Gümrük beyannamelerinin sorgulanmasi ve bankalar - Hasan AKDOGAN

Hasan AKDOĞAN / GÜMRÜK VE DIŞ TİCARET

Dış ticaret hızla gelişiyor. Dış ticarette kullanılan belgelerin denetimi şirketler için hayati önem taşıyor. Yapılan yanlışlıkların zamanında fark edilmesi amaç ve vizyon oluşturma bakımından büyük önem taşıyor.

Dış ticaretle iştigal eden şirketlerin, özellikle gümrük idaresine karşı yükümlülüklerini daha sağlıklı olarak yerine getirebilmeleri için en temel belge olan gümrük beyannamelerinin sağlıklı olması gereki-yor. Şirketleri adına tescil edilen ithalat ve ihracat beyannamelerinin sorgulanabilmesi halinde, ticaret erbabının kendi işlemlerini global olarak görebilmelerinin önü açılmış olur. Böylece otokontrol sağlama konusunda önemli bir aşama gerçekleştirilebilir.

Bu ve benzeri gerçekleri gören gümrük idaresi zaman zaman düzenlemeler yapıyor. Nitekim; gümrük idarelerinde hesabına işlem yapılan ticaret erbabına, kendi hesabına yapılan gümrük işlemlerini sorgulayabilmeleri için gerekli sistem oluşturulmuş durumdadır.

Bu sisteme göre;

1- Yükümlü adına sorgu yetkisi verilecek kişiye ilişkin firma yetkilendirme yazısı, firma çalışanı oldu-ğunu tevsik edici belge ve kimlik belgesi ile birlikte firmanın ticaret siciline kayıtlı bulunduğu yere en yakın gümrük müdürlüğüne, firmanın ticaret siciline kayıtlı bulunduğu yerde birden fazla gümrük mü-dürlüğü bulunması halinde ise ilgili gümrük ve ticaret bölge müdürlüğü tarafından belirlenecek gümrük müdürlüğüne yazılı olarak başvurulabiliyor.

2- Başvuruda bulunulan gümrük müdürlüğü tarafından, ilgili firmanın vergi numarası ile bağlantılı olarak, sorgu yetkisi verilecek kişi ithalatçı / ihracatçı firma profilinde yetkilendiriliyor.

3- Bakanlığın internet sayfası üzerinden
https://guvas.gumruk.gov.tr/siteroot/index.htm adresindeki "Firma Beyannameleri" sorgulama ekranından ilgili firmanın beyannameleri, firma tarafından yetki-lendirilmiş olan kullanıcı tarafından sorgulanabiliyor.
Esasen, bankalar ile gümrük otoriteleri arasında yapılan veya yapılmaya çalışılan protokollere işlerlik kazandırılması bakımından gümrük otoritelerince bilgi aktarmada çekimser olmamaları gerekiyor. Neticede, firma dış ticaret işlemleri bankalardan geçiyor.

Nitekim; mavi hatta işlem görmüş gümrük beyannamesi kapsamı eşyaya ilişkin olarak tahakkuk eden gümrük vergileri ve sair vergilerin, onaylanmış kişi statü belgesine sahip kişinin banka hesabından ödenmesi zorunluluğunun getirilmiş olması durumu da bankaların bilgi sorgulamasını gerekli kılabiliyor.
Gümrük idaresince, konuya ilişkin teknik düzenlemeler yapılmış ve tahsilat sistemi de güncellenmiş bulunuyor. Tahsilat sisteminde yapılan değişiklik uyarınca; bankalarca gerçekleştirilen tahsilatların iptal edilmek istenmesi durumunda bu işlem, bankalar yerine ilgili gümrük idaresi tarafından, BİLGE Sistemi altında yer alan muhasebe modülü kullanılmak suretiyle gerçekleştirilebiliyor. Bu işlemlerin bankaca sistemde görülebilmesinin sağlanmasında yarar bulunuyor.