüklenmesi ve birden fazla varış gümrük idaresinde boşaltılması için kullanılabilir. Bu durumda bir taşıma aracı için her bir varış gümrük idaresi için ayrı ayrı olmak üzere birden fazla transit beyannamesi düzenlenir.
(3) Gümrük idarelerinden izin alınmadan taşıttan taşıta veya geçici depolama yeri ve antrepodan taşıta eşya yüklenemez veya taşıttan eşya boşaltılamaz.
Ambalaj yenilenmesi veya tamiri veya transit eşyanın birbirleriyle ve serbest dolaşımda bulunan eşya ile karıştırılması
MADDE 216 - (1) Transit edilecek eşyanın kaplarının yenilenmesi, tamir edilmesi, küçültülmesi gibi işlemler için, eşya sahipleri veya temsilcileri veya taşıyıcıları yerine göre, hareket veya varış gümrük idaresine dilekçe ile başvurur. Gümrük idaresi, transit eşyasının genel ve özel antrepolarda bulunması şartlarıyla ve başka sakınca görmediği takdirde, gümrük gözetimi altında bu işlerin yapılmasına izin verir. Yapılan işlemler transit belgelerinde de gösterilir.
(2) Transit işleminin demiryolu ile yapıldığı hallerde, eşya bir vagonu doldurmayacak miktarda ise, vagona serbest dolaşımda bulunan eşyanın da konulmasına izin verilebilir.
Masraflar
MADDE 217 - (1) Transit eşyasına ilişkin olarak yapılan hizmet ve denetlemenin gerektirdiği masraflarla yükleme, boşaltma, mühürleme, antrepo veya depolarda muhafaza gibi hizmetler karşılığı ücret alınır.
Yasaklamaya tabi eşyanın transiti
MADDE 218 - (1) Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yasaklanan eşya ile 56 ncı maddesinin birinci fıkrası kapsamına giren eşyanın ve kanun veya genel idari düzenleyici işlemlerle ithali yasaklanan eşyanın transitine izin vermeye gümrük ve muhafaza başmüdürlükleri yetkilidir.
Hayvan ve hayvansal maddeler ile bitki ve parçalarının transiti
MADDE 219 - (1) Hayvan ve hayvansal maddeler ile bitki ve parçalarının sınır gümrük idaresinde kanun ve nizamlara ve milletlerarası anlaşmalara göre gerekli sağlık muayeneleri, ilgili kurumun personeli tarafından yapılır. Bu muayeneler yapılmadan gümrük idareleri eşyanın sevkine izin vermez.
(2) Hayvan ve hayvansal maddeler, bitki ve parçalarının giriş ve çıkış kapıları ve bunların Türkiye'den transit geçirileceği yollar hususunda kanun, tüzük ve anlaşma hükümleri göz önünde tutulur.
Hareket idaresinde ihracat eşyasının transit işlemleri
MADDE 220 - (1) İhracat eşyasının transitinde, Kanunda tanımlanan ihracat gümrük idaresi hareket gümrük idaresi, çıkış gümrük idaresi ise varış gümrük idaresidir. İhracat eşyasının transitinde ayrıca transit beyannamesi düzenlenmez.
(2) İhracat gümrük idaresinde ihracat beyannamesine ilişkin işlemleri tamamlanan eşyanın çıkış gümrük idaresine sevk işlemi transit refakat belgesi ile gerçekleştirilir. Bir ihracat beyannamesi kapsamı eşyanın birden fazla taşıma aracı ile çıkış gümrük idaresine sevk edilmesi halinde, her bir taşıma aracı için kullanılan transit refakat belgesi üzerine ve sisteme ihracat gümrük idaresi tarafından eşyanın ait olduğu taşıma aracına yüklenen kısmına ilişkin bilgiler kaydedilir.
(3) İhracat gümrük idaresinde ihracat beyannamesine ilişkin işlemleri tamamlanan eşyanın, çıkış gümrük idaresine karayolu ile TIR Karnesi kapsamında taşınması halinde, TIR Karnesi bilgileri bilgisayar sistemine kaydedilir ve TIR Karnesi ile çıkış gümrük idaresine sevk işlemi gerçekleştirilir. Bir ihracat beyannamesi kapsamı eşyanın birden fazla taşıma aracı ile çıkış gümrük idaresine sevk edilmesi halinde, her bir taşıma aracı için kullanılan TIR Karnesi bilgileri bilgisayar sistemine kaydedilir.
(4) İhracat gümrük idaresince, yükleme sonrasında beyana göre herhangi bir farklılık tespit olunması halinde 193 üncü maddeye göre ihracat beyannamesinde gerekli düzeltmeler yapılır.
Hareket idaresinde serbest dolaşımda olmayan eşyanın transit işlemleri
MADDE 221 - (1) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, hareket gümrük idaresinden varış gümrük idaresine demiryolu veya karayoluyla taşınması halinde hareket gümrük idaresine transit beyannamesi verilir. Hareket gümrük idaresince transit beyannamesine ilişkin işlemlerin yerine getirilmesinden sonra eşya transit refakat belgesi ile varış gümrük idaresine sevk edilir.
(2) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, hareket gümrük idaresinden varış gümrük idaresine karayolu ile TIR Karnesi kapsamında taşınması halinde hareket gümrük idaresinde TIR Karnesine ilişkin bilgiler bilgisayar sistemine kaydedilir. Hareket gümrük idaresince TIR Karnesine ilişkin işlemlerin yerine getirilmesinden sonra eşya TIR Karnesi ile varış gümrük idaresine sevk edilir.
(3) Hareket gümrük idaresine havayolu ile gelen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, varış gümrük idaresine havayolu ile taşınması halinde hareket gümrük idaresine transit beyannamesi verilir. Hareket gümrük idaresince transit beyannamesine ilişkin işlemlerin yerine getirilmesinden sonra eşya transit refakat belgesi ile varış gümrük idaresine sevk edilir. Hareket gümrük idaresine havayolu ile gelen serbest dolaşımda olmayan eşyanın varış gümrük idaresine havayolu ile taşınmasında transit beyannamesinin aranmayacağı halleri belirlemeye Müsteşarlık yetkilidir.
(4) Hareket gümrük idaresine denizyolu ile gelen serbest dolaşımda olmayan eşyanın taşıma aracından indirilerek bir başka taşıma aracına yüklenmesi ve denizyolu ile varış gümrük idaresine taşınması halinde hareket gümrük idaresine transit beyannamesi verilir. Hareket gümrük idaresince transit beyannamesine ilişkin işlemlerin yerine getirilmesinden sonra eşya transit refakat belgesi ile varış gümrük idaresine sevk edilir. Hareket gümrük idaresine denizyolu ile gelen serbest dolaşımda olmayan eşyanın taşıma aracından indirilmeksizin aynı taşıma aracı ile varış gümrük idaresine taşınması durumunda bu eşya için transit beyannamesi düzenlenmez.
Hareket idaresinde transit beyannamesinde düzeltme
MADDE 222 - (1) 121 inci madde hükmü saklı kalmak kaydıyla eşyanın, transit beyannamesinde belirtilen taşıma aracından farklı bir taşıma aracına yüklenmesi veya gönderileceği yerin değişmesi veya transit edilecek eşyanın tamamının taşıma aracına yüklenememesi gibi nedenlerle transit beyannamesi üzerinde düzeltme yapılması gerektiği durumda, ilgililerin dilekçe ile gümrük idaresine başvurarak zorlayıcı sebepleri bildirmeleri gerekir. Gerekli düzeltmeler idare tarafından 193 üncü maddeye uygun olarak yapılır.
Hareket idaresinde transit beyanının kontrolü
MADDE 223 - (1) Transit rejimine tabi eşyanın ihbar ile özel durumlar dışında mühürlerin sağlam olup olmadığı veya kapların açılmış olup olmadığı tespit edilerek ve gerektiğinde mühür altına alınmak suretiyle varış gümrük idaresine sevk edilmesi esastır. Sistem tarafından eşyanın muayeneye sevk edilmesi halinde, bu belirleme doğrultusunda muayene işlemi gerçekleştirilir. Her durumda, mühürlerin sağlam olmadığı veya kapların açılmış olduğu şüphesi oluşursa eşyanın tam muayenesi yapılır. Bu madde uyarınca yapılacak muayene 180 ila 196 ncı madde hükümlerine göre yapılır.
(2) Antrepolardan veya gümrük idarelerince konulmasına izin verilen diğer yerlerden çıkarılarak transit edilecek eşya, gerek görülmesi halinde muayene edilir.
(3) Demiryolu ile gelen eşyanın transiti halinde, sınır istasyon gümrük idaresinde önce katarı teşkil eden vagonlar, taşıma belgesine göre vagonların kapılarına veya örtülerine, bağlantı yerlerine bakılmak ve mahreçlerinde vurulmuş mühürlerin sağlam olup olmadığı incelenmek suretiyle kontrol edilir.
Hareket idaresinde transit edilecek eşyanın araca yüklenmesi
MADDE 224- (1) Görevli memur veya yetkilendirilmiş gümrük müşaviri transit refakat belgesini aldıktan sonra:
a) 1) Acente veya taşıyıcı veya eşya sahibi yahut gümrük müşaviri ile birlikte eşyanın yüklü bulunduğu taşıma araçlarına, eğer eşya geçici depolama yeri veya antrepoda ise buralara giderek kapların marka ve numarasını, orijinal ambalajlı olup olmadıklarını, üzerlerinde açılma şüphesini veren iz bulunup bulunmadığını inceler ve taşıta yüklemeye nezaret eder.
2) Şüphe uyandıran hallerde, durumu bir tutanak ile tespit eder ve derhal ilgili gümrük idare amirine bildirir.
b) Eşyada bozukluk veya eksiklik görmezse, bunların araca tamamen yüklenmesini sağladıktan sonra, işlemi transit refakat belgesi üzerine yazarak imzalar.
Hareket idaresinde yüklemenin tamamlanamaması
MADDE 225 - (1) Beyannamede kayıtlı kapların tamamının araca yüklenmesinin tamamlanamadığı takdirde, yüklenen ve yüklenmeyen kaplar yüklemeye ilişkin belge üzerinde belirtilerek görevli memurların imzası alınır ve eşyanın yüklenmeyen kısmı yüklenene kadar liman vasıtaları içinde veya gümrük gözetimi altında tutulur.
Hareket idaresinde taşıtın transit eşyasını tamamen almaması
MADDE 226 - (1) Taşıma aracı, beyannamede kayıtlı eşyanın yalnız bir kısmını alabilmiş ise, yüklenen kapların marka, numara ve adetleri beyanname ve ilgili belgeler üzerinde gösterilir ve kalan eşyanın yüklenmeme nedeni de izah olunur. Ayrıca, 193 üncü maddeye göre gerekli düzeltme yapılır.
(2) Bir beyanname kapsamında olup başka bir taşıma aracına yüklenecek kaplar için ayrıca bir beyanname düzenlenerek yeniden işlem yapılır.
Transit süresi
MADDE 227 - (1) Transit eşyasının, hareket gümrük idaresinden sevki tarihinden itibaren taşıma aracının sürati, kat edeceği mesafe, hava ve yol durumları dikkate alınarak gümrük idaresince tespit edilecek süre sınırı içinde varış gümrük idaresine sunulması gerekir. Bu sürenin geçip geçmediğinin tespit edilmesi için, hareket gümrük idaresince transit refakat belgesine sürenin bitim tarihi yazılır, varış gümrük idaresince de, bu tarih göz önünde bulundurulur.
(2) Sürenin geçtiği ve zorlayıcı sebep de mevcut bulunmadığı takdirde, varış gümrük idaresince Kanunun 241 inci maddesine göre ceza uygulanmadan eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına veya Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkışına izin verilmez.
(3) Transit geçirilecek eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girişinden veya geçici depolama yeri veya antrepodan çıkışından itibaren, zorlayıcı sebepler eşya sahibi veya temsilcisi ya da taşıyıcısı tarafından geciktirilmeksizin hareket gümrük idaresine yazılı olarak bildirilir.
(4) Varış gümrük idaresinde depolama yerleri varsa, eşyanın buralara eşya sahibi veya temsilcisi ya da taşıyıcısı tarafından getirilip muayene ve kontrolleri yaptırılarak gemiye veya diğer taşıma araçlarına yüklenebilecek hale gelecekleri tarih, transit rejimi yönünden taşımanın bitiş tarihidir.
(5) Eşya sahibi veya temsilcisi ya da taşıyıcısı tarafından varış gümrük idaresine beyannamesinde yazılı süre bitmeden beyannamesinin ibraz edilmesi ve çıkarılmasına teşebbüs edilmesi ve gümrük işlemlerinin aralıksız takip edilmesi halinde yükleme ve çıkış kontrol işlemi ile geçen zaman dikkate alınmaz ve transit işlemi süresi içinde tamamlanmış sayılır.
(6) Eşya liman taşıtlarına süre sınırı içinde yüklendiği halde mücbir sebep ve beklenmeyen hallerden dolayı geminin hareket edememesi veya eşyayı almadan kalkması hallerinde, sonraki deniz taşıtlarına yüklenerek sevk edildiği takdirde, eşya süre sınırı içinde sevk edilmiş kabul olunur.
Hareket idaresinde teminatın kontrol edilmesi
MADDE 228 - (1) Hareket gümrük idaresi, eşyaya ilişkin olarak tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin tahsilinin sağlanması amacıyla teminat ile ilgili kontrolleri yapar. Bu amaçla 249 uncu maddede öngörülen belirli taşıma türlerine özgü teminat aranmayacak haller hariç:
a) Nakit, hazine tahvil ve bonoları için ilgili Muhasebe Birimi tarafından verilmiş alındı,
b) Bireysel teminat belgesi ve yeterli sayıda bireysel teminat fişi, kapsamlı teminat sertifikası veya teminattan vazgeçme sertifikasının,
bulunup bulunmadığını, teminatın uygunluğu, geçerliliği ve yeterliliğini ve teminat kodu ile sertifika veya fiş numarasının transit beyannamesinin 52 no.lu kutusuna doğru yazılıp yazılmadığını kontrol eder. Bireysel teminat belgesi, kapsamlı teminat sertifikası veya teminattan vazgeçme sertifikası için ayrıca teminat idaresi adının 52 no.lu kutuda belirtildiği kontrol edilir.
(2) Hareket gümrük idaresi, teminatın uygunluğuna, transit rejimine tabitutulacak eşyanın riskli eşya olup olmadığını da dikkate alarak karar verir. Bu çerçevede 254 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında "sınırlı geçerli" olan bireysel teminat fişlerini riskli eşya için kabul etmez.
(3) Hareket gümrük idaresi, teminatın geçerliliğine, kapsamlı teminat sisteminden yararlanma izni ile fişli bireysel teminat sisteminden yararlanma hakkının iptali ve fişli bireysel teminat sisteminde kefil kuruluşun kefaletini feshetmesi durumlarını da dikkate alarak varsa geçerlik tarihine ve belgenin asıl sorumluya ait olup olmadığına göre karar verir.
(4) Hareket gümrük idaresi, teminatın yeterliliğine, aynı tür eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmuş olması durumunda uygulanacak olan gümrük vergilerinin en yüksek oranı esas alınmak suretiyle doğabilecek gümrük vergilerinin toplam tutarını dikkate alarak karar verir. Bu çerçevede, tercihli tarife uygulaması ve tarife kotaları dikkate alınmaz. Diğer taraftan, eşyanın riskli eşya olmaması ve tarife sınıflandırmasının yapılamaması halinde bu eşyaya en yakın tarife sınıflandırmasına uygulanacak teminat alınır. Böyle bir belirlemenin mümkün bulunmaması halinde, teminat tutarının 15.000 TL olduğu varsayılır. Bu tutar, her yıl Müsteşarlıkça yeniden belirlenir.
(5) Hareket gümrük idaresi, teminat türünün veya farklı teminat türlerinin birlikte kullanılması durumunda, her bir teminat türünün transit beyannamesinin 52 no.lu kutusuna kaydedilip edilmediğini kontrol eder.
(6) Hareket gümrük idaresi, bireysel teminat fişinin arka yüzüne gerekli bilgileri yazarak onaylar. Bu fişin arkasında TC 11 - Alındı bulunan nüshasını taşımacıya iade eder.
(7) Hareket gümrük idaresi, muhasebe birimince verilen alındının fotokopisini, bireysel teminat belgesini, bireysel teminat fişinin ilk iki nüshasını, kapsamlı teminat sertifikasının fotokopisini veya kapsamlı teminattan vazgeçme sertifikasının fotokopisini transit refakat belgesinin fotokopisine ekleyip saklar.
Hareket idaresinde ayniyet önlemleri
MADDE 229 - (1) Hareket gümrük idaresi, gerekli gördüğü ayniyet önlemlerini alır. Genel bir kural olarak, eşyanın ayniyeti, mühürleme yoluyla sağlanır. Bu maddenin dördüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, ikinci fıkra hükümlerine uygun olarak transit rejimine tabi tutulacak eşyanın mühürlenememesi durumunda bu eşya serbest bırakılmaz.
(2) Bu amaçla:
a) Taşıma aracının ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde önceden onaylanmış olması veya hareket gümrük idaresi tarafından mühürlenmeye uygun bulunması hallerinde eşyanın bulunduğu yer veya,
b) Diğer durumlarda her bir kap,
mühürlenir.
(3) Mühürler, ek-34'te belirtilen özelliklere uyar.
(4) Taşıma aracı:
a) Mühürlerin kolay ve etkili bir şekilde takılabilmesi,
b) Görünür darbe izi bırakmadan veya mühürler bozulmadan herhangi bir eşyanın çıkarılamayacak veya konulamayacak şekilde imal edilmiş olması
c) Eşyanın saklanabileceği gizli yerlerinin bulunmaması ve
ç) Yük için ayrılan yerlere yetkili makamlar tarafından muayene için kolayca ulaşılabilmesi
koşuluyla mühürleme için uygun kabul edilir.
(5) Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar uyarınca, gümrük mührü altında eşya taşınması için onaylanmış karayolu taşıtı, römork, yarı römork veya konteyner, mühürleme için uygun kabul edilir.
(6) Hareket gümrük idaresi, ayniyet için alınan diğer önlemleri dikkate alarak eşyanın transit beyannamesinin veya transit refakat belgesinin 31 no'lu kutusundaki tanımı, bunların hemen tanınmasını mümkün kılıyorsa ve mühürleme veya örtü çekilmesi mümkün olmuyorsa mühürlemeden vazgeçebilir. Ancak, bu hüküm riskli eşyayı kapsamaz.
(7) Hareket gümrük idaresi, takılan mührün adedi ve numarasını, mühürlemeden vazgeçme durumunda vazgeçme deyimini ve memur refakati varsa memur refakati deyimini beyannamenin ve transit refakat belgesinin ilgili alanına kaydeder.
(8) Taşımanın demiryolu ile yapılması halinde, eşyanın yüklenip boşaltılmasına yarayan vagon kapı veya kapaklarına ve açık vagonlarda örtülerin bağlantı yerlerine, gümrük idaresi ve demiryolu işletmesince ayrı ayrı mühür takılır ve durum taşıma belgesine de kaydedilir. Ancak, transit edilecek eşya bir vagonu doldurmayacak miktarda ise eşya veya kapları, gümrükçe mühürlenmek suretiyle sevk olunur ve vagonlar mühürlenmez.
(9) Türkiye karasularından geçen ve hakkında ihbar bulunan veya şüphe edilen transit eşya yüklü gemilerin ambar kapakları veya eşya konulan diğer yerleri, gümrük idarelerince mühür altına alınabilir.
Hareket gümrük idaresince eşyanın serbest bırakılması
MADDE 230 - (1) Kontrol sonuçlarının beyannameye uygun olması halinde, kontrolü yapan memur tarafından beyannameye ve transit refakat belgesine "UYGUNDUR" ibaresi ile birlikte adı, soyadı ve sicil numarası kaydedilir. İlgili memur tarafından da beyannamenin ve transit refakat belgesinin ilgili alanına transit süresinin bitim tarihi ve mühürle ilgili bilgiler kaydedildikten sonra hareket gümrük idaresince eşya serbest bırakılır. Söz konusu işlemler, beyanname yerine geçen belgeler ile işlem yapılması durumunda ilgili belgeler üzerinde tamamlanır.
İbra
MADDE 231 - (1) Varış gümrük idaresince elektronik ortamda teyit yapılması halinde hareket gümrük idaresince transit rejimi ibra edilir. Varış gümrük idaresinden gelen bilgiler ve açıklamalar doğrultusunda uygunluğun tespit edilmemesi halinde ise hareket gümrük idaresince 241 inci madde kapsamında asıl sorumlu bilgilendirilir, asıl sorumludan rejimin sonlandırıldığına ilişkin alternatif kanıt sunması istenir ve varış gümrük idaresi nezdinde araştırma başlatılır.
(2) Hareket gümrük idaresi, transit beyannamesinin tescil tarihinden itibaren bir ay içinde rejimin sonlandırılmaması veya transit rejiminin sonlandırılmadığından şüphelenmesi veya sonlandırılmadığına ilişkin bilgileri daha önce alması ya da transit rejiminin sonlandırıldığına ilişkin belgenin sahte olduğunun sonradan ortaya çıkması hallerinde rejimin ibra edilmesi için gerek duyulan bilgileri elde etmek üzere varış gümrük idaresi nezdinde derhal araştırma usulünü başlatır.
(3) Hareket gümrük idaresince, araştırma usulü sonuçlanıncaya kadar transit rejimi ibra edilmez. Araştırma sonucunda transit işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediğinin tespit edilmesi halinde, gümrük vergileri tahsil edilir.
(4) Hareket gümrük idaresince varış gümrük idaresinden gelen bilgiler ve açıklamalar doğrultusunda tespit edilen eksikliklere isabet eden gümrük vergileri tahsil edilir.
(5) Noksan çıkan eşyaya ilişkin vergiler yükümlülüğün başladığı tarihteki vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına göre belirlenir. Bu suretle vergileri alınan eşyanın menşeine göre yürürlükteki ticaret politikası önlemleri ve ticaret anlaşmaları çerçevesinde gereği yapılır.
(6) Transit rejimi beyanının beyanname yerine geçen belgeler ile yapılması durumunda bu maddede belirtilen işlemler, beyanname yerine geçen belgeler üzerinden ve ilgili uluslararası anlaşma ve sözleşme hükümleri dikkate alınarak gerçekleştirilir.
Teminatın serbest bırakılması
MADDE 232 - (1) Hareket gümrük idaresi, rejimi ibra etmesi halinde, teminatı serbest bırakır. Fişli bireysel teminat durumunda fişin arkası boş olan nüshasını talep üzerine onaylayarak asıl sorumluya iade eder.
Asıl sorumlunun bilgilendirilmesi ve alternatif kanıt istenmesi
MADDE 233 - (1) Hareket gümrük idaresi, tescil tarihinden itibaren bir ay içinde varış gümrük idaresinden teyit gelmemesi veya varış gümrük idaresinden gelen bilgiler ve açıklamalar doğrultusunda uygunluğun tespit edilmemesi halinde, tescil tarihinden itibaren iki ay içinde asıl sorumludan ikinci fıkra hükümleri çerçevesinde alternatif kanıt sunmasını ister.
(2) Asıl sorumlu tarafından alternatif kanıt, tebellüğ tarihinden itibaren bir ay içinde sunulur.
(3) Alternatif kanıt, eşyayı belirleyen ve eşyanın varış gümrük idaresine sunulduğunu gösteren ve hareket gümrük idaresini ikna edecek şekilde sunulan, varış gümrük idaresi tarafından onaylı bir belgedir. Bu amaçla:
a) Transit refakat belgesinin fotokopisi,
b) Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulduğunu gösteren ve eşyayı belirleyen gümrük belgesinin bir nüshası veya bir fotokopisi,
kullanılabilir.
Kefil kuruluşa yönelik işlemler
MADDE 234 - (1) Hareket gümrük idaresi, ödenmesi gereken gümrük vergilerini asıl sorumlu ile aynı zamanda kefil kuruluşa da bildirir. Süresinde ödenmeyen gümrük vergileri için kefil kuruluş nezdinde gecikmeksizin 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takibata geçilir.
Yapılacak diğer işlemler
MADDE 235 - (1) Hareket gümrük idaresi tarafından 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre işlem yapılmasının gerekmesi halinde, varış gümrük idaresine ibraz edilmeyen eşya ve taşıma aracı yakalandığında en yakın gümrük idaresine teslim edilmesi hususu, İçişleri Bakanlığı'na bildirilir.
Transit rejimine ilişkin belgelerin sunulması
MADDE 236 - (1) Transit taşıma sırasında gümrük idarelerinin talep etmesi halinde, transit refakat belgesi ve eşyaya eşlik eden diğer belgeler veya beyanname yerine geçen belgeler sunulur.
Olağanüstü durumlar
MADDE 237 - (1) Kanunun 92 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen aktarma işlemi, gümrük idaresinin bilgisi dahilinde, gümrük gözetimi olmaksızın da yapılabilir.
(2) Gümrük idaresince, transit işleminin sürdürülebileceğine karar verilmesi halinde, gerekli tüm önlemlerin alınması sağlanarak transit işleminin sürdürülmesine izin verilir.
Telef veya kayıp olan eşya
MADDE 238 - (1) Türkiye Gümrük Bölgesi içindeki transit halindeki eşyanın mücbir sebep ve beklenmeyen haller nedeniyle telef veya kaybının kanıtlanması halinde, gümrük vergileri aranmaz. Ancak;
a) Suçüstü şeklindeki hırsızlıklar, hazırlık tahkikatı üzerine Cumhuriyet Savcılığınca verilen belge ile,
b) Hasar, telef veya kayıp herkesçe bilinen ve duyulan başka olaylar yüzünden olmuşsa, o yerin en büyük mülki idare amiri tarafından verilecek belge ile,
c) Trafik kazaları, trafik kaza raporuna göre ve en yakın gümrük idaresi tarafından yapılan tespit sonucunda gümrük idare amirinin vereceği karar ile,
kanıtlanır.
(2) Yukarıdaki belgeler, hareket gümrük idaresine verilir veya gönderilir. Bunların inceleme ve kabulü bu gümrük idaresine aittir.
(3) Hareket gümrük idareleri, gerektiğinde bunları veren makamlarla yazışma yaparak eksikliklerini tamamlatırlar.
Varış idaresinde ihracat eşyasının transit işlemleri
MADDE 239 - (1) İhracat gümrük idaresinden transit refakat belgesi ile sevk edilen eşya çıkış gümrük idaresine geldiğinde, transit refakat belgesi çıkış gümrük idaresine ibraz edilir. Bir ihracat beyannamesi kapsamı eşyanın birden fazla taşıma aracı ile çıkış gümrük idaresine sevk edilmiş olması halinde, her bir taşıma aracı için kullanılan transit refakat belgesi çıkış gümrük idaresine ibraz edilir. Bilgisayar sistemine yapılacak kayıt işlemini takiben kontrol ve tespit işlemleri yapılarak eşyanın yurtdışı edilme işlemleri tamamlanır.
(2) İhracat gümrük idaresinden karayolu ile TIR Karnesi kapsamında sevk edilen eşya çıkış gümrük idaresine geldiğinde, TIR Karnesi çıkış gümrük idaresine ibraz edilir. Bir ihracat beyannamesi kapsamı eşyanın birden fazla taşıma aracı ile çıkış gümrük idaresine sevk edilmiş olması halinde, her bir taşıma aracı için kullanılan TIR Karnesi çıkış gümrük idaresine ibraz edilir. Bilgisayar sistemine yapılacak kayıt işlemini takiben kontrol ve tespit işlemleri yapılarak eşyanın yurtdışı edilme işlemleri tamamlanır.
Varış idaresinde serbest dolaşımda olmayan eşyanın transit işlemleri
MADDE 240 - (1) Hareket gümrük idaresinden varış gümrük idaresine demiryolu veya karayoluyla sevk edilen serbest dolaşımda olmayan eşya varış gümrük idaresine geldiğinde transit refakat belgesi varış gümrük idaresine ibraz edilir. Bilgisayar sistemine yapılacak kayıt işlemini takiben kontrol ve tespit işlemleri yapılır ve eşya varış gümrük idaresince yurtdışı edilecekse yurtdışı edilme işlemleri tamamlanır. Eşyanın varış gümrük idaresinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulacak olması halinde bunlara ilişkin işlemler bilgisayar sistemine yapılan kayıt ile ilişkilendirilmek suretiyle gerçekleştirilir.
(2) Hareket gümrük idaresinden varış gümrük idaresine karayolu ile TIR Karnesi kapsamında sevk edilen serbest dolaşımda olmayan eşya varış gümrük idaresine geldiğinde TIR Karnesi varış gümrük idaresine ibraz edilir. Bilgisayar sistemine yapılacak kayıt işlemini takiben kontrol ve tespit işlemleri yapılır ve eşya varış gümrük idaresince yurtdışı edilecekse yurtdışı edilme işlemleri tamamlanır. Eşyanın varış gümrük idaresinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulacak olması halinde bunlara ilişkin işlemler bilgisayar sistemine yapılan kayıt ile ilişkilendirilmek suretiyle gerçekleştirilir.
(3) Hareket gümrük idaresine havayolu ile gelen ve transit beyannamesi verilerek varış gümrük idaresine havayolu ile sevk edilen serbest dolaşımda olmayan eşya varış gümrük idaresine geldiğinde transit refakat belgesi varış gümrük idaresine ibraz edilir. Bilgisayar sistemine yapılacak kayıt işlemini takiben kontrol ve tespit işlemleri yapılır ve eşya varış gümrük idaresince yurtdışı edilecekse yurtdışı edilme işlemleri tamamlanır. Eşyanın varış gümrük idaresinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulacak olması halinde bunlara ilişkin işlemler bilgisayar sistemine yapılan kayıt ile ilişkilendirilmek suretiyle gerçekleştirilir. Hareket gümrük idaresine havayolu ile gelen serbest dolaşımda olmayan eşyanın transit beyannamesi verilmeksizin varış gümrük idaresine havayolu ile sevk edilmiş olması durumunda, varış gümrük idaresince bu fıkrada sayılan işlemler bilgisayar kayıtları üzerinden gerçekleştirilir.
(4) Hareket gümrük idaresine denizyolu ile gelen ve taşıma aracından indirilerek bir başka taşıma aracına yüklenmek ve transit beyannamesi verilmek suretiyle varış gümrük idaresine denizyoluyla sevk edilen serbest dolaşımda olmayan eşya varış gümrük idaresine geldiğinde transit refakat belgesi varış gümrük idaresine ibraz edilir. Bilgisayar sistemine yapılacak kayıt işlemini takiben kontrol ve tespit işlemleri yapılır ve eşya varış gümrük idaresince yurtdışı edilecekse yurtdışı edilme işlemleri tamamlanır. Eşyanın varış gümrük idaresinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulacak olması halinde bunlara ilişkin işlemler bilgisayar sistemine yapılan kayıt ile ilişkilendirilmek suretiyle gerçekleştirilir.
Varış idaresinde transit beyanının kontrolü
MADDE 241 - (1) Varış gümrük idaresi, özel durumlar dışında beyanname ve transit refakat belgesi üzerinden belge ve süre kontrolü yaparak taşıma aracını kontrol eder. Bilgisayar sistemi tarafından beyanın kontrol türünün muayene olarak belirlendiği hallerde muayene işlemi gerçekleştirilir.
(2) Varış gümrük idaresinde yapılacak kontrolde mühürler veya kaplarla ilgili şüphe oluşursa bu kaplar açılır ve içindeki eşya tam muayeneye tabi tutulur.
(3) Eşyanın, hareket gümrük idaresi tarafından öngörülen süre sınırının geçirilmesinden sonra varış gümrük idaresine sunulması ve bu süre sınırına uymama durumunun taşıyıcı veya asıl sorumluya yüklenemeyecek koşullardan kaynaklandığının varış gümrük idaresine kanıtlanması halinde, asıl sorumlunun, öngörülmüş olan süreye uyduğu kabul edilir.
(4) Varış gümrük idaresi, yapılan kontrol ve muayene sonucuna göre, beyanname ve transit refakat belgesine varış tarihi ile birlikte mühürlerin sağlam olması ve yapılan muayenenin sonucunda herhangi bir usulsüzlüğün bulunmadığının tespit edilmesi halinde "uygundur" ifadesini kaydeder.
(5) Yapılan muayenenin sonucunda tespit edilen farklılıklara ilişkin bilgiler, beyanname ve transit refakat belgesine ayrıntılı olarak kaydedilir. Yapılan açıklamalar, ilgili memur tarafından imza ve tarih konulmak ve kaşesiyle mühürlenmek suretiyle onaylanır.
Alındı belgesi
MADDE 242 - (1) Varış gümrük idaresi, eşyayı ve transit refakat belgesini sunan kişinin talebi üzerine ek-35'te yer alan örneğe uygun TC 11 - Alındı belgesini onaylar.
(2) Alındı belgesi, ilgili kişi tarafından varış gümrük idaresi için ayrılan bölümü hariç önceden doldurulur. Alındı belgesi, eşyaya ilişkin diğer bilgileri kapsayabilir. Alındı belgesi, rejimin 241 inci maddeye uygun olarak sonlandırıldığının kanıtı olarak kullanılamaz.
Rejimin sonlandırılması ve teyit işlemleri
Madde 243 - (1) Transit rejimine tabi tutulan eşya ve transit refakat belgesi, usulüne uygun olarak varış gümrük idaresine sunulduğunda, transit rejimi sona erer.
(2) Transit işlemi, mücbir sebep ve beklenmeyen hallerde, beyannamede kayıtlı varış gümrük idaresinden başka bir idarede sonlandırılabilir. Bu durumda bu idare, varış gümrük idaresi olur.
(3) Varış gümrük idaresi tarafından, transit refakat belgesinin ibrazından ve uygunluğun tespitinden sonra elektronik ortamda teyit yapılır.
Alternatif kanıt
MADDE 244- (1) Varış gümrük idaresi, asıl sorumlu veya temsilcisinin eşya ve transit refakat belgesi sunulduğunda veya daha sonra yaptığı talebi üzerine, gerekli kontrolleri gerçekleştirdikten sonra transit rejiminin usulüne uygun olarak sonlandırıldığına ilişkin 233 üncü maddenin üçüncü fıkrasına uygun alternatif kanıt düzenler. Eşya ve transit refakat belgesini sunan kişinin, asıl sorumlunun temsilcisi olduğu kabul edilir.
(2) Alternatif kanıt olarak kullanılan transit refakat belgesinin fotokopisi ya da eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulduğunu gösteren ve eşyayı belirleyen gümrük belgesinin bir nüshası veya fotokopisi, beyanname tescil numarası ve "alternatif kanıt" ifadesi yazılmak suretiyle varış gümrük idaresi tarafından onaylanır.
Araştırma usulü
MADDE 245- (1) Varış gümrük idaresi, hareket gümrük idaresi tarafından başlatılan araştırma üzerine eşya ve transit refakat belgesinin idaresine sunulup sunulmadığını hareket gümrük idaresine bildirir.
(2) Eşya ve transit refakat belgesi varış gümrük idaresine sunulmuş, ancak elektronik ortamda teyit yapılmamış ya da bilgiler ve açıklamalar hareket gümrük idaresine iletilmemiş ise duruma göre elektronik ortamda teyit yapılır ya da bilgiler ve açıklamalar hareket gümrük idaresine iletilir.
(3) Eşya ve transit refakat belgesi varış gümrük idaresine sunulmuş olmakla birlikte elektronik ortamda teyit yapılamaması ya da bilgiler ve açıklamaların hareket gümrük idaresine iletilememesi halinde transit refakat belgesinin onaylı bir örneği hareket gümrük idaresine gönderilir.
(4) .....yürürlükten kaldırılmıştır.
Teminata bağlanmayan eşyanın eksik çıkması
MADDE 246- (1) 249 uncu maddenin birinci fıkrası uyarınca teminat aranmayan transit eşyasından özet beyana nazaran eksik çıkan kaplarla ilgili olarak, ticaret politikası önlemleri saklı kalmak kaydıyla Kanunun 237 nci maddesi hükmü çerçevesinde cezai işlem yapılır.
Serbest dolaşımda olmayan eşyada beyana aykırılık
MADDE 247- (1) Varış gümrük idaresince yapılan muayene sonucunda eşyanın beyannamede belirtilen cinsine uygun olmakla birlikte miktarca noksan olduğu anlaşılırsa, noksanlığa isabet eden gümrük vergileri tahsil edilir. Yurt dışına çıkacak eşya için vergi tahsilatını müteakip eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmasına izin verilir. Ancak, Türkiye Gümrük Bölgesine mühürlü olarak gelen ve hareket gümrük idaresince söz konusu mühürleri kontrol edilmek suretiyle transit beyannamesi kapsamında varış gümrük idaresine sevk edilen eşyanın, varış gümrük idaresince yapılan muayenesi sonucunda mahrecinde ve hareket gümrük idaresinde tatbik edilen mühürlerin sağlam olduğu görülmekle birlikte, beyannamede belirtilen 8'li gümrük tarife istatistik pozisyonuna uygun olmakla beraber;
a) Miktarca eksik çıkması halinde eksikliğin mahrecindeki eksik yüklemeden kaynaklandığının Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen süreler içerisinde ispat edilmesi gerekir. Bu durumda, transit beyannamesi kapatılmaz. Eksikliğin mahrecindeki eksik veya yanlış yüklemeden kaynaklandığının süresi içerisinde yükümlüsünce ispatı halinde eksik miktar üzerinden transit işlemi sonlandırılarak yapılan işleme ilişkin bilgi hareket gümrük idaresine gönderilir. Yükümlüsünce 46 ncı maddede belirtilen süreler içerisinde eksikliğin mahrecindeki eksik yüklemeden kaynaklandığının ispat edilememesi halinde noksanlığa isabet eden gümrük vergileri tahsil edilerek beyanname kapatılır ve eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmasına izin verilir. Tespit edilen eksikliğe ilişkin olarak varış gümrük idaresince yapılan inceleme sonucunda transit beyannamesi kapsamı eşyanın beyanname eki belgelerde (fatura, taşıma senedi, ATR vs.) kayıtlı bilgilere uygun olduğu ve tespit edilen eksikliğin beyan hatasından veya yükleme listelerine kap miktarlarının hatalı yazılmasından kaynaklandığının açıkça anlaşılması halinde ise, eksik miktar üzerinden transit işlemi sonlandırılarak yapılan işleme ilişkin bilgi hareket gümrük idaresine bildirilir.
b) Transit beyannamesi kapsamında sevk edilen eşyanın varış gümrüğünde yapılan muayenesinde cins ve nevinin aynı, kap adedinin fazla olması halinde fazla çıkan eşya geçici depolama yeri veya antrepoya alınır. Fazlalıkla ilgili olarak transit beyannamesi üzerine şerh düşülür ve beyanname kapatılır. Ayrıca yükümlüsüne Kanunun 241 inci maddesine göre para cezası uygulanır. Fazla çıkan eşyanın mülkiyeti Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen süreler içerisinde ispat edildiği takdirde yükümlüsünce rejim beyanında bulunulmasına izin verilir. Eşyanın mülkiyeti söz konusu süreler içerisinde ispat edilemediği takdirde fazla çıkan eşya Kanunun 177 nci maddesine göre tasfiye işlemine tabi tutulur.
(2) Varış gümrük idaresince yapılan muayene neticesinde transit eşyasının 8'li gümrük tarife istatistik pozisyonunun farklı çıkması halinde, sahip veya taşıyıcıları hakkında kaçakçılıkla mücadele mevzuatına göre işlem yapılır ve eşya ile ilgili 5607 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi tatbik edilir. Beyana konu eşyanın gümrük vergilerinin tahsili için hareket gümrük idaresine bildirimde bulunulur.
Serbest dolaşımda bulunan eşyada beyana aykırılık
MADDE 248 - (1) Varış idaresince yapılan muayene neticesinde transit beyannamesine aykırı çıkan ihraç eşyası için sonradan ihraç edilsin veya edilmesin cezai hükümler uygulanır.
Teminat verme yükümlülüğü
MADDE 249 - (1) Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasında sayılan taşımalar için
teminat aranmaz. Ancak, demiryolu ile ek-33'te sayılan eşyanın taşınmasında teminat aranır.
(2) Müsteşarlıkça belirlenecek istisnai hallerde transit rejimine tabi eşya için teminat şartına bağlı olmaksızın memur refakati uygulanabilir.
Teminat türleri
MADDE 250 - (1) Toplu ve götürü teminat bölümü hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu rejim kapsamında teminat, tek bir transit işlemini kapsayan bireysel teminat veya birden fazla işlemi kapsayan kapsamlı teminat şekillerinde olabilir.
(2) Bireysel ve kapsamlı teminat türleri birlikte kullanılabilir.
(3) TIR Sözleşmesi ve Türkiye'nin taraf olduğu diğer uluslararası anlaşma veya sözleşme ile öngörülen teminat şekillerinden biri de teminat olarak kabul edilebilir.
(4) Hareket gümrük idaresi, verilen teminat ile transit rejiminin usulüne göre uygulanmasını mümkün bulmuyorsa, sunulan teminat şeklini reddedebilir.
Bireysel teminatın hesaplanması
MADDE 251 - (1) Bireysel teminat, tercihli tarife uygulaması ve tarife kotaları dikkate alınmaksızın, aynı tür eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmuş olması durumunda uygulanacak olan ithalat vergilerinin en yüksek oranı esas alınmak suretiyle hesaplanır. Ancak, riskli eşya için daha yüksek tutarda bir teminat istenebilir.
Bireysel teminat türleri
MADDE 252 - (1) Bireysel teminat:
a) Tedavülde olan nakit Türk Lirası, işlem tarihinde T.C. Merkez Bankası tarafından ilan edilecek değerleri üzerinden kabul edilen hazine tahvil ve bonoları ve T.C. Merkez Bankası tarafından kabul edilen ve bu Bankanın belirlediği döviz kuru üzerinden hesaplanan dövizler,
b) Asıl sorumlu olarak hareket etmek isteyen kişiler için ek-36'da yer alan örneğe uygun olarak Türkiye'de yerleşik ve teminat vermeye yetkili bankalarca düzenlenen teminat mektubu,
c) Kefil kuruluşun, asıl sorumlu olarak hareket etmek isteyen kişiler için ek-37 ve ek-38'de yer alan açıklama ve örneğe uygun düzenlediği bireysel teminat fişi,
olabilir.
Kefil kuruluş
MADDE 253 - (1) Kefil kuruluş, Türkiye'de yerleşik ve teminat idaresince onaylanmış taşımacılık sektöründe faaliyet gösteren dernek, oda veya birlik olabilir.
(2) Kefil kuruluş ve asıl sorumlu aynı kişi olamaz. Bağlı firmanın, ana firmadan ayrı bir tüzel kişiliği olmalıdır.
(3) Kefil kuruluş, doğabilecek gümrük yükümlülüğünden asıl sorumlu ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
(4) Fişli bireysel teminatta, kefil kuruluştan, tutarı teminat idaresince belirlenecek olan banka teminat mektubu ile ek-39'da yer alan örneğe uygun taahhütname alınır. Teminat mektubu tutarının artışı, her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı esas alınarak hesaplanır.
(5) Teminat idaresi, kefil kuruluş tarafından düzenlenen fişlerin kaydedilmesi, her ay düzenlenecek fiş sayısı, fişlerin geçerlilik süresi ile belirleyeceği diğer koşulların yerine getirilmesini isteyebilir.
(6) Kefil kuruluşun yükümlülüğü, taahhüdünün teminat idaresince kabul edilmesine dayanır ve hareket gümrük idaresinin eşyayı bu teminat kapsamında serbest bıraktığı tarihte başlar.
Bireysel teminat fişi
MADDE 254- (1) Kefil kuruluş, bireysel teminat fişinin kullanılabileceği son tarihi, düzenlenme tarihinden itibaren bir yılı aşmamak üzere, belge üzerinde belirtir.
(2) Bireysel teminat fişi, önyüzleri fiş ile aynı, arka yüzleri biri boş diğeri örneği ek-35'te yer alan TC11 - Alındı bulunan iki nüsha ekli olarak düzenlenir.
(3) Bireysel teminat fişinin üzerinde asıl sorumlunun imzasının bulunmaması, fişin geçerliliğini etkilemez.
(4) Riskli eşya için, fişli bireysel teminat kullanımına sınırlama getirilebilir. Bu durumda, kefil kuruluş tarafından bireysel teminat fişi üzerine çapraz olarak sınırlı geçerli ibaresi yazılır.
(5) Teminat idaresinin, teminat verilerini bilgisayar veri işleme tekniği ile hareket gümrük idaresine göndermesi halinde, kefil kuruluş, düzenlediği bireysel teminat fişleri ile ilgili olarak asıl sorumlunun adı, düzenlenme tarihi, geçerlilik tarihi ve adet bilgilerini teyidi gönderilmek suretiyle resmi yazı ekinde faks ile teminat idaresine bildirir.
(6) Asıl sorumlu, doğabilecek gümrük yükümlülüğünün tamamını kapsamak üzere 15.000 TL'nin katlarına karşılık gelen sayıda bireysel teminat fişini hareket gümrük idaresine verir. Bu fişler, hareket gümrük idaresinde saklanır.
Fişli bireysel teminatın iptali veya feshi
MADDE 255 - (1) Teminat idaresi, düzenleme tarihinde öngörülen koşulların sürdürülememesi halinde, bu teminat sisteminden yararlanma hakkını iptal eder. Aynı şekilde, kefil kuruluş da bu teminat sistemindeki kefaletini feshedebilir.
(2) İptal veya fesih, kefil kuruluştan teminat idaresine veya teminat idaresinden kefil kuruluşa bildirim tarihinden sonraki onaltıncı günden itibaren geçerli olur. Bu tarihten önce başlatılan transit işlemlerinden doğabilecek gümrük yükümlülüğünden dolayı kefil kuruluşun sorumluluğu devam eder.
(3) İptal veya feshin geçerli hale geldiği tarihten önce düzenlenen bireysel teminat fişleri, bu tarihten itibaren eşyanın transit rejimine tabi tutulması için kullanılamaz.
Bireysel teminat
MADDE 256 - (1) Bireysel teminatta teminat mektubu, teminat idaresi olarak hareket edecek olan hareket gümrük idaresi tarafından kabul edilir. Bununla birlikte teminat idaresi, hareket gümrük idaresinden farklı olabilir. Bu durumda, teminat idaresi, teminat mektubunun bir fotokopisini alarak saklar ve teminat mektubunun aslını ilgili hareket gümrük idaresinde transit işleminde kullanılmak üzere asıl sorumluya iade eder.
Fişli bireysel teminat
MADDE 257 - (1) Teminat idaresi, fişli bireysel teminat sisteminde taahhütname ve teminat mektubunu kabule ve izlemeye, ayrıca bu sistemden yararlanma hakkının iptaline yetkilidir.
(2) Teminat idaresi, kefil kuruluşun 253 üncü maddenin ikinci fıkrasındaki koşullara uygunluğunu inceleyerek taahhütname ve teminat mektubunu kabul eder. Teminat idaresi, kefil kuruluşun düzenleyeceği fiş sayısını, taahhütnamenin "II. Teminat idaresi tarafından kabul" bölümünde belirtmek suretiyle sınırlayabilir. Taahhütnamenin aslını ve teminat mektubunun bir fotokopisini saklar. Teminat mektubunun aslını Ankara Gümrük Muhasebe Birimine gönderir.
(3) Teminat idaresi, taahhütnamenin ve teminat mektubunun kabul edildiğini ve 255 inci maddeye göre iptal ve feshi ile iptal ve feshin hangi tarihten itibaren geçerli olacağını gecikmeksizin gümrük idarelerine bildirir.
(4) İptal ve feshin geçerli olduğu tarihten itibaren, teminat idaresince, bu kapsamda gerçekleştirilen tüm transit işlemlerinin ibra edildiği tespit edilmediği sürece, taahhütname ve teminat mektubu kefil kuruluşa iade edilemez.
(5) Teminat idaresi, 254 üncü maddenin beşinci fıkrası uyarınca kefil kuruluşun düzenlediği bireysel teminat fişlerine ilişkin gerekli bilgileri, asıl sorumlular tarafından transit işlemi için verilen bireysel teminat fişlerinin kontrolünün sağlanması amacıyla, hareket gümrük idarelerinin kullanımına sunar.
Kapsamlı teminat
MADDE 258 - (1) Teminat idaresi, kapsamlı teminat mektubunu kabule, izlemeye ve iptale yetkilidir.
(2) Teminat idaresi, kapsamlı teminat veya indirilmiş tutarda kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme iznini dikkate alarak, asıl sorumludan izin makamı tarafından referans tutar üzerinden belirlenmiş teminat tutarını kapsayan ve örneği ek-40'ta yer alan banka teminat mektubunun sunulmasını yazılı olarak ister.
(3) Teminattan vazgeçme izninin bulunması durumunda, banka teminat mektubu istenmez.
(4) Teminat idaresi, ek-40'ta yer alan örneğe uygun banka teminat mektubunu kabul eder. Banka teminat mektubunun bir fotokopisini saklar. Banka teminat mektubunun aslını Ankara Gümrük Muhasebe Birimine gönderir.
(5) Teminat idaresi, asıl sorumlunun talebi doğrultusunda 269 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olarak örnekleri ek-41 ve ek-42'de yer alan kapsamlı teminat sertifikası veya teminattan vazgeçme sertifikası düzenler ve asıl sorumluya verir.
(6) Bu sertifikaların geçerlilik süresi iki yılı aşamaz. Bununla birlikte, bu süre, teminat idaresi tarafından iki yılı aşmayan bir süre için bir kez uzatılabilir.
(7) Teminat idaresi, teminat mektubunun kabul edildiğini ve 263 üncü maddeye göre iptal ile iptalin hangi tarihten itibaren geçerli olacağını gecikmeksizin gümrük idarelerine ve kapsamlı teminat sisteminden yararlanma izni iptal edilen asıl sorumluya bildirir.
(8) İptalin geçerli olduğu tarihten itibaren, teminat idaresince, bu kapsamda gerçekleştirilen tüm transit işlemlerinin ibra edildiği tespit edilmediği sürece teminat mektubu iade edilemez.
(9) Teminat idaresi, 270 inci maddenin üçüncü fıkrasına göre asıl sorumlunun iade ettiği sertifikaları beş yıl süreyle saklar.
(10) Kapsamlı teminatın kullanılmasının riskli eşya için geçici olarak yasaklanması durumunda bu eşya için transit işlemleri bireysel teminat kapsamında gerçekleştirilir.
(11) Teminat idaresi, kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme izninde öngörülen yükümlülük, kısıtlama veya ayrıcalıkları sertifikaların "özel gözlemler" kutusuna aşağıda belirtilen şekilde yazarak tasdik eder:
a) "Sınırlı geçerli"; kapsamlı teminatın riskli eşyayı kapsamaması halinde,
b) "Sadece ... hareket gümrük idaresinde geçerli",
c) "Sadece …..Fasıl eşyası için geçerli",
ç) "Tarife pozisyonu ve eşya kıymeti beyanı zorunluluğu".
Transit rejiminde basitleştirmenin kapsamı
MADDE 259- (1) İzin makamı, asıl sorumlu veya alıcının başvurusu üzerine, duruma göre aşağıdaki basitleştirmelere izin verebilir:
a) Kapsamlı teminat,
b) Özel tip mühür kullanımı,
c) .....yürürlükten kaldırılmıştır.
ç) .....yürürlükten kaldırılmıştır.
Basitleştirme için izin koşulları
MADDE 260 - (1) 259 uncu maddede belirtilen izinlerin verilebilmesi için başvuru sahibinde aşağıdaki şartlar aranır:
a) Serbest bölgeler hariç Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olmak,
b) .......yürürlükten kaldırılmıştır.
c) 259 uncu maddenin (a) bendi için ise birinci fıkrada sayılan koşullara ek olarak başvuru sahibinde aşağıda belirtilen özel şartlar aranır:
1) Bir önceki ve başvuru yılı içinde takvim yılı itibariyle işlem gören beyanname toplam sayısının %1'ini aşan ve aynı zamanda beşten fazla sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmamış olmak,
2) Bir önceki ve başvuru yılı içinde, takvim yılı itibariyle işlem gören beyanname toplam sayısının %2' sini aşan ve aynı zamanda 10'dan (ondan) fazla sayıda gümrük mevzuatının ihlali nedeniyle haklarında Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası hariç 239 ila 241 inci maddeleri uyarınca usulsüzlük cezası uygulanmamış olmak,
3) Gümrük mevzuatı uyarınca kesinleşmiş gümrük vergileri ve ceza borcu bulunmamak,
4) Vergi mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi borcu bulunmamak,
5) Yönetim kurulu üyeleri ve sermayesinin %10'undan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz şirket mensuplarının; affa uğramış olsalar dahi hırsızlık, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflas, sahtecilik, suç işlemek amacıyla örgüt kurma, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, basit ya da nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, iftira, suç uydurma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, muhafaza görevini kötüye kullanma suçları ile, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, mülga 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, mülga 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun, 1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde (1/1/1999 tarihinden önceki dönem için aynı Kanunun 344 üncü maddesinin l-6 numaralı bentlerinde) belirtilen vergi kaçakçılığına ilişkin fiillerden mahkumiyeti bulunmamak,
6) Başkası adına ve namına hareket etmemek,
7) Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre gerçek ve tüzel kişi tacir sayılmak,
(2) Basitleştirmelerin usulüne uygun olarak yürütülmesini sağlamak üzere, izin sadece başvuru sahibinin:
a) 1) Yetkili makamların rejimi gözetim altında tutabilmeleri ve kontrolleri gerçekleştirebilmeleri amacıyla faaliyet gösterdiği amacına uygun tesisinin bulunması ve faaliyet gösterdiği tesisinde kayıtlarının düzenli tutulması,
2) Bir önceki takvim yılı veya başvurunun yapıldığı takvim yılı içinde en az beşyüz transit beyannamesi kapsamı ve her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılmak suretiyle gümrük vergileri ile diğer yükler toplamı asgari 5.000.000 TL tutarında olmak üzere eşya transit etmesi veya
3) Bir önceki takvim yılı veya başvurunun yapıldığı takvim yılı içinde en az bin transit beyannamesi (TIR Karnesi dahil) kapsamında eşya transit etmesi,
b) Kayıtlarını yetkili makamların etkili kontroller gerçekleştirmesine olanak sağlayacak şekilde tutması,
halinde verilir.
Basitleştirme için başvuru
MADDE 261 - (1) Basitleştirmelerin kullanılmasına yönelik izin başvurusu, izin makamına yazılı olarak yapılır.
(2) Başvuru, izin makamının basitleştirmeleri kullanma izni verme koşullarının yerine getirildiğini kontrol etmesine olanak verecek her türlü bilgi ve belgeyi içermelidir.
(3) Basitleştirmeler için başvuruda bulunan kişiler, yürürlükte bulunan mevzuat kapsamında ve cezai hükümlerin uygulanması saklı kalmak üzere; verilen bilgilerin doğruluğundan ve ekli belgelerin gerçekliğinden sorumludur.
Basitleştirme izni
MADDE 262 - (1) İzin, basitleştirmelerin kullanılmasına ilişkin koşulları belirtir, işlem ve kontrol yöntemlerini içerir. İzin, düzenlenme tarihinden itibaren geçerlidir.
(2) 259 uncu maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen basitleştirmeden yararlanmak üzere, hareket gümrük idaresi, talep ettiğinde izin sunulur.
Basitleştirme iznin iptali ve düzeltilmesi
MADDE 263 - (1) İzin sahibi, izin verildikten sonra ortaya çıkan ve iznin devam etmesini veya içeriğini etkileyebilecek her türlü bilgi ve belgeyi izin makamına bildirir.
(2) İzin makamı, iznin verilmesi için belirtilen bir veya birden fazla koşulun yerine getirilmemiş ya da getirilemiyor olması veya iznin verilmesinden sonra ortaya çıkan bir durumun, iznin devam etmesini veya içeriğini etkilemesi halinde izin belgesini düzeltir veya iptal eder.
(3) İzin makamı, izin sahibinin, izin kapsamında öngörülen bir yükümlülüğü yerine getirmemesi halinde, izin belgesini düzeltir veya iptal eder. İznin düzeltilmesi veya iptali halinde durum izin sahibine bildirilir. İznin düzeltilmesi veya iptali, bildirim tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
Kapsamlı teminat başvurusu ve tutarı
MADDE 264 - (1) Kapsamlı teminat kullanma izni için başvuran asıl sorumlu, 260 ve 261 inci maddelere ek olarak,
a) Hesaplanmış referans tutarı veya referans tutarın hesaplanması için, en az bir hafta içinde gerçekleştirilecek transit işlemi adedi ve her transit işlemi kapsamında taşınacak eşyanın türü, ağırlığı ve kıymetine,
b) Talep edilen TC 31 - Kapsamlı Teminat Sertifikası veya TC 33 - Teminattan Vazgeçme Sertifikası adedine,
İlişkin bilgi ve belgeleri, ek-43'te yer alan izin başvurusu örneği ekinde sunar.
(2) Kapsamlı teminat tutarı, 265 inci maddede belirtilen referans tutara eşit olur.
Referans tutar
MADDE 265- (1) Referans tutar, asıl sorumlunun en az bir hafta süresince transit rejimine tabi tutacağı eşya ile ilgili olarak tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin toplam tutarına eşit olur.
(2) Referans tutarın hesaplanması için dikkate alınacak dönem, asıl sorumlunun olağan transit işlemlerini göstermeli ve yoğun dönemlerdeki eşya taşımacılığını da kapsamalıdır.
(3) Teminat idaresi, referans tutarı, asıl sorumlu ile işbirliği içinde belirler. Bu çerçevede asıl sorumlu, ticari belgeleri, muhasebe kayıtları ve diğer belgelerle kanıtlayacağı geçmişte taşıdığı ve gelecekte transit kapsamında taşımayı tasarladığı eşyaya ilişkin bilgileri sunar.
(4) Teminat idaresi, bu bilgilerin ışığında referans tutarı:
a) Aynı tür eşyanın, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmuş olması durumunda uygulanacak olan ithalat vergilerinin en yüksek oranını,
b) Transit süresindeki değişimleri,
c) Transit işlemlerinin dönemsel dalgalanmalarını,
dikkate alarak belirler.
(5) Birden fazla eşya türü için yapılan başvurularda, en az bir hafta süresince transit rejimine tabi tutulacak her bir eşya için dördüncü fıkranın (a) bendine göre hesaplanacak referans tutarlarının toplamı esas alınır.
(6) İzin makamı, asıl sorumlu ile işbirliği içinde referans tutarı yıllık olarak gözden geçirir ve gerekirse değiştirebilir.
(7) Asıl sorumlu, kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçmeyi referans tutara kadar kullanabilir.
(8) Referans tutarın aşılıp aşılmadığının belirlenmesi amacıyla yapılan hesaplamada, her bir transit işlemi için tahakkuk edebilecek gümrük vergileri tutarı dikkate alınır. Gerekli bilgilerin bulunmaması durumunda ise, hareket gümrük idaresi tarafından bilinen diğer bilgilerle farklı bir rakama ulaşılmadığı sürece, her bir transit işlemi için tahakkuk edebilecek gümrük vergileri tutarının 15.000 TL olduğu varsayılır. Bu tutar, her yıl Müsteşarlıkça yeniden belirlenir.
(9) Asıl sorumlu, henüz sonlandırılmamış transit işlemleri kapsamındaki eşya ile ilgili olarak tahakkuk edebilecek gümrük vergileri toplam tutarının referans tutarı aşmamasını sağlar. Asıl sorumlu, bu tutarın referans tutarı aşacak olması durumunda, teminat idaresine bilgi verir.
(10) Asıl sorumlu, kayıtlarının referans tutarın aşıldığını göstermesi durumunda, bu teminatı kullanarak başka transit işlemi başlatamaz. Bu durumda asıl sorumlu başka bir teminat kullanabilir veya referans tutarının yeniden hesaplanması amacıyla bu tutarın ne kadar aşıldığı veya aşılacağını izin makamına bildirir.
(11) Asıl sorumlu, her bir işlem için ek-44'te yer alan örneğe uygun bir çizelge düzenleyerek referans tutarı izler. Bu çizelgeler her üç ayda bir izin makamına sunulur.
(12) Asıl sorumlu, transit işlemi sonlandırıldığında bu transit işlemi ile ilgili teminat tutarını referans tutara tekrar ilave eder. Bu amaçla varış gümrük idaresine alternatif kanıt olarak onaylanmak üzere transit refakat belgesinin bir fotokopisini sunabilir.
İndirimli tutarda kapsamlı teminat ve teminattan vazgeçme
MADDE 266 - (1) İzin makamı, mali yapılarının sağlam olduğuna ilişkin kanıt sunan ve ikinci ve üçüncü fıkralarda tanımlanan güvenilirlik standartlarını karşılayan kişilere, indirilmiş tutarda kapsamlı teminat kullanma veya teminattan vazgeçme için izin verebilir.
(2) Asıl sorumlunun mali yapısına ilişkin kontrol, gelecekteki faaliyetlerini tehlikeye sokacak veya bu faaliyetlere zarar verecek mali güçlük içinde olup olmadığını ortaya koymalıdır. Bu çerçevede sağlam mali yapının tespitinde:
a) Gümrük mevzuatı uyarınca kesinleşmiş gümrük vergileri ve ceza borcu bulunmadığına ilişkin gümrük idarelerinden alınacak onaylı belge,
b) Sermaye Piyasası Kurulunca belirlenen şartları taşıyan ve bağımsız denetim yetkisi verilen bağımsız denetçi tarafından firmanın son üç yılı esas alınmak üzere mali tabloları incelenerek Sermaye Piyasası Kurulu'nun belirlediği Denetim İlke ve Kuralları ile Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerine göre hazırlanan ve firmanın mali yapısının sağlam olduğunu gösteren rapor,
c) Başvuru sahibinin vergi mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi, ceza ve gecikme faizinin bulunmadığının belirlenmesi,
dikkate alınır.
(3) Kapsamlı teminat tutarı:
a) Asıl sorumlunun ek-46’nın 1 inci bölümünde yer alan ölçütlere sahip olduğunu kanıtlaması durumunda, referans tutarın % 50'sine,
b) Asıl sorumlunun ek-45'in 1 inci ve 2 nci bölümünde yer alan ölçütlere sahip olduğunu kanıtlaması durumunda, referans tutarın % 30'una,
indirilebilir.
(4) Teminattan vazgeçme, asıl sorumlunun ek-45'te yer alan ölçütlerin tamamına sahip olduğunu kanıtlaması durumunda uygulanabilir.
(5) Teminattan vazgeçme oranı, referans tutarın % 99'udur.
(6) Kapsamlı teminat ve teminat tutarında indirimin kullanılmasına yönelik izni düzenleyen ilkeler dikkate alınarak, özel hallerde, indirilmiş tutarda kapsamlı teminat kullanılması, geçici olarak yasaklanabilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin kurallar, ek-46'da yer almaktadır.
Riskli eşya için özel hükümler
MADDE 267 - (1) Riskli eşya için kapsamlı teminat kullanma izni alabilmek için, asıl sorumlu, 260 ve 264 üncü maddeler ile 266 ncı maddenin birinci fıkrasındaki koşulları karşıladığını ve ek-45'in 1 inci bölümü ile birlikte 2 veya 3 üncü bölümlerinde yer alan ölçütlere sahip olduğunu kanıtlamalıdır.
(2) Aynı kapsamlı teminat sertifikası kapsamında riskli eşya ile bunun dışında kalan eşya için kapsamlı teminat kullanılması durumunda da birinci fıkra hükümleri uygulanır.
(3) Kapsamlı teminat tutarı:
a) Asıl sorumlunun ek-45'in 2 ve 3 üncü bölümlerinde yer alan ölçütlere sahip olduğunu kanıtlaması durumunda, referans tutarın % 50'sine,
b) Asıl sorumlunun ek-45'in 2, 3 ve 4 üncü bölümlerinde yer alan ölçütlere sahip olduğunu kanıtlaması durumunda, referans tutarın % 30'una,
indirilebilir.
(4) Riskli eşyayı içeren transit işlemleri için teminattan vazgeçme uygulamasına izin verilmez.
(5) Teminat tutarının indirilmesini düzenleyen ilkeler dikkate alınarak, kapsamlı teminatın kullanılması, bu teminat kullanılarak büyük ölçekli kaçakçılığa konu olduğu belirlenmiş riskli eşya türleri için bir yıl süreyle geçici olarak yasaklanabilir. Bu süre gerekli görülen hallerde uzatılabilir.
Kapsamlı teminat belgesi
MADDE 268 - (1) Kapsamlı teminat belgesi, ek-40'ta yer alan örneğe uygun banka teminat mektubudur.
Kapsamlı teminat sertifikası ve teminattan vazgeçme sertifikası
MADDE 269 - (1) İzni esas almak üzere, teminat idaresi, kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme kanıtı olarak kullanılmak üzere ek-47'ye uygun olarak düzenlenmiş, bundan sonra sertifika olarak anılacak olan, ek-41'de yer alan örneğe uygun kapsamlı teminat sertifikasını veya ek-42'de yer alan örneğe uygun teminattan vazgeçme sertifikasını talebi doğrultusunda asıl sorumluya verir.
(2) Bu sertifikalar, hareket gümrük idaresine sunulur. Sertifika bilgileri, transit beyannamesinde yer almalıdır.
(3) Bununla birlikte, teminat verilerinin, teminat idaresince bilgisayar veri işleme tekniği kullanılarak hareket gümrük idaresine gönderilmesi durumunda, sertifikalar, hareket gümrük idaresine sunulmaz.
(4) Sertifikanın geçerlilik süresi, iki yılı aşamaz. Bununla birlikte, bu süre, teminat idaresi tarafından iki yılı aşmayan bir süre için bir kez uzatılabilir.
İznin iptali
MADDE 270 - (1) Teminat idaresi, düzenleme tarihinde öngörülen koşulların sürdürülememesi halinde, kapsamlı teminat kullanma iznini iptal eder.
(2) İptal, teminat idaresince bildirim tarihinden sonraki onaltıncı günden itibaren geçerli olur.
(3) Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçmenin kullanılmasına ilişkin iznin izin makamı tarafından iptalinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, eşyayı transit rejimine tabi tutmak için daha önce düzenlenmiş sertifikalar kullanılamaz. Asıl sorumlu, bu sertifikaları teminat idaresine gecikmeksizin iade eder.
Özel tipte mühür kullanma izni
MADDE 271 - (1) İzin makamı, mühürlerin ek-48'de belirtilen özelliklere uygun olduğunu onaylaması koşuluyla, kapsamlı teminat ve teminattan vazgeçme iznine sahip asıl sorumlunun taşıma aracı veya kaplarda özel tipte mühür kullanmasına izin verebilir.
(2) Özel tipte mühür kullanmasına izin verilmesi halinde, asıl sorumlu, takılan mühürlerin kimliğini, tipini ve adedini beyannamenin ve transit refakat belgesinin ilgili alanına kaydeder.
(3) Asıl sorumlu, mührü eşyanın serbest bırakılmasından önce takar.
MADDE 272 - ....yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 273 -....yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 274 -....yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 275 - ....yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 276 -....yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 277 -....yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 278 - ....yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 279 -....yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 280 -....yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 281 - ....yürürlükten kaldırılmıştır.
Basitleştirme izninin verilmesi, iptali ve düzeltilmesi
MADDE 282 - (1) İzin makamı, 261 inci maddeye uygun olarak yapılan 259 uncu maddede belirtilen basitleştirmelerden yararlanma başvurusu üzerine 260 ıncı maddede belirtilen genel koşullar ve her bir basitleştirmeye ilişkin özel koşulları dikkate alarak izni verir veya başvuruyu reddeder.
(2) İzin makamı, basitleştirmeye ilişkin bir başvuru aldığında, ilk önce başvurunun tam olup olmadığını kontrol eder. Eksik başvurular, gerekli düzeltmelerin yapılması için açıklama yapılarak başvuru sahibine iade edilir.
(3) İzin makamı, 263 üncü maddeye uygun olarak izni düzeltir veya iptal eder.
(4) Başvurunun reddi, izin, iznin düzeltilmesi veya iptali başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir.
Kapsamlı teminat kullanma izni verilmesi
MADDE 283 - (1) İzin makamı, başvurunun kabul edilmesinden sonra asıl sorumlunun kapsamlı teminat kullanma izin koşullarını yerine getirip getirmediğini ve teminat tutarının indirilmesine ilişkin koşulları karşılayıp karşılamadığını kontrol eder.
(2) Ek-51'de yer alan örneğe uygun olarak düzenlenen kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme izninde:
a) İzni verme gerekçesi,
b) Asıl sorumlu ile birlikte belirlenen usul izleme ve kontrol yöntemi,
c) Basitleştirmeyi kullanmaya ve kullanımını izlemeye uygulanacak yöntemler ile birlikte, basitleştirmeyi kullanma koşul ve yükümlülükleri,
ç) Asıl sorumlunun izni etkileyen değişiklikleri bildirme yükümlülüğü,
d) Referans tutar ve kullanılmasını izleme,
e) Teminat tutarı,
f) Düzenlenecek kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme sertifikalarının adedi,
g) Asıl sorumlunun kaybolan veya çalınan kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme sertifikalarını derhal bildirme yükümlülüğü,
ğ) İzin makamının kayıtları izleyeceği ve kontrol edeceği,
h) İznin iptali veya feshine ilişkin kurallar,
yer alır.
(3) Riskli eşyayı da kapsayacak şekilde başvuru yapıldığında, bu başvuru, asıl sorumlunun talebi üzerine tek bir başvuru olarak kabul edilir ve sadece bir izin düzenlenir. Bu durumda riskli eşya için uygulanan ölçütler, teminat tutarının hesaplanmasında her iki tür eşyaya uygulanır ve teminattan vazgeçme izni verilmez.
(4) İzin makamı, 265 inci maddeye uygun olarak henüz sonlandırılmamış transit işlemleri kapsamındaki eşya ile ilgili olarak doğabilecek gümrük vergilerinin toplam tutarının referans tutarı aşacağının ve bu durumun süreklilik göstereceğinin asıl sorumlu tarafından bildirilmesi halinde referans tutarı yeniden belirler.
(5) Asıl sorumlunun referans tutarın aşıldığını bildirmemesi durumunda, izin iptal edilir.
Referans tutarın yıllık olarak gözden geçirilmesi
MADDE 284 - (1) İzin makamı, referans tutarın 265 inci maddenin altıncı fıkrası uyarınca yıllık olarak gözden geçirilmesi amacıyla:
a) Asıl sorumlunun referans tutarın aşılmasına ilişkin bildirimleri,
b) Hakkında devam eden araştırmaların sayısını,
c) İbra edilmeyen transit rejimi kullanımlarının sayısını,
ç) Gümrük mevzuatı ile ilgili yükümlülüklere uyma dahil, asıl sorumlunun ödemelerini yerine getirme durumunu,
dikkate alır. Bu çerçevede asıl sorumludan kayıtlarını sunması istenir.
(2) İzin makamı, asıl sorumlunun gelecekteki ihtiyaçlarına göre referans tutarı ayarladığında ve bu referans tutara göre teminat tutarını belirlediğinde, izni değiştirir.
MADDE 285 - ....yürürlükten kaldırılmıştır.
Demiryolu ile taşımada CIM taşıma belgesi
MADDE 286 - (1) Demiryolu işletmesi tarafından eşya taşınmasında transit rejimi işlemleri, 287 ila 292 nci maddelere uygun olarak transit beyannamesi kapsamında yapılır. Müsteşarlıkça belirlenecek hallerde, CIM Taşıma Belgesi ile eşya transitine izin verilebilir. Bu durumda, COTIF Sözleşmesi Ek (b)'de belirtilen CIM Taşıma Belgesi, transit beyannamesi yerine kabul edilir.
Demiryolu ile taşımada asıl sorumlu
MADDE 287- (1) Taşıma işleminin Türkiye Gümrük Bölgesinde başlaması durumunda, eşyayı, CIM Taşıma Belgesi kapsamında taşıma amacıyla kabul eden demiryolu işletmesi, bu işlem için asıl sorumlu olur.
(2) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında CIM Taşıma Belgesi kapsamında taşıma amacıyla kabul edilen eşya, Türkiye Gümrük Bölgesine girdiğinde, başka bir gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma tabi tutulmadıkça, Türkiye Gümrük Bölgesinde eşyayı taşıyan demiryolu işletmesi, transit işlemi için asıl sorumlu olur.
(3) Asıl sorumlu, birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen durumlarda, CIM Taşıma Belgesine hareket tarihini gösteren numaratör ve mührünü basar.
Demiryolu ile taşımada kayıtların kontrol edilmesi
MADDE 288- (1) Demiryolu işletmesi, gümrük idaresinin kontrolleri gerçekleştirebilmesi amacıyla kayıtları tutmakla yükümlüdür.
(2) Kayıtlar, demiryolu işletmesinin hareket istasyonundan varış istasyonuna taşıdığı tüm eşya için CIM Taşıma Belgelerinin 2 ve 5 no'lu yapraklarına ilişkin bilgileri de içerir.
Demiryolu ile taşımada etiket
MADDE 289- (1) Demiryolu işletmesi, CIM Taşıma Belgesi kapsamında taşınacak eşyanın, ek-52'deki örneğe uygun etiketlerle tanınmasını sağlar.
(2) Bu etiketler, CIM Taşıma Belgesine ve tam yüklü olması durumunda ilgili demiryolu vagonuna veya diğer durumlarda kap veya kaplara yapıştırılır.
(3) Bu etiket yerine, etiketi yeşil renkte basan bir mühür kullanılabilir.
Demiryolu ile taşımada taşıma sözleşmelerinin değiştirilmesi
MADDE 290- (1) Taşıma sözleşmesinde değişiklik yapılarak:
a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında sona erecek olan bir taşıma işleminin Türkiye Gümrük Bölgesi içinde sona ermesi veya,
b) Türkiye Gümrük Bölgesi içinde sona erecek olan bir taşıma işleminin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında sona ermesi,
durumunda, demiryolu işletmesi, hareket gümrük idaresinin ön izni olmaksızın değişiklik yapılmış sözleşmeyi uygulayamaz.
(2) Diğer durumlarda, demiryolu işletmesi, değişiklik yapılmış sözleşmeyi uygulayabilir. Demiryolu işletmesi, yapılan değişiklikleri hareket gümrük idaresine derhal bildirir.
Demiryolu ile taşımada hareket gümrük idaresindeki işlemler
MADDE 291 - (1) Türkiye Gümrük Bölgesi içinde başlayacak bir taşıma işleminde CIM Taşıma Belgesi hareket gümrük idaresine sunulur.
(2) CIM Taşıma Belgesinde hareket tarihini gösteren numaratör ve mühür ile imza, asıl sorumlunun transit beyannamesindeki imzasının yerini alır.
(3) Gümrük idaresine, CIM Taşıma Belgesi ile birlikte ve varsa gümrük işlemlerine mahsus olmak üzere, mahreçlerinden düzenlenmiş ve demiryolu işletmesince teslim edilmiş diğer gerekli belgeler de verilebilir.
(4) Hareket gümrük idaresi, bu idare ve hareket istasyonu arasındaki herhangi bir eşya taşınmasının gümrük gözetiminde gerçekleştirilmesini sağlar.
(5) Muayenesi yapılarak geçici depolama yerinden veya antrepodan veya gümrükçe izin verilen yerden çıkarılan eşya, gümrük idaresinin gözetimi altında demiryolu işletmesine imza karşılığı teslim olunur.
(6) Transit işlemi diğer bir gümrük idaresi aracılığı ile yapıldığında da, eşyanın memur refakatinde aracı gümrük idaresine sevk edilerek demiryolu işletmesine teslimi, bu gümrük idaresince yapılır.
(7) Demiryolu işletmesince bu suretle teslim aldığı transit eşyası için, gümrük idaresine ayrıca özet beyan verir.
Demiryolu ile taşımada varış gümrük idaresindeki işlemler
MADDE 292- (1) Eşyanın bir ara istasyonda bir gümrük rejimine tabi tutulması halinde bu istasyondan sorumlu gümrük idaresi, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesi halinde ise bu sınır istasyonundan sorumlu gümrük idaresi varış gümrük idaresi olarak kabul edilir.
(2) Demiryolu işletmesi, varış gümrük idaresine CIM Taşıma Belgesinin 2 ve 3 no.lu yapraklarını verir. Varış gümrük idaresi, 2 no.lu yaprağın ön yüzünü onaylar, tescil numarasını yazar ve demiryolu işletmesine belgeyi gecikmeksizin iade eder, 3 no.lu yaprağı saklar.
(3) Varış gümrük idaresi, mühürleri kontrol eder. Mühürlerin sağlam olmadığının tespit edilmesi halinde, ilgili taşıma aracının, Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesine izin verilmez.
(4) 231 inci maddeye istisna olarak, transit rejimi, eşya Türkiye Gümrük Bölgesini terk ettiğinde sona erer.
(5) Demiryolu işletmesi, yabancı bir ülke demiryolu işletmesine eşyayı ve ilgili CIM Taşıma Belgesini, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini fiilen terk etmesinden önce teslim ederse, eşya Türkiye Gümrük Bölgesini fiilen terk edene kadar eşyadan sorumlu olur.
Demiryolu ile taşımada yükleme listelerinin kullanımı
MADDE 293 - (1) CIM Taşıma Belgesine ek-53'te yer alan yükleme listeleri eşlik eder. Yükleme listeleri, ek-54'e uygun olarak kullanılır. Bu listelerin sayısı, hangisi ibraz edilmişse CIM Taşıma Belgesine eşlik eden belgelere ilişkin bilgiler için ayrılmış olan kutuda gösterilir.
(2) Yükleme listesi, CIM Taşıma Belgesinin ilgili olduğu vagon numarasını veya uygun olduğunda eşyayı içeren konteynerin numarasını içermelidir.
(3) CIM Taşıma Belgesine eşlik eden yükleme listeleri, bunların ayrılmaz bir parçasını oluşturur ve aynı hukuki sonuçlara sahiptir.
(4) Bu yükleme listelerinin aslı üzerinde hareket istasyonunun damgası bulunur.
Demiryolu ile taşımada uluslararası anlaşmalar
MADDE 294 - (1) Türkiye'den doğrudan doğruya kapalı veya açık olup şartlarına uygun surette örtülü vagon içinde transit edilecek eşyanın sevki hakkında özel anlaşma var ise bu anlaşmalardaki yazılı hükümlere uyulur.
Havayolu ile taşımada eşya manifestosu
MADDE 295 - (1) Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesinin 9 numaralı ekinin 3 üncü ekindeki örneğe uygun olması şartıyla, havayolu ile taşımada, transit beyannamesi yerine eşya manifestosunun kullanılmasına izin verilebilir.
(2) Eşya manifestosunda; eşyayı taşıyan havayolu şirketinin adı, uçuş numarası, uçuş tarihi ile yükleme (hareket) ve boşaltma (varış) havalimanının adı, ayrıca manifestodaki her eşya için; hava konşimentosu numarası, kap adedi, eşyanın belirlenmesi için gerekli tüm bilgileri içeren ticari tanımı ve brüt ağırlık bilgileri yer alır.
(3) Eşyanın gruplandırılması durumunda, eşyanın tanımı yerine "birleştirilmiş" ifadesi kullanılabilir. Bu durumda, manifestodaki eşyaya ilişkin hava konşimentoları, eşyanın belirlenmesi için gerekli tüm bilgileri içeren ticari tanımını içerir.
Havayolu ile taşımada hareket gümrük idaresindeki işlemler
MADDE 296 - (1) Manifestonun en az iki nüshası, bunun bir nüshasını saklayacak olan hareket havalimanındaki hareket gümrük idaresine sunulur.
(2) Hareket gümrük idaresi, kontrol amacıyla, manifestoda belirtilen eşyaya ilişkin hava konşimentolarının tamamının sunulmasını isteyebilir.
Havayolu ile taşımada varış gümrük idaresindeki işlemler
MADDE 297 - (1) Manifestonun bir nüshası, bunu saklayacak olan varış havalimanındaki varış gümrük idaresine sunulur.
(2) Varış gümrük idaresi, kontrol amacıyla, havalimanında boşaltılan eşyanın tamamına ilişkin hava konşimentolarının sunulmasını isteyebilir.
(3) Varış gümrük idaresi, kendisine önceki ay içinde sunulan manifestoların havayolu şirketleri tarafından hazırlanmış listesini onayladıktan sonra her ay hareket gümrük idaresine gönderir.
(4) Söz konusu listede her manifestoya ilişkin; manifestonun referans numarası, eşyayı taşımış olan havayolu şirketinin adı, uçuş numarası ve uçuş tarihi bilgileri yer alır.
(5) Söz konusu listede yer alan manifestolara ilişkin bilgilerle ilgili olarak usulsüzlük yapıldığının belirlenmesi durumunda, varış gümrük idaresi, özellikle ilgili eşyaya ilişkin havayolu konşimentolarını belirterek hareket gümrük idaresine bildirir.
Denizyolu ile taşımada eşya manifestosu
MADDE 298- (1) Denizyolu ile taşımada transit beyannamesi yerine eşya manifestosunun kullanılmasına izin verilebilir.
(2) Eşya manifestosunda; eşyayı taşıyan denizcilik şirketinin adı, geminin kimliği, yükleme yeri, boşaltma yeri bilgileri ve ayrıca her sevkiyat için konşimentonun referans numarası, kolilerin sayı, cins, marka ve kimlik numaraları, eşyanın, belirlenmesi için gerekli tüm bilgileri içeren ticari tanımı, kilogram cinsinden brüt ağırlık ve konteynerlerin tanımlayıcı numaralarına ilişkin bilgiler yer alır.
Denizyolu ile taşımada hareket gümrük idaresindeki işlemler
MADDE 299 - (1) Manifestonun en az iki nüshası, bunun bir nüshasını saklayacak olan hareket limanındaki hareket gümrük idaresine sunulur.
(2) Hareket gümrük idaresi, kontrol amacıyla, manifestoda belirtilen eşyaya ilişkin konşimentoların tamamının sunulmasını isteyebilir.
Denizyolu ile taşımada varış gümrük idaresindeki işlemler
MADDE 300 - (1) Manifestonun bir nüshası, bunu saklayacak olan varış limanındaki varış gümrük idaresine sunulur.
(2) Varış gümrük idaresi, kontrol amacıyla, limanda boşaltılan eşyanın tamamına ilişkin konşimentoların sunulmasını isteyebilir.
(3) Varış gümrük idaresi, kendisine önceki ay içinde sunulan manifestoların denizyolu şirketleri tarafından hazırlanmış listesini onayladıktan sonra her ay hareket gümrük idaresine gönderir.
(4) Söz konusu listede her manifestoya ilişkin manifestonun referans numarası, eşyayı taşımış olan denizcilik şirketinin adı (kısaltılabilir), deniz taşıma işleminin tarihi bilgileri yer alır.
(5) Söz konusu listede yer alan manifestolara ilişkin bilgilerle ilgili olarak usulsüzlük yapıldığının belirlenmesi durumunda, varış gümrük idaresi, özellikle ilgili eşyaya ilişkin denizyolu konşimentolarını belirterek hareket gümrük idaresine bildirir.
Denizyolu ile transite ilişkin özel hükümler
MADDE 301 - (1) Bir Türk limanından başka bir Türk limanına transit olunacak eşyayı, yalnız Türk bandıralı gemiler nakledebilir. Ancak, Türkiye Gümrük Bölgesi dışından bir Türk limanına getirilen ve özet beyanında varış yeri başka bir Türk limanı gösterilmiş bulunan eşyanın, diğer yabancı gemilerle bu limana transitine izin verilebilir. Varış yeri Türkiye Gümrük Bölgesi dışı olan ihraç eşyasının da yabancı bayraklı bir gemi tarafından bulunduğu limandan Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılacağı Türk limanına transitine izin verilebilir.
(2) Yabancı limanlara yapılacak transit isteklerinin kabulü için, özet beyan veya özet beyan yerine geçen belgelerde eşyanın gideceği yerin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yabancı bir liman olarak gösterilmesi gerekir.
(3) Serbest dolaşımda bulunan ve bulunmayan eşyayı birlikte taşıyan Türk bandıralı gemilerin sahip, kaptan veya acenteleri, bu iki türlü eşyanın birbirine karışmaması için, gereğine göre, bunları ayrı yer ve bölümlere koymak veya gümrük idaresince uygun görülecek tedbirleri almak zorundadır.
(4) Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın bir Türk limanına sevkine izin verilebilmesi için, eşyanın gideceği limandaki gümrük idaresinin, o eşyanın gümrük işlemlerini yapmaya yetkili olması gerekir.
(5) Türk bandıralı geminin, kazan, makine veya teknesinde ortaya çıkan bir arıza sebebiyle yoluna devam edememesi halinde, kurtarma amacıyla, yükü, yabancı bir gemiye aktarılabilir.
(6) Yabancı bir limana götürmek üzere Türk limanlarından eşya alan yabancı bayraklı gemilerin, kazaya uğraması, makinelerinin bozulması, haciz altına alınması, sefer değiştirmesi için emir alması gibi, yoluna devamına mani sebeplerden ötürü, yükünü bir Türk limanında başka bir gemiye nakletmesine izin verilir. Yabancı bir limana sevk edilmek üzere, bir Türk limanından diğer bir Türk limanında bulunan başka gemilere taşınacak söz konusu eşya, nakliyatının deniz üstünde olmak şartıyla, yabancı bandıralı gemilerle yapılmasına da izin verilir
Boru hattı ile taşıma
MADDE 302 - (1) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine boru hattı ile girmesi veya Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunan eşyanın boru hattı sistemine verilmesi halinde transit rejimine tabi tutulduğu kabul edilir. Söz konusu eşya için, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik boru hattı iletim lisansına sahip işletmecisi asıl sorumlu olur.
(2) 214 üncü maddenin dördüncü fıkrası çerçevesinde, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında başlamış olan ve Türkiye Gümrük Bölgesi dışında sona erecek olan bir taşıma işlemi için Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik boru hattı iletim lisansına sahip işletmecisi asıl sorumlu olarak kabul edilir.
(3) Boru hattı ile taşınan eşya, alıcının tesislerine vararak veya alıcının dağıtım ağına kabul edilerek alıcının kayıtlarına girdiğinde, transit rejimi sona erer.
(4) Eşyanın taşınmasına katılan işletmeler kayıtları tutar ve bu maddede belirtilen transit işlemlerine ilişkin olarak gerekli görülen her türlü kontrolün yapılması için gümrük idarelerinin kullanımına sunar.
Posta sevkiyatları
MADDE 303 - (1) Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen ve Türkiye Gümrük Bölgesinde bir iç gümrükten transit edilecek eşyaya 468 inci madde hükümleri uygulanır.
Yolcu eşyasının transiti
MADDE 304 - (1) Yolcunun beraberinde bulunmayan eşyasının transit edilmesinde veya herhangi bir suret ve vasıta ile giriş işlemi yapılmak üzere diğer bir gümrük idaresine sevkinde, duruma ve eşyanın taşındığı araca uygulanan hükümler esas alınarak işlem yapılır.
(2) Yolcuların beraberinde bulunan veya geçici depolama yeri veya antrepolardan çıkarılan ve yukarıdaki şekillerde sevk edilen ticari nitelikte olmayan yolcu eşyası, gümrük idaresine sahip veya temsilcileri tarafından 172 nci madde hükümlerine göre sözle beyan olunur.
TIR Karnesi ile taşıma
MADDE 305 - (1) TIR Karnesi kapsamında transit rejimine tabi eşyanın taşınmasında, TIR Sözleşmesi ile bu Sözleşmeye dayanılarak çıkarılan yönetmelik, tebliğ ve genelge hükümleri uygulanır. Bu kapsamda yapılacak transit işlemlerinde doğabilecek ihtilaflar Bakanlıkça (Gümrükler Genel Müdürlüğü) sonuçlandırılır.
Form 302 ile taşıma
MADDE 306 - (1) 19 Haziran 1951'de Londra'da imzalanan Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Antlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme kapsamı eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde transiti, Sözleşmede yer alan Form 302 ibraz edilmesi halinde, bu belge kapsamında yapılır.
(2) Form 302 kapsamında yapılan transit taşıma esnasında, gümrük vergilerinin tahsilini gerektirir bir durumun ortaya çıkması halinde, Sözleşme hükümleri uyarınca işlem yapılır.
ATA Karnesi ile taşıma
MADDE 307 - (1) ATA Karnesi ile transit taşıma işlemleri, ATA Karnesine ilişkin taraf olduğumuz uluslararası sözleşme hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilir.
(2) ATA Karnesi kapsamında gerçekleştirilen bir transit işlemi ile ilgili olarak bir usulsüzlüğün belirlenmesi halinde, ödenmesi gereken gümrük vergilerinin tahsili ve ceza takibine ilişkin işlemler taraf olduğumuz uluslararası sözleşme hükümleri saklı kalmak kaydıyla Müsteşarlıkça belirlenir. |
Yeni
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Transit Rejimi
Rejim kapsamı
MADDE 212 – (1) Bu Bölüm, transit rejimine ilişkin usul ve esasları belirlemektedir.
(2) Transit rejimi hükümleri aksi belirtilmediği sürece ortak transit rejimini de kapsar.
(3) Ortak Transit Sözleşmesi hükümleri gerektiğinde gerekli değişiklikler yapılmak suretiyle transit rejimine de uygulanır.
(4) Eşya Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bir noktadan diğerine ortak transit rejimi kapsamında taşınmaz.
Tanımlar
MADDE 213 – (1) Bu Bölümde geçen;
a) AS pozisyonu: 14/6/1983 tarihli Sözleşme ile belirlenen armonize eşya tanımı ve kodlama sisteminin pozisyonları ve alt pozisyonları için nümerik kodları,
b) Asıl sorumlu: Transit rejimi beyanında bulunan veya adına transit rejimi beyanında bulunulan kişiyi,
c) Eşyanın serbest bırakılması: Gümrük makamlarının, eşyayı ortak transit rejiminde öngörülen amaçlara uygun olarak sevkine izin verdiği tasarrufu,
ç) Hareket idaresi: Eşyayı transit rejimine tabi tutan beyanın kabul edildiği gümrük idaresini,
d) Kağıt usul: Standart usulün elektronik yollarla yürütülmesinin mümkün olmadığı durumlarda, transit beyanının sunulması ve kontrolü ile transit işleminin izlenmesine olanak veren, kağıt belge kullanılmasına dayalı usulü,
e) Kefil: Teminat tutarına kadar doğabilecek gümrük vergileri ve diğer yükleri asıl sorumlu ile birlikte müştereken ve müteselsilen ödemeyi yazılı olarak üstlenen gerçek veya tüzel üçüncü kişiyi,
f) Ortak transit rejimi: Ortak Transit Sözleşmesi kapsamındaki taşımalara uygulanan rejimi,
g) Ortak Transit Sözleşmesi: 20/5/1987 tarihli Ortak Transit Rejimine ilişkin Sözleşmeyi,
ğ) Tek İdari Belge (TİB): 20/5/1987 tarihli Eşya Ticaretindeki İşlemlerin Basitleştirilmesine İlişkin Sözleşmede öngörülen belgeyi,
h) TİB Sözleşmesi: 20/5/1987 tarihli Eşya Ticaretindeki İşlemlerin Basitleştirilmesine İlişkin Sözleşmeyi,
ı) Transit idaresi: Ortak Transit Sözleşmesine taraf olan bir ülkenin giriş gümrük idaresini, örneğin Bulgaristan’dan gelen bir araç için Kapıkule TIR Gümrük Müdürlüğü, Bulgaristan’a giden bir araç için Kaptan Andreevo Gümrük Müdürlüğü transit idaresini,
i) Ulusal transit rejimi: Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde başlayıp biten transit rejimini,
j) Varış idaresi: Transit rejimine tabi tutulan eşyanın, rejimin sonlandırılması için sunulması gereken gümrük idaresini,
k) Yetkili makamlar: Gümrük makamı veya Ortak Transit Sözleşmenin uygulanmasından sorumlu başka bir makamı,
l) Yüksek kaçakçılık riski içeren eşya;
1) Ortak transit rejiminde Ortak Transit Sözleşmesi Ek I, İlave I’de yer alan eşyayı,
2) Ulusal transit rejiminde ek-33’te yer alan eşyayı,
ifade eder.
Teminat, teminat aranmayacak haller ve memur refakati
MADDE 214 – (1) Ortak transit rejimi kapsamında geçerli teminatlar, yüksek kaçakçılık riski içeren eşyaya ilişkin işlemler dışında, ulusal transit işlemlerinde de kullanılabilir.
(2) Ulusal transit rejiminde Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasında sayılan taşımalar için teminat aranmaz. Ancak, demiryolu ile ek-33’te sayılan eşyanın taşınmasında teminat aranır.
(3) Bakanlıkça belirlenecek istisnai hallerde ulusal transit işlemine tabi eşya için teminat şartına bağlı olmaksızın memur refakati uygulanabilir.
Teminat idaresi
MADDE 215 – (1) Teminat idaresi;
a) Fişli bireysel teminat için Gümrükler Genel Müdürlüğü,
b) Kapsamlı teminat için Gümrükler Genel Müdürlüğü veya Bakanlıkça yetkilendirilmesi halinde Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü,
c) Bireysel teminat için hareket idaresidir.
Teminat türleri
MADDE 216 – (1) Toplu ve götürü teminata ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu rejim kapsamında teminat, tek bir transit işlemini kapsayan bireysel teminat veya birden fazla işlemi kapsayan kapsamlı teminat şekillerinde olabilir.
(2) Bireysel ve kapsamlı teminat türleri birlikte kullanılabilir.
(3) TIR Sözleşmesi ve Türkiye’nin taraf olduğu diğer uluslararası anlaşma veya sözleşme ile öngörülen teminat şekillerinden biri de teminat olarak kabul edilebilir.
Teminat belgeleri
MADDE 217 – (1) Ortak Transit Sözleşmesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ulusal transit işlemlerinde;
a) Bireysel teminat belgesi ek-34’te,
b) Taahhütname (fişli bireysel teminat) ek-35’te,
c) Kapsamlı teminat belgesi ek-36’da,
ç) Kapsamlı teminat sertifikası ek-37’de,
d) Kapsamlı teminattan vazgeçme sertifikası ek-38’de,
yer alan örneğe uygun olur.
Kefil
MADDE 218 – (1) Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 10b maddesi hükümleri çerçevesinde, kefil Türkiye’de yerleşik ve teminat idaresince onaylanmış;
a) Teminat mektubu vermeye yetkili banka ve finans kuruluşları,
b) Taşımacılık sektörünün temsilcisi konumundaki oda, dernek veya birlikler
olabilir.
(2) Kefil ve asıl sorumlu, aynı kişi olamaz. Kefil ve asıl sorumlu arasında ana firma bağlı firma ilişkisi varsa, bağlı firmanın, ana firmadan ayrı bir tüzel kişiliği olmalıdır.
(3) Fişli bireysel teminatta kefilden, tutarı teminat idaresince belirlenecek olan teminat mektubu/taahhütname alınır. Ayrıca, fişli bireysel teminat kefilinin onaylanmasında, kefil tarafından düzenlenen fişlerin kaydedilmesi, her ay düzenlenecek fiş sayısı ve fişlerin geçerlilik süresi ve teminat idaresinin belirleyebileceği diğer koşullar öngörülebilir.
(4) Kefilin yükümlülüğü, taahhüdünün teminat idaresince kabul edilmesine dayanır ve hareket idaresinin eşyayı bu teminat kapsamında serbest bıraktığı tarihte başlar. Kefilin yükümlülüğü, teminat belgesinde belirtilen maksimum tutarla sınırlıdır.
Bireysel teminatın şekli
MADDE 219 – (1) Bireysel teminat;
a) Tedavülde olan nakit Türk Lirası, işlem tarihinde T.C. Merkez Bankası tarafından ilan edilecek değerleri üzerinden kabul edilen hazine tahvil ve bonoları ve T.C. Merkez Bankası tarafından kabul edilen ve bu Bankanın belirlediği döviz kuru üzerinden hesaplanan dövizler,
b) Ulusal transit işlemlerinde ek-34’de yer alan teminat mektubu veya ortak transit işlemlerinde ise Ortak Transit Sözleşmesi Ek III, İlave C1’de yer alan teminat belgesi,
c) Ek-39’daki örneğe uygun bireysel teminat fişi,
olabilir.
Bireysel teminat fişi
MADDE 220 – (1) Kağıt usulde ortak transit işlemlerinde kullanılan bireysel teminat fişlerinin arka yüzünde “T1, T2, T2F” sembolleri, ulusal transit işlemlerinde kullanılan bireysel teminat fişlerinin arka yüzünde ise “TR” sembolü bulunur.
Fişli bireysel teminat
MADDE 221 – (1) Teminat idaresi, fişli bireysel teminat sisteminde taahhütname (Ek-35) ve/veya Ortak Transit Sözleşmesi Ek III İlave C2’de yer alan teminat mektubunu kabule ve izlemeye, ayrıca bu sistemden yararlanma hakkının iptaline yetkilidir.
(2) Teminat idaresi, kefilin 218 inci maddenin birinci ve ikinci fıkrasındaki koşullara uygunluğunu inceleyerek taahhütname ve/veya teminat mektubunu kabul eder. Teminat idaresi, kefilin düzenleyeceği fiş sayısını, taahhütnamenin “II. Teminat idaresi tarafından kabul” bölümünde belirtmek suretiyle sınırlayabilir. Taahhütnamenin aslını ve/veya teminat mektubunun bir fotokopisini saklar. Teminat mektubunun aslını ilgili Gümrük Saymanlık Müdürlüğüne gönderir.
(3) Teminat idaresi, taahhütnamenin ve/veya teminat mektubunun kabul edildiğini ve Ortak Transit Sözleşmesi Ek I, 19 uncu maddesine göre iptal ve feshi ile iptal ve feshin hangi tarihten itibaren geçerli olacağını gecikmeksizin gümrük idarelerine bildirir.
(4) İptal ve feshin geçerli olduğu tarihten itibaren, teminat idaresince, bu kapsamda gerçekleştirilen tüm transit işlemlerinin ibra edildiği tespit edilmediği sürece, taahhütname ve/veya teminat mektubu kefile iade edilemez.
Kapsamlı teminat
MADDE 222 – (1) Teminat idaresi, kapsamlı teminat mektubunu kabule, izlemeye ve iptale yetkilidir.
(2) Teminat idaresi, kapsamlı teminat veya indirilmiş tutarda kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme iznini dikkate alarak referans tutar üzerinden teminat tutarını belirler. Asıl sorumludan bu teminat tutarını kapsayan ve ortak transit işlemlerinde Ortak Transit Sözleşmesi Ek III, İlave C4’te yer alan teminat belgesinin, ulusal transit işlemlerinde ise örneği 36 nolu ekte yer alan teminat mektubunun sunulmasını yazılı olarak ister.
(3) Teminat idaresi, kefilin 218 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarındaki koşullara uygunluğunu inceler ve belirlediği teminat tutarı üzerinden kefilin verdiği teminat mektubunu kabul eder. Teminat mektubunun bir fotokopisini saklar. Teminat mektubunun aslını ilgili Gümrük Saymanlık Müdürlüğüne gönderir.
(4) Teminattan vazgeçme izninin bulunması durumunda, banka teminat mektubu istenmez.
(5) Teminat idaresi, asıl sorumlunun talebi doğrultusunda Ortak Transit Sözleşmesi Ek I, 56(1) inci maddesine uygun olarak örnekleri 37 ve 38 nolu eklerde yer alan bir veya birden fazla kapsamlı teminat sertifikası veya teminattan vazgeçme sertifikası düzenler ve asıl sorumluya verir.
(6) Teminat idaresi, Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 50 nci maddesine uygun olarak iznin iptal edilmesi durumunda, Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 57 nci maddesine göre kefilin taahhüdünün kabulünü iptal eder.
(7) Teminat idaresi, Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 57 nci maddesine göre kefilin taahhüdünün kabulünü iptal etmesi durumunda, kefile taahhüdünün kabulünün iptal edildiğini ve bu iptalin hangi tarihten itibaren geçerli olacağını bildirir.
(8) Teminat idaresi, teminat belgesinin kabul edildiğini ve Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 57 nci maddesine göre iptal ve feshini ve iptal ve feshin geçerli olacağı tarihi derhal gümrük idarelerine bildirir.
(9) İptal veya feshin geçerli olduğu tarihten itibaren, teminat idaresince, bu kapsamda gerçekleştirilen tüm transit işlemlerinin ibra edildiği tespit edilmediği sürece teminat mektubu iade edilemez.
(10) Teminat idaresi, Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 57(3) üncü maddesine göre asıl sorumlunun iade ettiği sertifikaları beş yıl süreyle saklar.
(11) Kapsamlı teminatın kullanılmasının yüksek kaçakçılık riski içeren eşya için geçici olarak yasaklanması durumunda bu eşya için transit işlemleri bireysel teminat kapsamında gerçekleştirilir.
(12) Teminat idaresi, kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme izninde öngörülen yükümlülük, kısıtlama veya ayrıcalıkları sertifikaların “özel gözlemler” kutusuna aşağıda belirtilen şekilde yazarak tasdik eder:
a) “Sınırlı geçerli - 99200”; kapsamlı teminatın, yüksek kaçakçılık riski içeren eşyayı kapsamaması halinde,
b) “Sadece ... hareket idaresinde geçerli”,
c) “Sadece Fasıl ... eşyası için geçerli”,
ç) “Kısıtlanmamış kullanım – 99209”; kapsamlı teminatın kullanılmasının yüksek kaçakçılık riski içeren eşya için geçici olarak yasaklanması durumunda, kapsamlı teminatın bu yasağın uygulandığı eşya için kullanılması halinde,
d) “Tarife pozisyonu ve eşya kıymeti beyanı zorunluluğu”.
Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme sertifikaları
MADDE 223 – (1) Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme sertifika formlarının basımından Bakanlık sorumludur.
Basitleştirme izninin genel koşulları ve mali yeterlilik
MADDE 224 – (1) Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 44(1) inci maddesinde belirtilen izinli gönderici statüsü haricindeki basitleştirmelere ilişkin izinlerin verilebilmesi için başvuru sahibinde aşağıdaki şartlar aranır:
a) Ulusal transit işlemleri için, serbest bölgeler hariç Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olması,
b) Usulsüzlük ve vergi cezaları ile ilgili olarak;
1) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının % 2’sini aşan sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmamış olması,
2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının % 5’ini aşan sayıda gümrük mevzuatının ihlali nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanmamış olması,
3) Gümrük ve vergi mevzuatları uyarınca haklarında ödenmemiş herhangi bir vergi, ceza ve gecikme faizi bulunmaması,
c) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye kullanma (emniyeti suistimal), hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli (dolanlı) iflas, yalan tanıklık (yalan yere şahadet), suç uydurma (suç tasnii) ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından mülga 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa; vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa; mülga 7/1/1932 tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun, mülga 10/7/2003 tarihli ve 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu,19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununa, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna, 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna, 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle ilgili Kanuna muhalefetten kesinleşmiş ceza veya mahkumiyet kararı bulunmaması,
ç) Başkası adına ve namına hareket etmemesi,
d) Ticaret sicil kaydı aslı veya onaylı fotokopisini sunması,
e) Basitleştirmelerin usulüne uygun olarak yürütülmesini sağlamak üzere;
1) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde en az 500 transit beyannamesi (TIR Karnesi dâhil) kapsamı ve her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılmak suretiyle gümrük vergileri toplamı asgari 5 milyon Türk Lirası tutarında olmak üzere eşya transit etmesi veya
2) İlgili basitleştirilmiş usul kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirebileceğine ilişkin bilgi ve belgeleri sunması.
(2) Basitleştirme için aranacak mali yeterlilik, başvuru yılından önceki üç yıl esas alınmak suretiyle, başvuru sahibinin mali yapısının yeminli mali müşavir tarafından incelenmesi sonucunda düzenlenecek 40 nolu ekte yer alan rapor ile tespit edilir. Üç yıldan daha az süre faaliyette bulunan başvuru sahibinin mali yapısının yeterliliği, yeminli mali müşavir tarafından mevcut veriler incelenerek düzenlenecek söz konusu rapor ile tespit edilir.
Basitleştirme izni başvurusu
MADDE 225 – (1) Basitleştirmelerin kullanılmasına yönelik izin başvurusu, izin makamına yazılı olarak veya elektronik veri işleme tekniği kullanılarak yapılır.
(2) Basitleştirme başvurusunda;
a) Şirket sözleşmesinin yayımlandığı Ticaret Sicil Gazetesinin onaylı fotokopisi,
b) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının arşiv bilgilerini de içeren adli sicil kayıtları,
c) Vergi dairesinden alınacak vergi mükellefi olduğuna ve vergi borcu bulunmadığına ilişkin yazı,
ç) Firmayı temsile yetkili kişilerin imza sirküleri,
d) 224 üncü maddenin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamındaki bilgi ve belgeler,
yer alır.
Basitleştirme izninin verilmesi, iptali ve düzeltilmesi
MADDE 226 – (1) İzin makamı, basitleştirmelerden yararlanma başvurusu üzerine 224 üncü maddede belirtilen genel koşullar ve varsa her bir basitleştirmeye ilişkin özel koşulları dikkate alarak izni verir veya başvuruyu reddeder.
(2) İzin makamı, basitleştirmeye ilişkin bir başvuru aldığında, başvurunun tam olup olmadığını kontrol eder. Aranan belgelerin bir kısmının başvuru dosyasında yer almadığının veya eksik bilgi içerdiğinin tespit edilmesi halinde başvuru sahibine bildirilen eksiklikler bunlara ilişkin bildirimin yapıldığı tarihi müteakip en geç otuz gün içinde tamamlanır. Bu süre içerisinde tamamlanmayan başvuru yapılmamış sayılır.
(3) İzin makamı, gerektiğinde izni düzeltir veya iptal eder.
(4) Başvurunun reddi, izin, iznin düzeltilmesi veya iptali başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir.
Kapsamlı teminat ve teminattan vazgeçme başvurusu
MADDE 227 – (1) Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme kullanma izni için başvuran asıl sorumlu, 224 ve 225 inci maddelere ek olarak, ticari faaliyette bulunan gerçek kişi veya 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre şirket statüsünü haiz tüzel kişi olmak koşuluyla;
a) Hesaplanmış referans tutarı veya referans tutarın hesaplanması için, en az bir hafta içinde gerçekleştirilecek transit işlemi adedi ve her transit işlemi kapsamında taşınacak eşyanın türü, ağırlığı ve kıymetine,
b) Ortak Transit Sözleşmesi Ek I, 53 üncü ve 54 üncü maddeler çerçevesinde yüksek kaçakçılık riski içeren eşya için kapsamlı teminat başvurusu, kapsamlı teminat tutarında indirim veya teminattan vazgeçme başvurusu için Ortak Transit Sözleşmesi Ek I, İlave III’te yer alan koşullar ile 41 no.lu Ekte yer alan ek koşullara,
c) Talep edilen TC 31-Kapsamlı Teminat Sertifikası veya TC 33-Teminattan Vazgeçme Sertifikası adedine,
ilişkin bilgi ve belgeleri sunar.
(2) İzin başvurusu 42 no.lu ekte yer alan örneğe uygun olarak yapılır.
Kapsamlı teminat ve teminattan vazgeçme kullanma izni verilmesi
MADDE 228 – (1) İzin makamı, başvurunun kabul edilmesinden sonra;
a) Asıl sorumlunun kapsamlı teminat kullanma izin koşullarını yerine getirip getirmediğini kontrol eder.
b) 229 uncu maddeye uygun olarak referans tutarı belirler veya asıl sorumlu tarafından hesaplanan tutarı kontrol eder.
c) Asıl sorumlunun teminat tutarının indirilmesine ilişkin koşulları karşılayıp karşılamadığını kontrol eder.
ç) Teminat tutarını belirler.
(2) 43 no.lu eke uygun olarak düzenlenen kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme izninde;
a) İzni verme gerekçesi,
b) Asıl sorumlu ile birlikte belirlenen usul izleme ve kontrol yöntemi,
c) Basitleştirmenin kullanımında ve kullanımın izlenmesinde uygulanacak yöntemler ile birlikte, basitleştirmeyi kullanma koşul ve yükümlülükleri,
ç) Asıl sorumlunun izni etkileyen değişiklikleri bildirme yükümlülüğü,
d) Referans tutar ve kullanılmasını izleme,
e) Teminat tutarı,
f) Düzenlenecek kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme sertifikalarının adedi,
g) Asıl sorumlunun kaybolan veya çalınan kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme sertifikalarını derhal bildirme yükümlülüğü,
ğ) İzin makamının kayıtları izleyeceği ve kontrol edeceği,
h) Kontrolleri gerçekleştirecek idare,
ı) İznin iptali veya feshine ilişkin kurallar,
yer alır.
(3) İzin makamı, 230 uncu maddeye uygun olarak referans tutarı, yıllık olarak gözden geçirir ve gerekirse ayarlar.
(4) Yüksek kaçakçılık riski içermeyen eşya ve yüksek kaçakçılık riski içeren eşya için aynı anda başvuru yapıldığında, bu başvuru, asıl sorumlunun talebi üzerine tek bir başvuru olarak kabul edilir ve sadece bir izin düzenlenir. Bu durumda yüksek kaçakçılık riski içeren eşya için uygulanan ölçütler, teminat tutarının hesaplanmasında her iki tür eşyaya uygulanır ve teminattan vazgeçme tanınmaz.
(5) İzin makamı, asıl sorumlunun henüz sonlandırılmamış transit işlemleri kapsamındaki eşya ile ilgili olarak doğabilecek gümrük vergilerinin toplam tutarının referans tutarı aşacak olduğunu bildirilmesi halinde, referans tutarın aşılacak olması durumunun süreklilik göstereceğinin belirlenmesi durumunda referans tutarı yeniden belirler. Asıl sorumlunun referans tutarın aşıldığını bildirmemesi durumunda, izin iptal edilir.
Referans tutar
MADDE 229 – (1) Referans tutarın hesaplanması için dikkate alınacak dönem, asıl sorumlunun olağan transit işlemlerini göstermeli ve yoğun dönemlerdeki eşya taşımacılığını da kapsamalıdır.
(2) Referans tutarı, asıl sorumlu ile işbirliği içinde teminat idaresince belirlenir. Bu çerçevede asıl sorumlu, ticari belgeleri, muhasebe kayıtları ve diğer belgelerle kanıtlayacağı geçmişte taşıdığı ve gelecekte taşımayı tasarladığı eşyaya ilişkin bilgileri sunar.
(3) Teminat idaresi, referans tutar belirlenirken;
a) Aynı tür eşyanın, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmuş olması durumunda uygulanacak olan ithalat vergilerinin en yüksek oranını,
b) Transit süresindeki değişimleri,
c) Transit işlemlerinin dönemsel dalgalanmalarını,
dikkate alır.
(4) Birden fazla eşya türü için yapılan başvurularda, en az bir hafta süresince transit rejimine tabi tutulacak her bir eşya için üçüncü fıkranın (a) bendine göre hesaplanacak referans tutarlarının toplamı esas alınır.
(5) Referans tutarın aşılıp aşılmadığının belirlenmesi amacıyla yapılan hesaplamada, her bir transit işlemi için tahakkuk edebilecek gümrük vergileri tutarı dikkate alınır. Gerekli bilgilerin bulunmaması durumunda ise, hareket idaresi tarafından bilinen diğer bilgilerle farklı bir rakama ulaşılmadığı sürece, her bir transit işlemi için tahakkuk edebilecek gümrük vergileri tutarının 7.000 Avro olduğu varsayılır.
(6) Asıl sorumlu, kayıtlarının referans tutarın aşıldığını göstermesi durumunda, bu teminatı kullanarak başka transit işlemi başlatamaz. Bu durumda asıl sorumlu başka bir teminat kullanabilir veya referans tutarının yeniden hesaplanması amacıyla bu tutarın ne kadar aşıldığı veya aşılacağını izin makamına bildirir.
Referans tutarın yıllık olarak gözden geçirilmesi
MADDE 230 – (1) İzin makamı, referans tutarın Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 52(3) üncü maddesi uyarınca yıllık olarak gözden geçirilmesi amacıyla;
a) Asıl sorumlunun referans tutarın aşılmasına ilişkin bildirimlerini,
b) Asıl sorumlunun güvenilirliğini,
c) Devam eden araştırma usullerinin sayısını,
ç) İbra edilmeyen transit rejimleri ile ilgili kefile gönderilen bildirimlerin sayısını,
d) Asıl sorumlunun, gümrük mevzuatı ile ilgili diğer yükümlülüklere uyma dahil, ödemelerini yerine getirme durumunu,
dikkate alır. Bu çerçevede asıl sorumludan kayıtlarını sunması istenebilir.
(2) İzin makamı, asıl sorumlunun gelecekteki ihtiyaçlarına göre referans tutarı ayarladığında ve bu referans tutara göre teminat tutarını belirlediğinde, 44 no.lu ekte yer alan izin değişikliği belgesini düzenler.
Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme kullanma izni değişikliği
MADDE 231 – (1) İzin makamı, kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme kullanma izninin içeriğinde değişiklik olması durumunda 44 no.lu ekte yer alan izin değişikliği belgesini düzenler.
Hareket idaresinde transit beyanı
MADDE 232 – (1) Transit beyanı Türkçe yapılır.
(2) Transit beyanında 1 no.lu kutunun üçüncü alt bölümüne ortak transit rejimi için ‘T1’ veya ‘T2’ sembolü, ulusal transit rejimi için ‘TR’ sembolü yazılır.
Hareket idaresinde beyanında düzeltme
MADDE 233 – (1) Hareket idaresinde 121 inci madde hükmü saklı kalmak kaydıyla eşyanın, transit beyannamesinde belirtilen taşıma aracından farklı bir taşıma aracına yüklenmesi veya gönderileceği yerin değişmesi veya transit edilecek eşyanın tamamının taşıma aracına yüklenememesi gibi nedenlerle transit beyannamesi üzerinde düzeltme yapılması gerektiği durumda, ilgililer bilgisayarlı transit sistemi üzerinden düzeltme talebinde bulunur veya dilekçe ile gümrük idaresine başvurur. Söz konusu dilekçede, varsa zorlayıcı sebeplerin bildirilmesi gerekir. Gerekli düzeltmeler idare tarafından 193 üncü maddeye uygun olarak yapılır.
Hareket idaresinde beyanının ve eşyanın kontrol edilmesi
MADDE 234 – (1) Hareket idaresinde transit rejimine tabi eşyanın ihbar ile özel durumlar dışında mühürlerin sağlam olup olmadığı veya kapların açılmış olup olmadığı tespit edilerek ve gerektiğinde mühür altına alınmak suretiyle varış idaresine sevk edilmesi esastır. Bilgisayarlı transit sistemi tarafından eşyanın muayeneye sevk edilmesi halinde, bu belirleme doğrultusunda muayene işlemi gerçekleştirilir. Her durumda, mühürlerin sağlam olmadığı veya kapların açılmış olduğu şüphesi oluşursa eşyanın tam muayenesi yapılır. Bu madde uyarınca transit beyanı ve eşyanın kontrolü 180 ila 196 ncı madde hükümlerine göre yapılır.
(2) Antrepolardan veya gümrük idarelerince konulmasına izin verilen diğer yerlerden çıkarılarak transit edilecek eşya, gerek görülmesi halinde muayene edilir.
(3) Demiryolu ile gelen eşyanın transiti halinde, sınır istasyon gümrük idaresinde önce katarı teşkil eden vagonlar, taşıma belgesine göre vagonların kapılarına veya örtülerine, bağlantı yerlerine bakılmak ve mahreçlerinde vurulmuş mühürlerin sağlam olup olmadığı incelenmek suretiyle kontrol edilir.
Hareket idaresinde eşyanın taşıma aracına yüklenmesi
MADDE 235 – (1) Görevli memur veya yetkilendirilmiş gümrük müşaviri;
a) Acente veya taşıyıcı veya eşya sahibi yahut gümrük müşaviri ile birlikte eşyanın yüklü bulunduğu taşıma araçlarına, eğer eşya geçici depolama yeri veya antrepoda ise buralara giderek kapların marka ve numarasını, orijinal ambalajlı olup olmadıklarını, üzerlerinde açılma şüphesini veren iz bulunup bulunmadığını inceler.
b) Şüphe uyandıran hallerde, durumu bir tutanak ile tespit eder ve derhal ilgili gümrük idare amirine bildirir.
Hareket idaresinde teminatın kontrol edilmesi
MADDE 236 – (1) Hareket idaresi, eşyaya ilişkin olarak tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin tahsilinin sağlanması amacıyla teminat ile ilgili kontrolleri yapar.
(2) Hareket idaresi, beyan kapsamı eşyaya ilişkin olarak ortaya çıkabilecek ödenmesi gereken gümrük vergilerinin tahsilinin sağlanması için teminata ilişkin kontrolleri yapar. Bu amaçla 214 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen teminat aranmayacak haller hariç;
a) Teminatın nakit olarak verilmesi halinde Saymanlıkça verilmiş alındı,
b) Hazine tahvil ve bonolarının verilmesi halinde bunlar için verilmiş alındı,
c) Bireysel teminat belgesi,
bulunup bulunmadığını, geçerliğini ve yeterliğini kontrol eder.
(3) Hareket idaresi, teminatın yeterliğine, aynı tür eşyanın serbest dolaşıma sokulmuş olması durumunda uygulanabilir ithalat vergileri dahil en yüksek oranlar esas alınarak hesaplanmak suretiyle doğabilecek gümrük vergilerinin tam tutarını dikkate alarak karar verir. Bu çerçevede, eşyanın serbest dolaşımda olması, tercihli oran veya kota dikkate alınmaz. Diğer taraftan, yüksek kaçakçılık riski içeren eşyanın tarife sınıflandırmasının mümkün olmaması halinde, teminat tutarı ortaya çıkabilecek gümrük vergilerinin tutarından az olmamak üzere tahmin edilir. Ancak, böyle bir tahminin de mümkün olmaması halinde, teminat tutarının 7.000 Avro olduğu varsayılır. Ortak transit rejimi kapsamında taşınan bu tür eşyada asgari miktarın aşılması halinde, bu eşya için hesaplanarak bulunan tutar, listede belirtilen asgari orana göre hesaplanarak bulunan tutarla karşılaştırılır ve bu tutarlardan büyük olanı, teminat tutarının belirlenmesinde esas alınır.
(4) Hareket idaresi, farklı teminat türlerinin birlikte kullanılması durumunda, her teminat türünün transit beyannamesinin 52 nolu kutusuna kaydedilip edilmediğini kontrol eder.
(5) Hareket idaresi, teminatın nakit olarak verilmesi halinde, asıl sorumluya geri ödemenin nasıl yapılmasını istediğini sorar. Asıl sorumlunun para transferini tercih etmesi durumunda, hareket idaresi, banka hesap bilgilerini alır ve asıl sorumluya transfer masraflarını üstlenmesi gerekeceğini hatırlatır.
(6) Hareket idaresi, Saymanlıkça verilen alındı ile bireysel teminat belgesinin fotokopisini saklar.
(7) Hareket idaresi, Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 54(7) nci maddesine uygun olarak, kapsamlı teminatın kullanılmasının yüksek kaçakçılık riski içeren eşya için geçici olarak yasaklanması durumunda, 217 nci maddeye uygun olarak, teminat idaresi tarafından kabul edilen bireysel teminat kapsamında düzenlenen teminat belgesi aslını alarak saklar. Bu teminat mektubu kapsamında gerçekleştirilen transit işlemlerine ilişkin teminat bilgisayarlı transit sisteminde izlenir. Bu sistem üzerinde izlenmesinin mümkün olmaması halinde, teminat belgesine eklenecek örneği 45 nolu Ekte yer alan “Bireysel Teminat Belgesi İzleme Çizelgesi” kullanılır.
(8) Ortak transit işlemlerinde teminatın hesaplanmasında, serbest dolaşımda olan eşya serbest dolaşımda olmayan eşya olarak kabul edilir.
Hareket idaresinde ayniyet önlemleri
MADDE 237 – (1) Hareket idaresi, takılan mührün adedi ve numarasını, mühürlemeden vazgeçme durumunda “vazgeçme – 99201” deyimini bilgisayarlı transit sistemine kaydeder. Ancak, ulusal transit işlemlerinde yüksek kaçakçılık riski içeren eşya için mühürlemeden vazgeçme uygulanmaz.
(2) Taşımanın demiryolu ile yapılması halinde, Ortak Transit Sözleşmesinin 11 inci maddesi ve Ek I 31 inci maddesi uyarınca gümrük idaresi ve demiryolu işletmesince ayrı ayrı mühürlenir ve durum taşıma belgesine de kaydedilir.
(3) Türkiye karasularından geçen ve hakkında ihbar bulunan veya şüphe edilen eşya yüklü gemilerin ambar kapakları veya eşya konulan diğer yerleri, gümrük idarelerince mühürlenebilir.
Hareket idaresinde süre sınırı
MADDE 238 – (1) Hareket idaresi, ilgili mevzuat, hareket ve varış idareleri arasındaki uzaklık, güzergah, hava koşulları, resmi tatil durumları, uygun olması halinde asıl sorumlu tarafından verilen bilgileri dikkate alarak, eşyanın varış idaresine sunulması gereken süre sınırını gün, ay, yıl olarak belirler ve ayrıca ulusal transit işlemlerinde sürenin bitim saatini ekler.
(2) Hareket idaresi birinci fıkraya göre belirlenen süre sınırını bilgisayarlı transit sistemine kaydeder.
(3) Transit süresi, hareket idaresindeki işlemlerin bitirilerek eşyanın serbest bırakıldığı tarihte başlar ve süre sınırı olarak belirtilen takvim gününde, varsa öngörülen saatte aksi halde mesai bitiminde sona erer.
(4) Sürenin geçtiği ve zorlayıcı sebep de mevcut bulunmadığı takdirde, varış idaresince Kanunun 241 inci maddesine göre ceza uygulanmadan eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına veya Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkışına izin verilmez.
Hareket idaresinde ibra
MADDE 239 – (1) Hareket idaresi, kendisindeki bilgilerle varış idaresinden gelen bilgileri karşılaştırarak, rejimin usulüne uygun olarak sonlandırıldığını tespit etmesi durumunda rejimi ibra eder.
(2) Hareket idaresinin şüphe ve kaçakçılık kuşkusu nedeniyle transit refakat belgelerinin ve “Kontrol Sonuçları” mesajında yer alan bilgilerin sonradan kontrolünü talep etmesi durumunda, birinci fıkradaki koşulların, talep edilen bilgilerin gerçekliği ve doğruluğu teyit edilene kadar, yerine getirilmediği kabul edilir.
Hareket idaresinde teminatın serbest bırakılması
MADDE 240 – (1) Hareket idaresi, rejimi ibra etmesi halinde teminatı serbest bırakır. Ancak, kapsamlı teminat kullanılması durumunda varış bilgisi mesajı alındığında ilgili transit işlemine ilişkin teminat tutarı serbest bırakılır.
Hareket idaresinde alternatif kanıt
MADDE 241 – (1) Rejimin sonlandırılmasının alternatif kanıtı olarak;
a) Transit refakat belgesinin fotokopisi veya iade nüshasının fotokopisi,
b) Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulduğunu gösteren ve eşyayı belirleyen bir gümrük belgesinin bir nüshası veya bir fotokopisi,
c) Eşyayı belirleyen boşaltma kayıtları, konşimento, fatura gibi ticari belgelerin fotokopisi,
kullanılabilir. Alternatif kanıt, uygun olduğunda, birden fazla transit işlemini kapsayabilir.
(2) Eşyanın bir başka ülkede gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma girmiş olması durumunda, yukarıda belirtilen nüshalar veya fotokopiler, ilgili ülkelerin yetkili makamları tarafından “aslı gibidir” şeklinde onaylanmış olmalıdır.
Tahsilat usulü
MADDE 242 – (1) İlgili gümrük idaresince araştırma usulü başlatılmaksızın veya araştırma usulünün herhangi bir aşamasında transit işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediğinin tespit edilmesi durumunda tahsilat işlemi başlatılır.
Yükümlüye yönelik işlemler
MADDE 243 – (1) İlgili gümrük idaresince bildirilen gümrük vergileri ve diğer yükler, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre yükümlü tarafından ödenir.
(2) Süresinde ödenmeyen gümrük vergileri ve diğer yükler teminattan irad kaydedilir. Teminatın yeterli olmaması halinde, kalan tutar, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Kefile yönelik işlemler
MADDE 244 – (1) İlgili gümrük idaresince, ödenmesi gereken gümrük vergileri ve diğer yükler tutarı yükümlü ile aynı zamanda kefile de bildirilir. Ortak transit işlemlerinde kefile bildirimlerde Ortak Transit Sözleşmesinde öngörülen süreler dikkate alınır.
(2) Süresinde ödenmeyen gümrük vergileri ve diğer yükler için kefil nezdinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takibata geçilir.
Transit idaresinde ayniyet önlemleri
MADDE 245 – (1) Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 35(3) üncü madde çerçevesinde transit idaresi gerek gördüğünde eşyayı muayene eder.
(2) Şüphe veya ihbar durumunda transit idaresi, “vazgeçme – 99201” deyimi bulunan transit refakat belgesi kapsamı yüksek kaçakçılık riski içeren eşyayı mühürler. Bu durumda, takılan mühür adedi ve kimliğini bilgisayarlı transit sistemine ve transit refakat belgesinin “F. Yetkili Makamların Kontrolü” kutusuna kaydeder.
Çıkış gümrük idaresinde yapılacak işlemler
MADDE 246 – (1) Ortak transit işlemlerinde, Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 3(g) maddesi kapsamında transit idaresi olmayan çıkış gümrük idarelerinde, transit rejimi kapsamında herhangi bir işlem yapılmaz. Bu durumda mühür ve belge kontrolü yapılarak eşyanın ve taşıma aracının yurt dışı edilmesi sağlanır.
Varış idaresinde transit beyanının kontrolü ve eşyanın muayenesi
MADDE 247 – (1) Varış idaresi, belge ve süre kontrolü yaparak taşıma aracını kontrol eder. Bilgisayarlı transit sistemi tarafından beyanın kontrol türünün muayene olarak belirlendiği hallerde muayene işlemi gerçekleştirilir.
(2) Varış idaresinde yapılan kontrolde mühürler veya kaplarla ilgili şüphe oluşursa, bu kaplar açılır ve içindeki eşya tam muayeneye tabi tutulur.
(3) Varış idaresi, yapılan kontrol ve muayene sonucuna göre, bilgisayarlı transit sistemine varış tarihi ile birlikte mühürlerin sağlam olması ve yapılan muayenenin sonucunda herhangi bir usulsüzlüğün bulunmadığının tespit edilmesi halinde uygun olan kodu kaydeder.
Varış idaresinde alternatif kanıt
MADDE 248 – (1) Varış idaresi, asıl sorumlu veya temsilcisinin eşya ve transit refakat belgesi sunulduğunda veya daha sonra yaptığı talebi üzerine, gerekli kontrolleri gerçekleştirdikten sonra transit rejiminin usulüne uygun olarak sonlandırıldığına ilişkin 241 inci maddeye uygun olarak alternatif kanıt düzenler. Eşya ve transit refakat belgesini sunan kişinin, asıl sorumlunun temsilcisi olduğu kabul edilir.
Serbest dolaşımda olmayan eşyada beyana aykırılık
MADDE 249 – (1) Varış idaresince yapılan muayene sonucunda serbest dolaşımda olmayan eşyanın beyannamede belirtilen cinsine uygun olmakla birlikte miktarca noksan olduğu anlaşılırsa, noksanlığa isabet eden gümrük vergileri tahsil edilir. Yurt dışına çıkacak eşya için vergi tahsilatını müteakip eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmasına izin verilir. Ancak, Türkiye Gümrük Bölgesine mühürlü olarak gelen ve hareket/transit idaresince söz konusu mühürleri kontrol edilmek suretiyle transit beyannamesi kapsamında varış idaresine sevk edilen eşyanın, varış idaresince yapılan muayenesi sonucunda mahrecinde ve hareket idaresinde tatbik edilen mühürlerin sağlam olduğu görülmekle birlikte, beyan edilen tarifesinin 8’li gümrük tarife istatistik pozisyonuna kadar uygun olmakla beraber;
a) Miktarca eksik çıkması halinde eksikliğin mahrecindeki eksik yüklemeden kaynaklandığının Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen süreler içerisinde ispat edilmesi gerekir. Bu durumda, transit beyannamesi kapatılmaz. Eksikliğin mahrecindeki eksik veya yanlış yüklemeden kaynaklandığının süresi içerisinde yükümlüsünce ispatı halinde eksik miktar üzerinden transit işlemi sonlandırılarak yapılan işleme ilişkin bilgi hareket idaresine gönderilir. Yükümlüsünce Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen süreler içerisinde eksikliğin mahrecindeki eksik yüklemeden kaynaklandığının ispat edilememesi halinde noksanlığa isabet eden gümrük vergileri tahsil edilerek beyanname kapatılır ve eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmasına izin verilir. Tespit edilen eksikliğe ilişkin olarak varış idaresince yapılan inceleme sonucunda transit beyannamesi kapsamı eşyanın beyanname eki belgelerde (fatura, taşıma senedi, ATR ve benzeri) kayıtlı bilgilere uygun olduğu ve tespit edilen eksikliğin beyan hatasından veya yükleme listelerine kap miktarlarının hatalı yazılmasından kaynaklandığının açıkça anlaşılması halinde ise, eksik miktar üzerinden transit işlemi sonlandırılarak yapılan işleme ilişkin bilgi hareket idaresine bildirilir.
b) Eşyanın varış gümrüğünde yapılan muayenesinde cins ve nevinin aynı, kap adedinin fazla olması halinde fazla çıkan eşya geçici depolama yeri veya antrepoya alınır. Fazlalıkla ilgili olarak bilgisayarlı transit sisteminde veya transit beyannamesinde gerekli açıklama yapılır ve beyanname kapatılır. Ayrıca yükümlüsüne Kanunun 241 inci maddesine göre para cezası uygulanır. Fazla çıkan eşyanın mülkiyeti Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen süreler içerisinde ispat edildiği takdirde yükümlüsünce rejim beyanında bulunulmasına izin verilir. Eşyanın mülkiyeti söz konusu süreler içerisinde ispat edilemediği takdirde fazla çıkan eşya Kanunun 177 nci maddesine göre tasfiye işlemine tabi tutulur.
(2) Varış idaresince yapılan muayene neticesinde eşyanın 8’li gümrük tarife istatistik pozisyonuna kadar farklı çıkması halinde, kaçakçılıkla mücadele mevzuatına göre işlem yapılır. Beyana konu eşyanın gümrük vergilerinin tahsili için hareket idaresine bildirimde bulunulur.
Serbest dolaşımda bulunan eşyada beyana aykırılık
MADDE 250 – (1) Varış idaresince yapılan muayene neticesinde transit beyannamesine aykırı çıkan ihraç eşyası için sonradan ihraç edilsin veya edilmesin cezai hükümler uygulanır.
Demiryolu ile taşımada asıl sorumlu
MADDE 251 – (1) Asıl sorumlu, CIM taşıma belgesine hareket tarihini gösteren numaratör ve mührünü basar.
(2) Ancak, entegre elektronik veya otomatik veri işleme sistemi ile düzenlenen CIM taşıma belgesine mühür basılması yeterlidir. Bununla birlikte, CIM taşıma belgesi çıktısının doğrudan entegre elektronik veya otomatik veri işleme sisteminden alınamaması durumunda birinci fıkra hükmüne göre işlem yapılır.
Demiryolu sevkiyatları
MADDE 252 – (1) Kullanılan transit beyannamesi referansı, CIM taşıma belgesinin tüm nüshalarının refakat belgeleri bilgileri için ayrılmış 99 no.lu kutusuna açık olarak yazılır. Kullanılan her beyanname için bu referans, hareket idaresini, türü, tarih ve tescil numarasını belirtir.
(2) Demiryolu işletmesi, transit beyannamesinin eşlik ettiği bir sevkiyatı kabul ettiğinde, işletme, yukarıdaki referansın CIM taşıma belgesinde yazılmış olmasını ve bu belgedeki yazılanların beyannamedekilere uygun olmasını sağlar.
(3) Demiryolu yük işleminde yer alan son istasyonda, ilgili demiryolu işletmesi, CIM taşıma belgesinde belirtilen transit beyannamesinin, eşyanın bu istasyondan daha ileriye taşınmasını kapsadığını belirledikten sonra, bu CIM taşıma belgesinin 2 no.lu yaprağını onaylar. Anılan taşıma kapsanmadığında, bu istasyon durumu yetkili makamlara bildirir ve ancak bu makamların onayını aldıktan sonra eşyanın yeniden sevkiyatına izin verir.
Demiryolu ile taşımada kayıtların kontrol edilmesi
MADDE 253 – (1) Demiryolu işletmesi, gümrük idaresinin kontrolleri gerçekleştirebilmesi amacıyla kayıtları tutmakla yükümlüdür. Demiryolu işletmesi, tutulan kayıtları ve CIM taşıma belgelerinin 2 ve 5 no.lu yapraklarını kontrollerin gerçekleştirilebilmesi amacıyla izin makamının kullanımına sunar. Entegre elektronik veya otomatik veri işleme sistemi kullanan demiryolu işletmesi tarafından düzenlenen CIM taşıma belgeleri ve bunlara bağlı tutulan muhasebe kayıtlarına ilişkin bilgiler elektronik veri değişim sistemi kullanılarak izin makamının belirleyeceği bir sisteme düzenli olarak iletir. Bununla birlikte, kontrollerin gerçekleştirilebilmesi amacıyla, izin makamının tutulan kayıtları ve CIM taşıma belgelerinin 2 ve 5 no.lu yapraklarını isteme hakkı saklıdır.
(2) Kayıtlar, diğerlerinin yanı sıra;
a) Demiryolu işletmesinin basitleştirilmiş usul kapsamında hareket istasyonundan varış istasyonuna taşıdığı tüm eşya için CIM taşıma belgelerinin 2 ve 5 no.lu yapraklarına ilişkin bilgileri,
b) 304V sayılı UIC bildirisine uygun olarak sevkiyat başına düşen maliyet payını,
c) 304V sayılı UIC bildirisine uygun olarak demiryolu işletmesinin taşıdığı eşya ile ilgili diğer demiryolu işletmelerine gönderilen veya bunlardan alınan usulsüzlük bildirimlerini,
içerir.
(3) İzin makamı, ikinci fıkranın (c) bendinde belirtilen tüm bildirimleri kontrol eder.
(4) İzin makamı, basitleştirilmiş usul dışında transit rejimi veya transit rejimi dışında bir rejim kapsamında gerçekleştirilen taşıma işlemlerini kapsayan CIM taşıma belgelerini de kontrol edebilir.
Diğer transit düzenlemelerinin askıya alınması
MADDE 254 – (1) Eşyanın;
a) TIR karneleri kapsamında eşyanın uluslararası taşınmasına ilişkin rejim (TIR Sözleşmesi),
b) ATA karneleri (ATA Sözleşmesi),
c) 19/6/1951 tarihinde Londra’da imzalanan Kuvvetlerin Statüsüne ilişkin Kuzey Atlantik Antlaşması Tarafları arasındaki Sözleşmede öngörülen Form 302,
kapsamında taşınması durumunda, bu düzenlemeler, eşya demiryolu ile taşımaya ilişkin basitleştirilmiş usule tabi tutulduğunda, askıya alınır.
(2) 253 üncü maddenin birinci fıkrası gerekli değişiklikler yapılarak uygulanır.
CIM taşıma belgesinin tescil edilmesi ve eşyanın serbest bırakılması
MADDE 255 – (1) Demiryolu ile taşımaya ilişkin basitleştirilmiş usul kullanıldığında CIM taşıma belgesi hareket idaresine sunulmaz. CIM taşıma belgesi, demiryolu işletmesi tarafından tescil edilir ve eşya serbest bırakılır.
(2) Ulusal transit işlemlerinde Ortak Transit Sözleşmesi Ek I 71 inci maddede belirtilen etiket kullanılmaz.
(3) CIM taşıma belgesinin 99 no.lu kutusundaki hareket tarihini gösteren numaratör ve mühür baskısı ile imza, asıl sorumlunun transit beyannamesindeki imzasının yerini alır.
(4) Hareket idaresine basitleştirme izninin sunulması gerekmez.
Eşya tanımı ve pozisyonu
MADDE 256 – (1) Eşyanın normal ticari tanımı, gerekli değişiklikler yapılarak Yönetmeliğin 14 nolu ekindeki 31 nolu kutuya ilişkin açıklayıcı notta belirtilen koşullara uygun olarak, CIM taşıma belgesinin eşyanın tanımı için ayrılmış 21 nolu kutusuna yazılır.
(2) Eşyanın pozisyonu, gerekli değişiklikler yapılarak Yönetmeliğin 14 nolu ekindeki 33 nolu kutuya ilişkin açıklayıcı notta belirtilen koşullara uygun olarak, CIM taşıma belgesinin gümrük tarife pozisyonu için ayrılmış 24 nolu kutusuna yazılır.
Ayniyet önlemleri
MADDE 257 – (1) Vagonlar ve mühürlenmeye uygun diğer taşıma araçlarının kapsadığı ve Türkiye Gümrük Bölgesinde yüklenen konteynerler, asıl sorumlu tarafından mühürlenir. Bunun için, asıl sorumlu, Ortak Transit Sözleşmesi Ek I, İlave II’de belirtilen özelliklere uygun standart mühür kullanır. Asıl sorumlunun kullandığı mühürde, asıl sorumlu olarak hareket eden demiryolu işletmesinin kod numarası ve adı gösterilmelidir. Mühürlere ilişkin bilgiler, CIM taşıma belgesine yazılır.
(2) Birinci fıkraya istisna olarak, birinci fıkrada belirtilen vagonlar, konteynerler ve diğer taşıma araçları birinci fıkrada belirtilen ve göndericinin adını taşıyan tipte mühür kullanılarak izinli gönderici tarafından mühürlenebilir. Asıl sorumlu, bu şekilde takılan mühürleri kontrol eder.
(3) Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine istisna olarak, hareket idaresinin mühür takma olanağı saklıdır. Ancak demiryolu işletmesi, hareket idaresinden de mühür takmasını isteyebilir. Bu istek tek bir taşıma işlemine ilişkin olabileceği gibi basitleştirme izninde öngörülmesi koşuluyla tüm demiryolu vagonları ve demiryolu ile taşınacak konteynerleri de kapsayabilir. Hareket idaresince mühür takılması halinde, hareket idaresince CIM taşıma belgesinin tüm yapraklarında gümrük kullanımı için ayrılmış 99 no.lu kutusuna bu şekilde takılmış mühürlere ilişkin bilgiler yazılır veya entegre elektronik veya otomatik veri işleme sistemi ile düzenlenen CIM taşıma belgesine gerekli kayıtların yapılıp yapılmadığı kontrol edilir. Hareket idaresi, asıl sorumlu veya izinli gönderici tarafından takılan mühürleri kontrol edebilir.
(4) Birinci ve ikinci fıkralarda öngörülenlerin dışındaki koşullara tabi olarak, taşınan eşyanın, Ortak Transit Sözleşmesi Madde 11 ve Ortak Transit Sözleşmesi Ek I, 31 inci maddesine uygun olarak ayniyeti tespit edilir. Bu durumlarda, asıl sorumlu, birinci fıkrada belirtilen tipte mührü takabilir.
(5) Ortak Transit Sözleşmesi Madde 11 inci maddesine uygun olarak eşyanın mühürleme dışındaki yollarla belirlenmesi halinde, asıl sorumlu, CIM taşıma belgesinin tüm yapraklarında gümrük kullanımı için ayrılmış 99 nolu kutusuna “Vazgeçme – 92110” ibaresini yazar.
(6) Sökülmeleri için özel araçlar gerektiren yüksek güvenlikli mühürlerin bir taşıma aracının mühürlenmesi için kullanılması halinde, asıl sorumlu veya taşıma operatörü, hareket idaresinin istemesi halinde mühürleri söker.
Demiryolu ile taşımada hareket idaresindeki işlemler
MADDE 258 – (1) Hareket idaresi, bu idare ve hareket istasyonu arasındaki herhangi bir eşya taşınmasının gümrük gözetiminde gerçekleştirilmesini sağlar.
(2) Muayenesi yapılarak geçici depolama yerinden veya antrepodan veya gümrükçe izin verilen yerden çıkarılan eşya, gümrük idaresinin gözetimi altında demiryolu işletmesine imza karşılığı teslim olunur.
(3) Transit işlemi diğer bir gümrük idaresi aracılığı ile yapıldığında da, eşyanın memur refakatinde aracı gümrük idaresine sevk edilerek demiryolu işletmesine teslimi, bu gümrük idaresince yapılır.
(4) Demiryolu işletmesince bu suretle teslim aldığı transit eşyası için, gümrük idaresine ayrıca özet beyan verir.
Demiryolu ile taşımada varış idaresindeki işlemler
MADDE 259 – (1) Ortak transit işlemleri hariç, transit işlemlerinde varış idaresi mühürleri kontrol eder. Varış idaresi, demiryolu işletmesine bu kontrolü yapma ve mühürleri sökme izni verebilir. Eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesi halinde, demiryolu işletmesi, takılan mühürlerin sağlam olup olmadığını kontrol eder. Mühürler sağlam değilse, varış idaresine bildirir ve ilgili taşıma aracı, bu idarenin izni olmadan Türkiye Gümrük Bölgesini terk edemez.
(2) Ulusal transit rejimi, eşya Türkiye Gümrük Bölgesini terk ettiğinde sona erer.
(3) Demiryolu işletmesi, yabancı bir ülke demiryolu işletmesine eşyayı ve ilgili CIM Taşıma Belgesini, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini fiilen terk etmesinden önce teslim ederse, eşya Türkiye Gümrük Bölgesini fiilen terk edene kadar eşyadan sorumlu olur.
Denizyolu ile taşımada eşya manifestosu
MADDE 260 – (1) Ulusal transit işlemlerinde, denizyolu ile taşımada transit beyannamesi yerine eşya manifestosunun kullanılmasına izin verilebilir.
(2) Eşya manifestosunda; eşyayı taşıyan denizcilik şirketinin adı, geminin kimliği, yükleme yeri, boşaltma yeri bilgileri ve ayrıca her sevkiyat için konşimentonun referans numarası, kolilerin sayı, cins, marka ve kimlik numaraları, eşyanın belirlenmesi için gerekli tüm bilgileri içeren ticari tanımı, kilogram cinsinden brüt ağırlık ve konteynerlerin tanımlayıcı numaralarına ilişkin bilgiler yer alır.
Denizyolu ile taşımada hareket idaresindeki işlemler
MADDE 261 – (1) Manifestonun en az iki nüshası, bunun bir nüshasını saklayacak olan hareket limanındaki hareket idaresine sunulur.
(2) Hareket idaresi, kontrol amacıyla, manifestoda belirtilen eşyaya ilişkin konşimentoların tamamının sunulmasını isteyebilir.
Denizyolu ile taşımada varış idaresindeki işlemler
MADDE 262 – (1) Manifestonun bir nüshası, bunu saklayacak olan varış limanındaki varış idaresine sunulur.
(2) Varış idaresi, kontrol amacıyla, limanda boşaltılan eşyanın tamamına ilişkin konşimentoların sunulmasını isteyebilir.
(3) Varış idaresi, kendisine önceki ay içinde sunulan manifestoların denizyolu şirketleri tarafından hazırlanmış listesini onayladıktan sonra her ay hareket idaresine gönderir.
(4) Söz konusu listede her manifestoya ilişkin manifestonun referans numarası, eşyayı taşımış olan denizcilik şirketinin adı (kısaltılabilir), deniz taşıma işleminin tarihi bilgileri yer alır.
(5) Söz konusu listede yer alan manifestolara ilişkin bilgilerle ilgili olarak usulsüzlük yapıldığının belirlenmesi durumunda, varış idaresi, özellikle ilgili eşyaya ilişkin denizyolu konşimentolarını belirterek hareket idaresine bildirir.
Denizyolu ile transite ilişkin özel hükümler
MADDE 263 – (1) Bir Türk limanından başka bir Türk limanına transit olunacak eşyayı, yalnız Türk bandıralı gemiler nakledebilir. Ancak, Türkiye Gümrük Bölgesi dışından bir Türk limanına getirilen ve özet beyanında varış yeri başka bir Türk limanı gösterilmiş bulunan eşyanın, diğer yabancı gemilerle bu limana transitine izin verilebilir. Varış yeri Türkiye Gümrük Bölgesi dışı olan ihraç eşyasının da yabancı bayraklı bir gemi tarafından bulunduğu limandan Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılacağı Türk limanına transitine izin verilebilir.
(2) Yabancı limanlara yapılacak transit isteklerinin kabulü için, özet beyan veya özet beyan yerine geçen belgelerde eşyanın gideceği yerin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yabancı bir liman olarak gösterilmesi gerekir.
(3) Serbest dolaşımda bulunan ve bulunmayan eşyayı birlikte taşıyan Türk bandıralı gemilerin sahip, kaptan veya acenteleri, bu iki türlü eşyanın birbirine karışmaması için, gereğine göre, bunları ayrı yer ve bölümlere koymak veya gümrük idaresince uygun görülecek tedbirleri almak zorundadır.
(4) Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın bir Türk limanına sevkine izin verilebilmesi için, eşyanın gideceği limandaki gümrük idaresinin, o eşyanın gümrük işlemlerini yapmaya yetkili olması gerekir.
(5) Türk bandıralı geminin, kazan, makine veya teknesinde ortaya çıkan bir arıza sebebiyle yoluna devam edememesi halinde, kurtarma amacıyla, yükü, yabancı bir gemiye aktarılabilir.
(6) Yabancı bir limana götürmek üzere Türk limanlarından eşya alan yabancı bayraklı gemilerin, kazaya uğraması, makinelerinin bozulması, haciz altına alınması, sefer değiştirmesi için emir alması gibi, yoluna devamına mani sebeplerden ötürü, yükünü bir Türk limanında başka bir gemiye nakletmesine izin verilir. Yabancı bir limana sevk edilmek üzere, bir Türk limanından diğer bir Türk limanında bulunan başka gemilere taşınacak söz konusu eşya, nakliyatının deniz üstünde olmak şartıyla, yabancı bandıralı gemilerle yapılmasına da izin verilir.
(7) Bir Türk limanına denizyolu ile gelen serbest dolaşımda olmayan eşyanın gemiden indirilmeksizin aynı gemi ile bir başka Türk limanına taşınması durumunda transit beyannamesi düzenlenmez.
Havayolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usul
MADDE 264 – (1) Ortak Transit Sözleşmesi Ek I Madde 111 ve 112’ye uygun olarak basitleştirilmiş usulü uygulama izni başvurusunda;
a) İlgili havayolu şirketinin adı,
b) Başvuru gerekçeleri,
c) Faaliyetlerin tanımı (trafik hacmi, uçuş türü),
ç) Manifesto kullanımının tanımı ve koşulları,
d) İlgili uluslararası havalimanları,
belirtilir.
(2) İzin, 46 no.lu eke uygun olarak düzenlenir.
Kağıt usul
MADDE 265 – (1) Kağıt usul 47 no.lu ekte yer alan hükümler çerçevesinde uygulanır.
Transit/güvenlik refakat belgesi
MADDE 266 – (1) Transit refakat belgesi yerine 48 no.lu ekteki örneğe uygun transit/güvenlik refakat belgesi kullanılabilir. Bu durumda, uygun olduğunda transit/güvenlik refakat belgesine ayrılmaz bir parçasını oluşturan ve 49 no.lu ekteki örneğe uygun kalem listesi eklenir. Transit/güvenlik refakat belgesi 50 no.lu ve ilgili kalem listesi 51 no.lu ekteki yapı ve bilgilere uygun olarak düzenlenir.
(2) Transit/güvenlik refakat belgesi düzenleyen kişi belgede yer alan bilgilerin doğruluk ve geçerliliğinden sorumludur.
(3) Bilgisayarlı transit sistemi emniyet ve güvenlik bilgilerini beyan edilen transit idarelerine iletir.
Avro kur değeri
MADDE 267 – (1) Ulusal transit işlemlerinde, Ortak Transit Sözleşmesi’nde Avro cinsinden ifade edilen tutarların Türk Lirası karşılığının hesaplanmasında, transit beyannamesinin tescil tarihindeki T.C. Merkez Bankası efektif satış kuru esas alınır.
Masraflar
MADDE 268 – (1) Transit rejimine tabi eşyaya ilişkin olarak yapılan denetlemenin gerektirdiği masraflarla yükleme, boşaltma, mühürleme, antrepo veya depolarda muhafaza gibi hizmetler karşılığı ücret alınır.
Posta sevkiyatları
MADDE 269 – (1) Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen ve Türkiye Gümrük Bölgesinde bir iç gümrükten transit edilecek eşyaya 468 inci madde hükümleri uygulanır.
Yolcu eşyasının transiti
MADDE 270 – (1) Yolcuların beraberinde bulunan veya geçici depolama yeri veya antrepolardan çıkarılan ve sevk edilen ticari nitelikte olmayan yolcu eşyası, gümrük idaresine sahip veya temsilcileri tarafından 172 nci madde hükümlerine göre beyan olunur.
Yasaklamaya tabi eşya
MADDE 271 – (1) Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yasaklanan eşya ile 56 ncı maddesinin birinci fıkrası kapsamına giren eşyanın ve kanun veya genel idari düzenleyici işlemlerle ithali yasaklanan eşyanın transitine izin vermeye gümrük ve ticaret bölge müdürlükleri yetkilidir.
Hayvan ve hayvansal maddeler ile bitki ve parçaları
MADDE 272 – (1) Hayvan ve hayvansal maddeler ile bitki ve parçalarının sınır gümrük idaresinde kanun ve düzenlemelere ve uluslararası anlaşmalara göre gerekli sağlık muayeneleri, ilgili kurumun personeli tarafından yapılır. Bu muayeneler yapılmadan gümrük idaresi eşyanın serbest bırakılmasına veya sevkine izin vermez.
(2) Hayvan ve hayvansal maddeler, bitki ve parçalarının giriş ve çıkış kapıları ve bunların Türkiye’den transit geçirileceği yollar hususunda kanun, tüzük ve anlaşma hükümleri göz önünde tutulur.
Telef veya kayıp olan eşya
MADDE 273 – (1) Transit rejimine tabi eşyanın zorlayıcı sebep veya beklenmeyen haller nedeniyle telef veya kaybının kanıtlanması halinde, gümrük vergileri aranmaz. Ancak;
a) Suçüstü şeklindeki hırsızlıklar, hazırlık tahkikatı üzerine Cumhuriyet Savcılığınca verilen belge ile,
b) Hasar, telef veya kayıp herkesçe bilinen ve duyulan başka olaylar yüzünden olmuşsa, o yerin en büyük mülki idare amiri tarafından verilecek belge ile,
c) Trafik kazaları, trafik kaza raporuna göre ve en yakın gümrük idaresi tarafından yapılan tespit sonucunda gümrük idare amirinin vereceği karar ile,
kanıtlanır.
(2) Yukarıdaki belgeler, ortak transit işlemlerinde Ortak Transit Sözleşmesi’nde belirtilen yetkili makamlara, ulusal transit işlemlerinde ise hareket idaresine sunulur. Bunların incelenmesi ve kabulü ilgili idareye aittir. İlgili idare, gerektiğinde bunları veren makamlarla yazışma yaparak eksikliklerini tamamlatır.
Asıl sorumlunun sorumluluğu
MADDE 274 – (1) Asıl sorumlu, gümrük yükümlülüğünün doğması halinde mali olarak sorumludur.
Teminat aranmayan eşyanın eksik çıkması
MADDE 275 – (1) 214 üncü maddenin ikinci fıkrası uyarınca teminat aranmayan transit eşyasından özet beyana nazaran eksik çıkan kaplarla ilgili olarak, ticaret politikası önlemleri saklı kalmak kaydıyla Kanunun 237 nci maddesi hükmü çerçevesinde cezai işlem uygulanır.
TIR Karnesi ile taşıma
MADDE 276 – (1) TIR Karnesi kapsamında transit rejimine tabi eşyanın taşınmasında, TIR Sözleşmesi ile bu Sözleşmeye dayanılarak çıkarılan yönetmelik, tebliğ ve genelge hükümleri uygulanır. Bu kapsamda yapılacak transit işlemlerinde doğabilecek ihtilaflar Bakanlıkça (Gümrükler Genel Müdürlüğü) sonuçlandırılır.
ATA Karnesi ile taşıma
MADDE 277 – (1) ATA Karnesi ile transit taşıma işlemleri, ATA Karnesine ilişkin taraf olduğumuz uluslararası sözleşme hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilir.
(2) ATA Karnesi kapsamında gerçekleştirilen bir transit işlemi ile ilgili olarak bir usulsüzlüğün belirlenmesi halinde, ödenmesi gereken gümrük vergilerinin tahsili ve ceza takibine ilişkin işlemler taraf olduğumuz uluslararası sözleşme hükümleri saklı kalmak kaydıyla Bakanlıkça belirlenir. |
.jpg)
|
