İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (No: 2022/2)

icaret Bakanlığından:

Kapsam

MADDE 1- (1) Bu Tebliğ, 10/5/2004 tarihli ve 2004/7305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar ve 8/6/2004 tarihli ve 25486 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği çerçevesinde 9/10/2021 tarihli ve 31623 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2021/8) ile açılan korunma önlemi soruşturması sonucunda alınan kararı içermektedir.

Soruşturma

MADDE 2- (1) Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülerek tamamlanan soruşturma kapsamında ulaşılan bilgi ve bulguları içeren özet sonuç raporu Ek-1’de yer almaktadır.

Karar

MADDE 3- (1) İthalatta Korunma Önlemlerini Değerlendirme Kurulu soruşturma sonucunda varılan tespitler ışığında, 7325.91.00.00.00 ve 7326.11.00.00.00 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları altında sınıflandırılan eşyaların ithalatında aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde 3 (üç) yıl süreyle ek mali yükümlülük şeklinde korunma önlemi uygulanmasına, Dünya Ticaret Örgütü Korunma Önlemleri Anlaşmasının (Anlaşma) 12.3 üncü maddesi gereğince soruşturma konusu eşyanın ihracatçıları olarak önemli bir menfaati olan DTÖ üyeleri ile talep olması halinde istişarelerde bulunulmasına, Anlaşmanın 9.1 inci maddesi gereğince gelişmekte olan ülkelere muafiyet tanınmasına ve önlemin istihsali hususunda Cumhurbaşkanlığına öneride bulunulmasına toplantıya katılan üyelerin oy birliği ile karar vermiştir.

GTİP	EŞYA TANIMI	EK MALİ YÜKÜMLÜLÜK (ABD Doları/Ton)
		1. Dönem	2. Dönem	3. Dönem
7325.91.00.00.00	Öğütücü bilyalar ve öğütmeye mahsus benzeri eşya	200	195	190
7326.11.00.00.00	Öğütücü bilyalar ve öğütmeye mahsus diğer eşya

 

(2) Birinci fıkrada belirtilen önlem, ilgili Cumhurbaşkanı Kararının yürürlüğe girmesiyle uygulanmaya başlar.

Yürürlük

MADDE 4- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 5- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.

 

 

 

 

Ek-1

ÖĞÜTÜCÜ BİLYA İTHALATINA YÖNELİK KORUNMA ÖNLEMİ SORUŞTURMASINA İLİŞKİN ÖZET SONUÇ RAPORU

1. SORUŞTURMAYA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER

1.1. Başvuru

Öğütücü bilya ithalatında korunma önlemi uygulanmasına yönelik başvuru, yerli üretici Grindballs Çelik Bilya San ve Tic. A.Ş. tarafından yapılmıştır. Soruşturmanın açılmasını takiben, döküm bilya üreticisi Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. de soruşturma konusu ürünün ithalatında korunma önlemi alınması talebi ile yerli üretici olarak soruşturma sürecine dâhil olmuştur. Bu çerçevede başvuru sahibi firmalar, soruşturma konusu ürünün en büyük yerli üreticileri olarak yerli üretiminin önemli bir kısmını (%86) gerçekleştirmektedir. Sektörde faaliyet gösteren ve korunma önlemi başvuru sürecine dâhil olmayan diğer yerli üreticiler, Altın Bilya San. ve Tic. Ltd. Şti ve Bifa Çelik Dövme San. ve Tic. Ltd. Şti. ise yerli üretimin geri kalanını gerçekleştirmektedir.

Başvuru sahibi Grindballs, öğütücü bilya olarak adlandırılan dövme ballex ve barex üretimini gerçekleştirmekte, başvuru konusu ürünün diğer üreticisi ve Çemaş ise döküm öğütücü bilya üretimi yapmaktadır.

Bu veriler ışığında başvuru sahibi firmaların, İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği’nin 2 nci maddesinde “yurtiçinde faaliyet gösteren ve benzer veya doğrudan rakip malların tamamını veya önemli bir kısmını üreten üreticiler” şeklinde belirtilen “yerli üretici” tanımını karşıladığı ve bu çerçevede temsil şartını sağladığı değerlendirilmektedir.

1.2. Soruşturma Açılması

Başvurunun ön incelemesinde başvuru konusu ürünün ithalatında artış ve yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinde zarar veya zarar tehdidi bulunduğu, bunların arasında da illiyet bağının oluştuğuna ilişkin iddialar İthalatta Korunma Önlemleri Kurulu’na (Kurul) sunulmuş olup, Kurul başvuru konusu ürün için bir korunma önlemi soruşturması açılmasına karar vermiştir.

Bu çerçevede, 9/10/2021 tarihli ve 31623 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2021/8) ile bahsi geçen Kurul kararı ilan edilerek anılan eşya ithalatına karşı korunma önlemi soruşturması açılmıştır. Ayrıca, soruşturmanın açıldığına ilişkin bildirim, 13/10/2021 tarihinde G/SG/N/6/TUR/28 simgesi ile Dünya Ticaret Örgütü internet sitesinde yayımlanmıştır.

1.3. İlgili Taraflar

Soruşturma açılış Tebliğinde ilgili taraflara kendilerini tanıtmaları, varsa sözlü olarak dinlenme taleplerini iletmeleri, istenen bilgi ve belgeleri sunmaları için 30 gün süre verilmiş olup talep eden taraflar için bu süre 10 gün uzatılmıştır. Bu çerçevede, öngörülen süre içerisinde 3 adet yurtdışında yerleşik ihracatçı/üretici firma, 2 adet Türkiye’de yerleşik ithalatçı/kullanıcı firma ve 7 adet yabancı hükümet, diplomatik temsilcilik ve sektör kuruluşu niteliğinde diğer ilgili taraf olmak üzere toplam 12 ilgili taraf başvurusu alınmış olup, ilgili tarafların listesi Ek-1’de yer almaktadır.

1.4. Yerinde İnceleme

Soruşturma kapsamında başvuru sahibi firmalar tarafından Bakanlığımıza iletilen ekonomik göstergelerin doğruluğunu teyit etmek ve soruşturma konusu ürünün üretim sürecine ilişkin bilgi temin etmek amacıyla, 23/12/2021 tarihinde yerli üretici Grindballs firmasının Dilovası Sanayi Bölgesinde yer alan üretim tesisinde ve 16/3/2022 tarihinde diğer yerli üretici Çemaş firmasının Kırşehir’deki üretim tesisinde yerinde incelemeler gerçekleştirilmiştir.

1.5. Soruşturma Dönemi

Soruşturma dönemi olarak yıl bazında 2017 - 2020 yılları esas alınırken, dönemsel olarak anılan yılların yanı sıra 2021 yılının ilk 9 aylık dönemine ait verilere de soruşturmada yer verilmiştir. Bunun yanında, ithalatın güncel durumunu gözlemleyebilmek amacıyla 2022 yılının ilk 5 aylık ithalatı da soruşturma kapsamında değerlendirilmiştir.

1.6. Soruşturma Süreci

1.6.1. İlgili Tarafları Dinleme Toplantısı ve Bireysel Toplantılar

Soruşturma ilgili taraf soru formları soruşturma açılış Tebliğinin yayımı itibariyle Bakanlığın internet sitesinde yayımlanmış olup yerli üreticiler, ithalatçılar, yurt dışında yerleşik üretici/ihracatçılar ve diğer ilgili taraflara görüşlerini iletmeleri için Tebliğin yayımından itibaren 30 gün süre verilmiştir.

Soruşturma kapsamında ithalatçı, ihracatçı ve diğer ilgili tarafların görüşlerinin dinlenilmesi amacıyla 12/4/2022 tarihinde kamu dinleme toplantısı, Covid-19 nedeniyle video konferans yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Kamu dinleme toplantısı sonrasında 22/4/2022 tarihine kadar Bakanlığımıza ulaşan ilgili tarafların gizli olmayan görüşleri Bakanlığın internet sitesinde yayınlanmıştır.

2. SORUŞTURMA KAPSAMI ÜRÜN

2.1. Genel Bilgiler

Soruşturma konusu ürün, yürürlükte bulunan Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde 7325.91.00.00.00 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunda (GTİP) sınıflandırılan “Öğütücü bilyalar ve öğütmeye mahsus benzeri eşya” tanımlı ürünler ile 7326.11.00.00.00 GTİP’sinde sınıflandırılan “Öğütücü bilyalar ve öğütmeye mahsus diğer eşya” tanımlı eşyadır.
 

2.2 Soruşturma Konusu Ürünün Kullanım Alanları

Soruşturma konusu ürün ticari olarak “öğütücü bilya” şeklinde tanımlanmakta olup, öğütme ortamlarında (bilyalı değirmenler veya SAG değirmenler) cevherin ince boyutlara öğütülmesinde kullanılmaktadır. Çelik öğütücü bilyalar 20 mm’den 125 mm’ye kadar farklı boyutlarda üretilmektedir. Öğütücü bilyalar ağırlıklı olarak maden ve çimento sanayilerinde sarf malzemesi olarak kullanılmaktadır.

2.3 Soruşturma Konusu Ürünün Üretim Süreci

Dövme öğütücü bilyaların üretim sürecinde, üretime girecek hammaddeler öncelikle giriş kontrolüne tabi tutularak kabul edilir. Ardından indüksiyonlu ısıtma sistemi ile 1.200 °C’ye kadar ısıtılan çelik çubuklar, homojen ve tam kontrollü ısı dağıtımı ile haddelenmeye hazır hale getirilir. Hassas bilya haddeleme metoduyla üründe kesintisiz ve homojen lif akışı sağlanır. Sonrasında ürünlerin dayanımını arttırmak için ilgili ısıl işlem süreci uygulanır. Son kontrolün ardından paketleme yapılarak ürün sevke hazır hale getirilir. Döküm bilya üretim sürecinde ise demir indüksiyon ocaklarında 1500 °C ve üzeri sıcaklıklarda ergitilmesi suretiyle eriyik hale getirilir ve kum kalıplar içerisinde döküm kalıplara dökülerek bilya aşaması tamamlanır. Sonrasında kalıp üzerinde bulunan yolluk-çapak giderme işlemleri ile temizlenerek en son aşama olan ısıl işlem fırınlarında sertleşmesi sağlanır ve gerilim giderme ile paketlenerek ürün sevke hazır hale edilir.

2.4 Benzer ve Doğrudan Rakip Ürün

Üretim metotlarında bazı farklılıklar olmakla beraber döküm ve dövme bilyalar ikame ürünlerdir. Bir ürün performansını arttırdığında diğeri ise fiyatını düşürdüğünde birbirlerinden pazar alabilmekte ve direkt ikame edilebilmektedir.

İthal ve yerli öğütücü bilya ürünü, birbirlerinin yerine kullanılabilmekte ve fiziksel-kimyasal özellikleri ile üretim teknolojileri açısından benzerlik göstermektedir. Bu faktörler göz önüne alındığında yerli üretilen ürün ile ithal edilen ürün benzer ve doğrudan rakip ürün olarak değerlendirilmektedir.

2.5 Soruşturma Konusu Ürünün İthalatında Uygulanan Mevzuat

Soruşturma konusu ürünün ithalatında hâlihazırda uygulanmakta olan Gümrük Vergisi ve Katma Değer Vergisi oranları Ek-2’de gösterilmektedir.

3 İTHALATIN SEYRİ VE GERÇEKLEŞME KOŞULLARI

Soruşturma konusu ürün için mutlak ve nispi ithalatın, ithalatın yurt içi piyasadan aldığı payın ve ithalatın ülkelere göre dağılımının yıllar itibariyle seyri aşağıda verilmektedir.

3.1 İthalatın Miktar ve Oransal Değişimi

İTHALAT	Miktar (Kg)	Değer (ABD $)	B.F. ($/Kg)	Değişim %
				Miktar (Ton)	Değer (ABD $)	B.F. ($/Kg)
2017	4.962.872	5.068.275	1,02	-	-	-
2018	4.884.137	5.514.585	1,13	-%2	%9	%11
2019	5.743.519	6.124.285	1,07	%18	%11	-%6
2020	6.438.673	6.474.473	1,01	%12	%6	-%6
2020 (9)	4.180.353	4.264.233	1,02	-	-	-
2021 (9)	6.676.893	6.956.513	1,04	%60	%63	%2

 

Soruşturma konusu ürünün ithalat miktarı 2018-2020 yılları arasında miktar ve değer bazında artan bir seyir izlemiştir. Özellikle 2021 yılının ilk 9 aylık döneminde 2020 yılının aynı dönemine kıyasla ithalatta ciddi bir yükseliş olduğu görülmektedir. Bu çerçevede, bütün olarak değerlendirildiğinde, soruşturma dönemi boyunca ithalatın genel olarak yükseliş kaydettiği, ayrıca 2021 9 aylık dönemde ani ve keskin bir artış olduğu gözlenmektedir. Bununla birlikte, ithal ürün ortalama birim fiyatı soruşturma dönemi boyunca dalgalı bir seyir izleyerek 2020 yılında soruşturma konusu dönemin en düşük seviyesine gerilemiştir.
 

3.2 Nispi İthalat

3.2.1 İthalatın Yerli Üretime Oranı

Nispi İthalat	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
İthalat/Yerli Üretim Endeks	100	65	64	60	100	231

Nispi ithalat, ithalatın yerli üretime oranına tekabül etmekte olup söz konusu veri yukarıda yer alan tabloda endeks ve değişim oranlarıyla birlikte gösterilmiştir. İthalatın yerli üretime oranı, ithalatın yerli üreticilerin üretimine miktar bazında oranlanması sonucunda elde edilmiştir.

İthalatın yerli üretime oranının 2017-2020 döneminde düşüş gösterdiği, 2017 yılında 100 olan endeksin 2020 yılında 60 seviyelerine düşmesine rağmen 2021 9 aylık dönemde 2020 9 aylık dönemde 100 olan endeksin 231 seviyesine yükseldiği görülmektedir.

3.2.2 İthalatın Piyasa Payı

İthalatın piyasa payı hesabında, Grindballs ve Çemaş firmalarının yurt içi satışları ile ithalat istatistikleri kullanılarak yurt içi piyasa (tüketim) verisine ulaşılmış olup ithalatın tüketime oranı ile ithalatın piyasa payı elde edilmiştir.

 

İthalat/Toplam Tüketim	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Endeks	100	94	93	95	100	155

Bu çerçevede, ithalatın piyasa payı endeksi, 2019 yılında 93 ile soruşturma döneminin en düşük seviyesine inmiş, 2020 yılında ise 95 olarak gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, 2021 9 aylık dönemde ise bir önceki döneme kıyasla endeks 155 seviyesine ulaşmıştır.

3.3 Ülkeler İtibariyle İthalat

Soruşturma konusu ürünün ithalatı 2020 yılında toplam 14 ülkeden gerçekleşmiş olup, anılan ithalata ilişkin 2017-2020 yılları ile 2020 ve 2021 yılları Ocak-Eylül dönemine ait verilere Ek-3’de yer verilmiştir. Miktar bazında öğütücü bilya ithalatı 2020 yılında ağırlıklı olarak sırasıyla Tayland (%48), İspanya (%17) ve İran’dan (%13) yapılmış olup söz konusu ülkelerden yapılan ithalat toplam ithalatın %78’ine tekabül etmektedir. 2021 yılı 9 aylık dönemde ise %38’lik pay ile Mısır birinci sırada yer alırken, %19’luk pay ile Tayland 2. sırada, %17’lik pay ile İran 3. sırada yer almaktadır.

Öğütücü bilya ithalatına birim fiyatlar itibariyle bakıldığında ise, 2017-2020 yıllarında ithal birim fiyatları dalgalı seyir izlemiş olmakla birlikte, tüm ülkelerden ortalama ithal birim fiyatın, 2020 yılında soruşturma döneminin en düşük seviyesine gerilediği görülmektedir. Bununla birlikte, 2021 9 aylık dönemde ithalatta birinci tedarikçi konumunda bulunan Mısır’ın ithal birim fiyatının (0,96 $/Kg) ve ikinci sırada yer alan İran’ın ithal bitim fiyatının (0,77 $/kg) soruşturma dönemi ortalama birim fiyatların da altında seyrettiği anlaşılmaktadır. (Ek-3)

3.4 Öngörülmeyen Gelişmeler

Dünya Ticaret Örgütü Korunma Önlemleri Anlaşması’nın dayanağını teşkil eden GATT Madde XIX’a göre, soruşturma konusu ürünün yerli üreticileri üzerinde ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidine neden olan ithalat artışının ”öngörülmeyen gelişmeler”e bağlı olarak gerçeklemiş olması gerekmektedir. Bu bölümde bahsi geçen husus incelenmiştir.

Aşağıdaki tablo, soruşturma konusu ürünün 2021 yılı ihracat miktarına göre sıralanmış olan dünya geneli ihracatının seyrini göstermekte olup International Trade Centre’dan edinilen veriler kullanılarak hazırlanmıştır.

Dünya'da İlk 10 İhracatçı Ülke- Miktar (Ton)*
Ülke	2017	2018	2019	2020	2021
Çin	741.578	821.833	847.744	828.139	826.826
Hindistan	154.750	189.250	180.965	198.770	181.364
Şili	169.614	127.562	128.982	98.743	111.777
Tayland	79.249	87.875	88.792	85.305	97.694
Amerika Birleşik Devletleri	95.483	88.451	101.112	59.714	84.288
Rusya Federasyonu	38.645	46.305	47.485	52.391	66.273
İspanya	77.033	75.670	56.386	57.080	64.562
Günay Afrika	44.226	40.503	32.656	33.917	44.003
Avustralya	39.365	29.235	25.452	20.196	17.601
Polonya	14.184	14.256	17.415	15.508	17.364
Dünya	1.630.983	1.666.199	1.672.135	1.571.399	1.667.559

*7326.11 ve 7325.91 altında yer alan dünya ihracatı konsolide edilmiştir.

İhracat verileri ülkeler bazında değerlendirildiğinde, Çin’in 2017-2021 yılları arasında dünyadaki en büyük ihracatçı ülke olduğu, 2020 yılında ihracatının bir miktar azaldığı görülmektedir. Türkiye’nin en önemli tedarikçilerinden olan Tayland’ın da bu 5 yıllık dönemde ihracatını önemli oranda arttırdığı dikkat çekmektedir. Tayland, soruşturma konusu ürünün ihracatında agresif bir artış kaydederek 2017-2021 yılları arasında dünyaya ihracatını % 20’nin üzerinde artırmış ve artış oranında ilk 5 ihracatçı arasında öne çıkmıştır. Söz konusu dönem Tayland’ın Türkiye’ye ihracatının da dört kata yakın artış gösterdiği döneme karşılık gelmektedir.

Covid-19 etkisiyle uluslararası tedarik kanallarında ve lojistik sektöründe ortaya çıkan sorunlar ile hammadde ve navlun fiyatlarında görülen artışlardan dolayı anılan eşyanın dünya geneli toplam ihracatı 2019-2020 döneminde düşüş göstermiştir. Diğer taraftan, Türkiye’nin anılan eşya ithalatı aynı dönemde artış göstermiş ve en fazla ithalat yapılan ülke Tayland olmakla beraber ülke kompozisyonunda da değişme olmuştur.

Bu dönemde özellikle yakın coğrafi konumda bulunan Mısır ve İran’dan ithalat artışı dikkat çekicidir. İran’daki en büyük tedarikçilerden biri olan Arma Industrial Group firmasının internet sitesinde yer alan bilgiler son dönemde çelik bilya üretiminde kapasite artışına gittiklerini ve ülke içindeki toplam üretimin ülkedeki talebin çok daha üzerinde olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan, İran’da doğalgaz maliyetlerinin düşük olmasının kendilerini çelik ürün ihracatı konusunda dünya piyasalarında avantajlı bir konuma getirdiği belirtilmektedir.

Diğer yandan 2017 ve 2018 yıllarında öğütücü bilya ithalatımız bulunmayan Mısır’daki yeni üretici firmaların Türkiye’ye büyük miktarda ve düşük birim fiyatlı uzun dönemli satış stratejisi izleyerek Türkiye pazarına giriş yaptığı bilinmektedir.

Bunların yanı sıra, ülkeler itibariyle ithal birim maliyetlerinin gösterildiği Ek-3 tablosundan da görüldüğü üzere, 2020 ve 2021 yıllarında yılında İran ve Mısır gibi ülkelerden ülkemize gerçekleşen ithal birim fiyatlarının ortalama birim fiyatların altında kaldığı görülmektedir.

Yukarıda sayılan nedenlerle, öğütücü bilya ihracatının öngörülmeyen şekilde arttığı, birim fiyatların düştüğü ve anılan üründe önemli ihracatçı ülkelerin ihracatlarını ülkemize yönlendirdiği, ülkemizi hedef pazar olarak belirledikleri ve ülkemiz piyasasında ithalatın payının artmasına neden oldukları değerlendirilmektedir.

3.5 Fiyat Karşılaştırması

Fiyat Karşılaştırması	Birim	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Yurt İçi Satış Fiyatı	TL/Kg	X	X	X	X	X	X
	$/Kg	X	X	X	X	X	X
Makul Satış Fiyatı (Ticari Maliyet + %5 Kâr)	TL/Kg	X	X	X	X	X	X
	$/Kg	X	X	X	X	X	X
Ağırlıklı Ortalama Birim İthal Maliyeti (CIF+%1)	$/Kg	1,05	1,16	1,10	1,03	1,05	1,07
İthalat Birim Fiyatları (CIF)	$/Kg	1,02	1,13	1,07	1,01	1,02	1,04
Fiyat Kırılması	%	-X	-X	-X	-X	-X	X
Fiyat Kırılması (Rakamsal)	$/Kg	-X	-X	-X	-X	-X	X
Fiyat Baskısı	%	-X	-X	-X	-X	-X	X
Fiyat Baskısı (Rakamsal)	$/Kg	-X	-X	-X	-X	-X	X
Fiyat Yıpranması (Yurt İçi Satış Reel Fiyatı)	TL/Kg	X	X	X	X	X	X
Dolar Kuru	TL/$	3,65	4,83	5,68	7,02	6,72	8,09
Ticari Maliyet	TL/Kg	X	X	X	X	X	X

Kaynak: Grindballs, Çemaş, TÜİK, TCMB.

Yukarıdaki tabloda yerli üretim dalının birim yurt içi satış fiyatları ve maliyetleri ile ithal birim maliyetlerine yer verilmiş olup bu kapsamda ithal ürünlerin yerli ürünlerin fiyatlarını kırma ve baskılama oranları hesaplanmıştır. Bu hesaplamalarda, [(Makul Satış Fiyatı-İthal Maliyeti)/Makul Satış Fiyatı] formülüyle ithal ürün maliyetinin yerli ürün fiyatı/maliyetinden ne düzeyde düşük kaldığı görülmektedir. İthal maliyeti, inceleme konusu ürün CIF ithal fiyatına yürürlükte olan gümrük vergileri ve %1 oranında diğer masraflar eklenerek belirlenmiştir.

Soruşturma konusu ürünlerin ithal birim maliyetleri ile yerli üretim dalının yurt içi birim satış fiyatları karşılaştırıldığında, 2017-2020 yıllarında ithal ürünlerin birim maliyetlerinin yerli ürünlerin yurt içi satış fiyatlarının üstünde seyrettiği görülmektedir. Bu çerçevede, 2017-2020 yılları arasında fiyat kırılması olmadığı, 2021 9 aylık dönemde ise ithalat artışının düşük birim fiyatlarla gerçekleştiği ve %X’lik bir fiyat kırılması olduğu görülmüştür.

Fiyat baskısı hesaplanırken ise, yerli üreticinin ortalama ticari maliyetine %5 oranında eklenen makul kârla bulunan “makul satış fiyatı” ile ithal birim maliyetleri karşılaştırılmıştır. Bu çerçevede, 2017-2020 döneminde benzer şekilde fiyat baskısı olmadığı, 2021 9 aylık dönemde %X seviyesinde bir fiyat baskısının oluştuğu görülmektedir.

Öte yandan, yerli üreticinin yurt içi satış fiyatı üzerindeki enflasyon etkisinin arındırılması amacıyla TÜFE ile hesaplanan reel yurt içi satış fiyatları, 2017 yılında X TL/Kg iken, 2021 yılı 9 aylık dönemde X TL/Kg seviyesine kadar yükselmiştir.

4. CİDDİ ZARAR VEYA CİDDİ ZARAR TEHDİDİ

Bu bölümde yer alan göstergeler başvuru sahibi Grindballs ve başvuruyu destekleyen Çemaş firmaları tarafından sağlanan, 2017-2020 yıllarını ve 2020-2021 yıllarının 9 aylık dönemini kapsayan verilerden yararlanılarak hazırlanmıştır. Buna ek olarak, başvuruda sunulan veriler, baz yıl olarak alınan 2017 rakamlarına göre endekslenmiştir.
 

4.1. Tüketim

Tüketim	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Endeks	100	105	125	137	100	103

Tabloda yer alan tüketim verileri, yerli üreticilerin yurt içi satış rakamları ile genel ithalat rakamlarının konsolide edilmesiyle hesaplanmıştır. Soruşturma döneminde yurt içi tüketim yıl bazında sürekli yükselen bir seyir izlemiştir. Buna göre, 2017 yılında 100 olan tüketim endeksi 2020 yılında 137’ye yükselmiştir. 2021 yılının 9 aylık döneminde 2020 yılının aynı dönemine kıyasla artışın sürdüğü anlaşılmaktadır.

4.2. Üretim

Üretim	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Endeks	100	151	181	216	100	69

Yerli üreticilerin öğütücü bilya üretim verileri incelendiğinde, 2017-2020 yılları arasında üretimin düzenli olarak artış gösterdiği, ancak 2021 9 aylık dönemde ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %31’lik bir düşüşle üretimin gerilediği görülmektedir.

4.3. Yurt İçi Satışlar

Yurtiçi Satışlar	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Endeks	100	107	127	139	100	89

Soruşturma konusu ürünün yurt içi satış miktarı 2018 yılında %7 seviyesinde artış göstermiş, 2019 yılında 127 seviyesinde olan endeks, 2020 yılında 139 seviyesine ulaşmıştır. 2021 yılının 9 aylık döneminde ise yurt içi satışlar 2020 yılının aynı dönemine kıyasla %11 oranında azalarak endeks 89 seviyesine gerilemiştir.

4.4. Yurt Dışı Satışlar

Yurt Dışı Satışlar	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Endeks	100	297	472	559	100	73

Yerli üreticilerin öğütücü bilya ihracatının ele alındığı yukarıdaki tabloda, ihracatın 2017-2020 yılları arasında düzenli olarak artarak 2017 yılında 100 seviyesinden 2020 yılında 559 endeks seviyesine yükseldiği, 2021 yılının 9 aylık döneminde ise 2020 yılının 9 aylık dönemine göre endeksin %27’lik düşüşle 73 seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir.

4.5. Kapasite

Kapasite	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Endeks	100	194	194	194	100	100
Endeks (KKO)	100	78	93	111	100	69

Yerli üreticilerin toplam öğütücü bilya üretim kapasitesinde 2018 yılında artışa gidilmiş endeks 194 seviyesine yükselmiş olup, diğer yıllarda kapasite aynı seviyede olmuştur. Kapasite kullanım oranı (KKO) ise soruşturma döneminde dalgalı bir seyir izlemekle birlikte 2020 yılında 111 endeks seviyesinde gerçekleşmiştir. Dönemsel verilerde kapasite miktarında değişiklik olmazken, 2021 yılının 9 aylık döneminde KKO bir önceki yılın aynı dönemine göre %31 oranında azalmıştır.

4.6. Stoklar

Stoklar	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Endeks	100	483	521	1006	100	46

2017 yılında 100 olan öğütücü bilya stok endeksi, izleyen yıllarda kapasitenin arttırılmasına bağlı olarak artan üretimin de etkisiyle 2020 yılında 1006 seviyelerine yükselmiştir. 2021 yılının 9 aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %54 oranında azalış gösterdiği görülmüştür. Bu durumun yerli üreticinin, ithal ürünlerin fiyat baskısı karşısında müşteri taleplerini, daha düşük karlılıkla yapılacak yeni üretim yerine, kısmen mevcut stoklardan karşılama stratejisinden kaynaklandığı tespit edilmiştir.

4.7. İstihdam

İstihdam	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Direkt işçi sayısı (Endeks)	100	99	102	109	100	109

Soruşturma döneminde, 2018 yılındaki düşüşün haricinde istihdam rakamı düzenli olarak artış göstermiş, 2017 yılında 100 olan istihdam endeksi 2020 yılında 109 seviyesine yükselmiştir. 2020 yılının ilk 9 aylık döneminde istihdam %9’lık bir artış göstermiştir.

4.8. Verimlilik

Verimlilik	2017	2018	2019	2020	2020 (9)*	2021 (9)*
Endeks	100	152	177	198	100	63

*2020 ve 2021 dönemsel rakamlar yıllıklandırılarak hesaplanmıştır.

İstihdam edilen kişi başına düşen yıllık üretim miktarı olarak hesaplanan işgücü verimliliği 2017-2020 arasında düzenli bir artış seyri izlemiştir. Verimliliğin, azalan üretimle birlikte, 2021 yılının dönemsel verisinde 2020 yılının dönemsel verisine kıyasla %37 oranında düştüğü görülmektedir.

4.9. Kârlılık

Kârlılık	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Endeks	100	-37	-41	52	100	-350

Faaliyet kârının net ciroya oranlanmasıyla elde edilen kârlılık endeksi 2017 yılında 100 iken, 2018 ve 2019 yıllarında sırası ile -37 ve -41 seviyesinde gerçekleşmiş, 2020 yılında 52 olarak pozitif karlılık endeksine ulaşılmıştır. Dönemsel verilerde ise kârlılık endeksi artan ithalatın etkisi ile birlikte -350 seviyelerine gerilediği görülmektedir.

4.10. Yerli Üreticilerin Ekonomik Göstergelerinin Değerlendirilmesi

Yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri incelendiğinde, ülkemiz öğütücü bilya tüketiminin soruşturma dönemi boyunca sürekli olarak artış gösterdiği görülmektedir. Bu çerçevede, tüketimde görülen büyümeyle uyumlu şekilde, yerli üretim dalı 2018 yılında üretim kapasitesinde önemli ölçüde artışa gitmiştir. Bu çerçevede, 2020 yılında, yurt içi piyasada yerli üretim dalının piyasa payı ise %X ile soruşturma döneminin en yüksek seviyesine yükselmiştir. Ancak, önemli seviyede kapasite artışının yaşandığı ve yerli üretim dalının piyasa payının yükseldiği ve karlılığın %X ile en yüksek seviyeye ulaştığı bu yılı takip eden 2021 yılı 9 aylık dönemde, artan ani ve keskin ithalatla birlikte yerli üretimin piyasa payı %X seviyesine gerilemiştir. Ayrıca, yine bu dönemde kapasite kullanım oranı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %X’lik düşüşle %X olarak gerçekleşmiştir. Yine 2021 9 aylık dönemde yerli üretim dalının dönem sonu stokları X ton ile incelenen dönemin en düşük seviyesine ulaşmış olup stok azalışının daralan iç talep karşısında yüksek maliyetlerle üretmek yerine stoklardan kullanma eğilimi kaynaklı olduğu görülmüştür. 2021 9 aylık dönemde, genel ithalat ise 6,7 bin ton ile önceki yıllara kıyasla en yüksek seviyesine ulaşmış, 3 çeyreklik dönemde 2020 tam yıl ithalatını geçmiştir. Öte yandan, önceki yıllarda fiyat kırılması ve fiyat baskısı gerçekleşmemiş iken, 2021 yılında artan ithalat nedeniyle, yerli üretim dalı hem fiyat kırılması hem de fiyat baskısına maruz kalmıştır. Benzer şekilde, yerli üretim dalı, artan ithalat karşısında yurt içi piyasadaki konumunu korumak adına fiyatlarını ve dolayısıyla kârlılığını sürdürebilir seviyenin altına çekmek zorunda kalmış, 2020 yılında karlılık pozitif iken, 2021 9 aylık dönemde ciddi bir zararla karşı karşıya kalmıştır. Bu itibarla, 2021 yılı itibariyle yerli üretim dalının artan ithalat nedeniyle ciddi zarara uğradığı tespit edilmiştir.

Yerli üretim dalı kârlılığı, incelenen yıllar içerisinde 2020 haricinde negatif seyrederken, 2020 yılında %X seviyesinde gerçekleşmiştir. Bunun yanında, 2021 9 aylık dönemde artan ithalat sebebiyle karlılık ciddi bir düşüşle -%X seviyesine gerilemiştir. Bu çerçevede, Covid-19 salgını etkisiyle belirli göstergelerde ortaya çıkan olumlu seyir, söz konusu koşulların geçici olması ve ortadan kalkmasıyla birlikte en güncel döneme ait veriler üzerinden ulaşılan ciddi zarar tespitini değiştirmemektedir.
 

5. NEDENSELLİK BAĞI

Bu bölümde, soruşturma konusu ürünün ithalatındaki artış ile yerli üretimin ekonomik göstergelerinde tespit edilen bozulma arasındaki nedensellik bağı incelenmiştir. Bu kapsamda, ekonomik göstergelerdeki bozulma ile ithalattaki artış eğilimlerinin uyumu, soruşturma konusu ürünün ithal ve yerli olanlarının piyasa koşulları ve diğer faktörlerin ciddi zarar ve ciddi zarar tehdidi üzerindeki etkisi araştırılmıştır.

5.1. Soruşturma Döneminde İthalat ve Ekonomik Göstergeler

Soruşturma konusu ürüne ilişkin ithalat ve yerli üretimin ekonomik göstergeleri Ek-4’te bir arada gösterilmiş olup öğütücü bilya ithalatının soruşturma döneminde sürekli artarak 2020 yılında 2017 yılına kıyasla %29 oranında yükseldiği tespit edilmiştir. Bu tablodan da görüldüğü üzere, 2017 yılından 2020 yılına kadar tüketimin yaklaşık %X’lik kısmı ithalat ile karşılanmakta iken 2021 9 aylık dönemde bu oran %X seviyesine yükselmiştir.

Aynı dönemde üretimin 2017 ve 2020 yılları arasında %X oranında arttığı, ancak yurtiçi satışların %X oranında arttığı görülmektedir. Kârlılık verisinin ise, 2020 yılı haricinde genel itibariyle negatif seyrettiği dikkat çekmektedir. 2020 yılında ise yerli üretim dalının genel ekonomik görünümünde Covid-19 koşullarına bağlı olarak belirli ölçüde iyileşme olduğu, dünya ticaretinde artan navlun fiyatları ve zorlaşan sevkiyatlar sebebiyle karlılığın 2020 yılında pozitife döndüğü ancak bu geçici durumun 2021 9 aylık dönemde tekrar eski haline gelerek karlılığın -%X seviyelerine düştüğü hususu Rapor’un 4.10. “Yerli Üreticilerin Ekonomik Göstergelerinin Değerlendirilmesi” başlığında açıklanmıştır. Bu kapsamda, yerli üretim dalının ithalat artışına bağlı olarak ciddi zarar uğradığı değerlendirilmektedir. Bunun yanında, ithalat artışı ile ciddi zarara işaret eden ekonomik göstergelerdeki bozulmanın eş zamanlı olarak gerçekleştiği belirlenmiştir.

5.2. Diğer Faktörler

Bu bölümde yerli üreticinin ekonomik göstergelerinde ciddi zarar ya da zarar tehdidi oluşturması muhtemel diğer faktörler ele alınacaktır. Bu çerçevede, ilgili tarafların görüş ve iddiaları dikkate alınarak belirlenen faktörlerin ciddi zarar ve ciddi zarar tehdidi üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmiştir.

• Yerli üreticilerin üretim kapasitesinin artışı

Yerli üreticilerin öğütücü bilya üretim kapasitesi 2017 yılında yapılan yeni yatırımla X tona çıkmıştır. Öncelikle, soruşturma konusu ürünün yurt içi tüketiminin incelenen dönemde sürekli artan bir seyir izlediği ve bu çerçevede yapılan kapasite artışının yurt içi piyasa koşulları ile uyumlu olduğu görülmektedir. Ayrıca, kapasite artışına rağmen yerli üretim dalının piyasa payında 2017-2020 yılları arasında dikkate değer değişiklikler gerçekleşmemiş olup, 2021 9 aylık dönemde yerli üreticiler, ithalat karşısında ciddi oranda piyasa payı kaybı yaşamışlardır. Bu itibarla, ekonomik göstergelerdeki bozulmaların kapasite arttırılmasına bağlı zararlardan doğmadığı, kapasite artışının ciddi zarar üzerinde etkisi bulunmadığı değerlendirilmiştir.

• Yerli üreticilerin üretim sırasında kullandığı teknolojinin yetersizliği

İlgili taraflarca başvuru sahibi yerli üretici firmanın eski teknolojiye sahip makineler ile üretim yaptığı ve bu nedenle yüksek maliyetlerle karşı karşıya kaldığı, kalite ve ürün tipi itibariyle ithalat ile rekabet edemediği iddia edilmektedir. Herhangi bir yerli üreticinin eski teknolojiye dayalı üretim yapması nedeniyle ithal ürünlerle rekabet etmede zorluk yaşaması mümkündür. Ancak, ilgili taraf görüşlerinin değerlendirildiği Raporun 6. Bölümünde “İlgili Tarafların Görüşleri ve Değerlendirilmesi” başlığı altında değinildiği üzere yerli üretici tarafından gerçekleştirilen son dönem yatırımlarda kullanılan teknolojinin ürün kalitesini arttırmakta olduğu ve üretim maliyetlerini düşürdüğü tespit edilmiştir. Bu bakımdan, soruşturma esnasında, yerli üreticilerin ithalat ile rekabet etmede karşılaştığı zorluğun teknolojik eksiklikten kaynaklandığına yönelik bir bulguya rastlanmamıştır.

• Yurt içi satış fiyatlarının düzeyi

Özellikle ithalatçı ilgili tarafların iddiasına göre, yerli ürünlerin yurt içi satış fiyatlarının ithal ürünlerin birim fiyatlarına göre yüksek olması nedeniyle yerli ürünler tüketiciler tarafından tercih edilmemektedir. Ancak “Fiyat Karşılaştırması” bölümünde de detaylı olarak ele alındığı üzere, ithal ürün birim fiyatları yerli ürün fiyatlarını 2021 9 aylık dönemde kırmakta ve baskılamaktadır. Soruşturma döneminde yer alan diğer yıllarda, firmanın ithalat fiyatlarından yüksek fiyatlı satışlarına rağmen düşük karlılık ya da zararla çalıştığı görülmektedir. Yerli üreticinin satışlarından kârlılık oranı da özellikle 2021 yılında düşmüştür. Bu çerçevede yurt içi satış fiyatlarının düzeyi ciddi zarara yol açan bir faktör olarak değerlendirilememektedir.

• İhracat

Soruşturma konusu dönemde 2017-2020 yılları arasında yerli üreticilerin yurtdışı satışları artış kaydetmiştir. Yerli üreticilerin kapasite, üretim, yurtiçi ve yurtdışı satış rakamları birlikte değerlendirildiğinde bu yıllarda firmaların atıl kapasitelerinin bulunmasından dolayı ihracat artışının, yurtiçi satışları baskılayıcı bir nitelik taşımadığı anlaşılmaktadır. Bu bakımdan artan ihracatın ciddi zarar bulgusunu etkileyen bir faktör olmadığı değerlendirilmektedir.
 

6 İLGİLİ TARAFLARIN GÖRÜŞLERİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

İlgili taraflarca dile getirilen görüşlerin tamamı incelenmiş olup anılan görüşler tekrarı önlemek amacıyla konuları itibariyle birleştirilmiştir. Bu kapsamda toplulaştırılan görüşlere ilişkin açıklamalara soruşturma ve yerinde inceleme sırasında elde edilen bilgiler ışığında görüşlerin altında yer verilmiştir.

6.1. Döküm ve dövme bilyalar kalite ve üretim şekilleri açısından benzer veya doğrudan rakip ürün değildir.

Üretim metotları farklı olsa dahi iki ürün piyasada fiyat rekabeti söz konusu olduğunda ve bir ürün performansını arttırdığında diğeri ise fiyatını düşürdüğünde birbirlerinden pazar alabilmektedir. Grindballs firmasının 2017 yılından sonra yatırım ve ar-ge çalışmaları sonucunda iç piyasada döküm bilya kullanmayı bırakıp dövme bilya kullanmaya başlayan tüketiciler bulunmakta olup bu durum dövme ve döküm bilyaların doğrudan rakip ve birbirine ikame ürün olduğunu göstermektedir.

6.2. Soruşturma öncesinde yapılan inceleme sırasında “öngörülmeyen gelişme” hususuna yer verilmemiştir.

Raporun 3.5 nolu “Öngörülmeyen Gelişmeler” başlığı altında anılan hususa ilişkin değerlendirmeler ve tespitler yapılmış olup inceleme aşamasında hazırlanan raporda ayrı bir başlık olarak belirtilmemekle birlikte soruşturma konusu ürünün ülkeler itibariyle ihracatı değerlendirilmiş ve raporda bu hususlara yer verilmiştir.

Ayrıca, İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Mevzuat çerçevesinde öngörülmeyen gelişmelere ilişkin tespitin soruşturma sürecinde değil, inceleme aşamasında yapılması gerektiğine ilişkin bir kural bulunmamaktadır.

6.3. Soruşturma konusu döküm bilya üretimi yeterli düzeyde olmayıp, Türkiye ihtiyacını karşılayacak kapasite bulunmamaktadır.

Yeni bir yatırım süreci ile kapasitesini yaklaşık 2 katı arttıran döküm bilya üreticisi iç tüketimin büyük bölümünü karşılayabilecek düzeyde üretim kapasitesine sahip olmakla birlikte, fiyat baskısı nedeniyle bu alanda yapılan yatırımın geri dönüşü konusunda ciddi endişeler duymaktadır.

6.4. Yerli üretici firmalardan ürün temin süresinde uzamalar ve aksamalar olmakta bu sebeple hammaddenin temininin sürekliliğinin önem arz etmesi sebebiyle ithal ürün tercih edilmektedir.

Yatırımların yapıldığı dönemde yurtiçi firmaların ürün temini ve uzayan süreler konusunda kısa süreli yaşanan aksaklıklar giderilmiş olup, bundan sonrasında daha önceki yıllarda da olduğu gibi müşteri talepleri zamanında karşılanabilecektir.

6.5. İthalatta gerek nicelik gerekse nitelik anlamında yakın zamanlı, ani, keskin ve önemli bir artışı oluşmamış, ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidi bulunmamıştır.

Raporun 3. İthalatın Seyri ve Gerçekleşme Koşulları başlıklı bölümünde açıklandığı üzere, soruşturma dönemi boyunca ithalatın her yıl yükseliş kaydettiği, ancak var olan trendin dışında 2021 9 aylık dönemde ani ve keskin bir artış olduğu rakamlarla ortaya konulmuştur.

6.6. Soruşturma dosyasının gizli olmayan nüshasının Türkiye’deki döküm bilya üreticisine dair herhangi bir veriyi içermediği ve Başvuran’ın şikâyetinde yahut Bakanlık’ın açılış tebliğinde bu üreticiye hiçbir atıf yapılmadığı hususları dikkate alındığında, Türkiye’deki döküm bilya üreticisi şikâyette bulunmamıştır veya şikâyet ile açılış tebliğ arasındaki dönemde hiçbir bilgi sağlamamıştır.

Soruşturma açılması için gerekli olan yerli üretim dalını temsil oranını, başvuru sahibi Grindballs firması sağlamasına rağmen, diğer büyük yerli üretici soruşturma kapsamına dâhil edilmek üzere Bakanlığımızca davet edilmiş ve soruşturma başvuru formu ve diğer bütün finansal veriler temin edilerek soruşturma kapsamında yerli üretici vasfı ile dâhil olmuştur. Soruşturma otoritesi, soruşturma sürecinde üretim ve üreticilere ilişkin ulaşılabilecek tüm bilgi ve belgeleri değerlendirmek durumundadır.

7 REKABETE UYUM PLANI

Korunma önlemi uygulamaları ile yerli üreticilerin piyasa koşullarına uyumunun kolaylaştırılması amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, başvuru sahibi firmalar tarafından sunulan rekabete uyum programı kapsamında muhtemel bir korunma önlemi uygulaması süresince rekabete uyum planı çerçevesinde yerli üreticiler tarafından sunulan hususlara aşağıda yer almaktadır;

• Dövme bilya üretimi ile ilgili tamamlanmak üzere olan yeni yatırımlarla birlikte üretim kapasitesinin arttırılması ve tamamlanan döküm bilya yatırımları sonucu oluşan ek kapasitenin iç pazara yönlendirilmesi ve maliyetlere sağlayacağı katkının rekabete yönlendirilmesi, takip eden yatırım planlarıyla sürecin desteklenmesi,

• Üretim merkezi sayısının azaltılarak bilya ürünlerinin maliyet yönetiminde avantaj sağlanması ve bunun rekabete yansıtılması,

• Dövme bilyaların üretiminde arge/ürge çalışmalarının sürdürülmesi ve bu sayede ürünlerin kullanım ömürlerindeki iyileşmelerle rekabette öne geçilmesi,

• Yurtiçinde arta kalan dövme bilya kapasitesinin, ihracat pazarlarında değerlendirilmesi için kadro genişlemesi ve ülke bazlı pazara giriş stratejilerinin ayrıştırılması (bayi yapısı kurulması, temsilcilik açılması, distribütörlük verilmesi vs.),

• Dijital dönüşüm yatırımlarının gerçekleştirilmesiyle süreçlerin geliştirilmesi planlanmaktadır.

• Yatırım sürecinde olunması sebebiyle uzayan tedarik sürecinin kısaltılması,

• Kapasite artırımları yanı sıra plana alınan GES projeleri ile enerji maliyetlerin düşürülmesi planlamaktadır.
 

8 GELİŞME YOLUNDAKİ ÜLKELERDEN GERÇEKLEŞEN İTHALAT

DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşması’nın 9 uncu maddesi “Gelişme yolunda üye ülke menşeli bir ürüne karşı, bu ülkenin ilgili ürünün ithalatçı üye ithalatındaki payı yüzde 3'ü ve toplu olarak yüzde 3'ten daha az ithalat payına sahip gelişme yolundaki üye ülkelerin ilgili ürünün toplam ithalatının yüzde 9'unu geçmediği sürece, korunma tedbirleri uygulanmayacaktır.” hükmünü içermektedir.

Bu hüküm çerçevesinde, gelişme yolundaki ülke statüsündeki ülkeler ile diğer ülkelerin 2021 yılı içindeki ithalat payları incelenmiştir. Buna göre, soruşturma kapsamındaki ürünlerin toplam ithalatı içerisinde GYÜ statüsünde değerlendirilen Mısır %27,09, Tayland %23,34 ve İran %22,12 oranındaki paylarıyla önlemden muafiyet sağlamak için gerekli şartı sağlamadığından, herhangi bir önlem gelmesi durumunda mezkûr ülkelerin muaf ülke kapsamında yer almayacağı değerlendirilmektedir. Muafiyet tanınacak ülkeler listesi Ek-5’de yer almaktadır. Söz konusu muafiyet, her bir muaf ülke için 2021 yılı toplam ithalatının %3’ü (347 ton) ve tüm muaf ülkeler için toplam ithalatın %9’u (1.040 ton) seviyesinde belirlenecek tarife kontenjanı şeklinde uygulanacaktır.

ÜLKE STATÜSÜ	2021
	Ülkeler	Miktar (Ton)	İthalat Payı (%)
GYÜ	MISIR	3.131	27,09%
	TAYLAND	2.697	23,34%
	İRAN	2.556	22,12%
	FAS	42	0,36%
	HİNDİSTAN	5	0,04%
	UKRAYNA	0	0,00%
Toplam İthalatın %3'ünden Fazla Payı Olanların Toplamı		8.384	72,91%
Toplam İthalatın %3'ünden Altında Payı Olanların Toplamı		47	0,41%
GYÜ Toplamı		8.431	72,96%
Diğer Ülkeler Toplamı		3.125	27,04%
Toplam İthalatın %9'u		1.040	9,00%
Toplam İthalatın %3'ü		347	3,00%
Genel Toplam		11.556	100,00%

 

9 SONUÇ

Soruşturma konusu öğütücü bilya ithalatı, soruşturma dönemi içerisinde önemli düzeyde artış göstermiştir. 2017 yılından 2020 yılına miktar bazında %29 oranında yükselen ithalat 2021 9 aylık dönemde ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %59 oranında ciddi bir artış göstermiştir. 2020 yılında Covid-19 salgınının etkisiyle uluslararası tedarik koşullarında yaşanan sorunlara rağmen ithalat düşmemiş, salgın koşullarının değişmeye başlamasıyla birlikte genel ithalatta 2021 yılı Ocak-Eylül döneminde düşük birim fiyatlı ve yakın coğrafyadan ithalatta artış görülmüş olup söz konusu artışın ekonomik normalleşmenin yaygınlaşmasıyla birlikte sürmesi beklenmektedir.

Bunun yanı sıra, yerli üretim dalı, yurt içi tüketimde görülen genişlemeye paralel olarak üretim kapasitesini 2017 yılında artırmıştır. Ancak, özellikle düşük birim fiyatlı kaynaklardan yapılan ithalattaki artış nedeniyle yerli üretim dalı soruşturma döneminde yurt içi piyasa payını arttıramamış aksine 2021 yılı 9 aylık dönemde %X düşüşle ciddi oranda kaybetmiştir. Bununla birlikte piyasadaki konumunu korumak adına %-X kârlılık ile çalışmak durumunda kalmıştır. Yine bu yılda kapasite kullanım oranı, sürdürebilir seviyenin uzağında kalmıştır. Bu çerçevede, yerli üretim dalının artan ithalat karşısında ciddi zarara uğradığı değerlendirilmektedir.

Bunun yanında, 2020 yılında Covid-19 salgınının etkisiyle yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinde gözlenen kısmi toparlanma, söz konusu koşulların geçici olduğu gerçeğinden hareketle, ciddi zarar tespitini değiştirmemektedir. Sonuç olarak, soruşturma konusu ürünün dünya genelinde üretim kapasitesinde öngörülmeyen şekilde artış olduğu, ülkemiz piyasasının bu dönemde canlılığını koruduğu ve özellikle düşük birim fiyatlı ürünler için cazip bir pazar konumuna geldiği, önlem alınmaması durumunda ithalat artışının artarak devam etmesinin kuvvetle muhtemel olduğu ve bu çerçevede yerli üretim dalının öngörülmeyen ithalat artışına bağlı olarak ciddi zarara uğradığı tespit edilmiştir.

Bunun yanında, yerli üretimin durumunu etkileyebilecek diğer faktörlerin ciddi zarar tehdidi üzerinde etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Bu çerçevede, ithalat artışı ile ciddi zarar tehdidi arasında nedensellik bağının bulunduğu ve soruşturma konusu ürünlerin ithalatına karşı korunma önlemi uygulanması için İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Mevzuat kapsamında gerekli şartların oluştuğu düşünülmektedir.

Bununla birlikte, soruşturma kapsamında yer alan ürünün yurt içi piyasada rekabet koşullarında en önemli unsurun ürünün fiyatı olduğu ve ciddi zarar tehdidi üzerinde özellikle düşük birim fiyatlı ürün ithalatının etkili olduğu belirlenmiştir. Buna göre, korunma önleminin, düşük birim fiyatlı ithal ürünleri göreceli olarak daha fazla etkilemek üzere kilogram başına maktu şekilde uygulanmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Anlaşma maddeleri uyarınca, bir ürünün ithalatında korunma önlemi alınabilmesi için ithalatta ani ve keskin bir dönemsel artış olması ve yerli üretimin bu durumdan kaynaklı zarar görmüş olması gerekmektedir. Soruşturma aşamasında görüldüğü üzere, ithalatın son dönemde genel trendi bozarak ani ve keskin bir yükseliş gösterdiği ve bu ithalat artışının yerli üreticiler üzerinde zarar yol açtığı görülmüş olup, fiyat baskısını ortadan kaldıracak düzeyde bir önlem uygulanmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.

Bu çerçevede, Mevzuat gereğince önlemin dönemler itibariyle liberalize edilmesi gerektiği hususu da göz önüne alındığında, önlemin üç yıl boyunca 200 ABD Doları/Ton, 195 ABD Doları/Ton ve 190 ABD Doları/Ton şeklinde belirlenebileceği düşünülmektedir.

 

GTİP	EŞYA TANIMI	EK MALİ YÜKÜMLÜLÜK (ABD Doları/Ton)
		1. Dönem	2. Dönem	3. Dönem
7325.91.00.00.00	Öğütücü bilyalar ve öğütmeye mahsus benzeri eşya	200	195	190
7326.11.00.00.00	Öğütücü bilyalar ve öğütmeye mahsus diğer eşya

Ek-1: İlgili Taraflar

 

No	İLGİLİ TARAF TÜRÜ	ÜLKE	UNVAN
1	YERLİ ÜRETİCİ	TÜRKİYE	Grindballs Çelik Bilya San ve Tic. A.Ş.
2	YERLİ ÜRETİCİ	TÜRKİYE	Çemaş Döküm Sanayi A.Ş.
3	DİĞER	AB	AB Türkiye Delegasyonu
4	DİĞER	MISIR	Mısır Ticaret ve Endüstri Bakanlığı
5	DİĞER	İSPANYA	İspanya Büyükelçiliği
6	DİĞER	BREZİLYA	Brezilya Federatif Cumhuriyeti Büyükelçiliği
7	DİĞER	ENDONEZYA	Endonezya Büyükelçiliği
8	DİĞER	MALEZYA	Malezya Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanlığı
9	DİĞER	MEKSİKA	Meksika Büyükelçiliği
10	İTHALATÇI	TÜRKİYE	Akçansa Çimento
11	İTHALATÇI	TÜRKİYE	FTR Makine
12	İHRACATÇI-YURTDIŞI ÜRETİCİ	TAYLAND	Magotteaux-Tayland
13	İHRACATÇI-YURTDIŞI ÜRETİCİ	MISIR	UCF-Mısır
14	İHRACATÇI-YURTDIŞI ÜRETİCİ	TÜRKİYE	Actecon

Ek-2: Soruşturma Konusu Ürünler ve Uygulanan Gümrük Vergileri
 

G.T.İ.P.-MADDE İSMİ	KDV(%)	ÖTV	GÜMRÜK VERGİSİ ORANI (%)
				GTS ÜLKELERİ
			AB-STA*	EAGÜ	ÖTDÜ	GYÜ	DÜ
7325.91.00.00.00- Öğütücü bilyalar ve öğütmeye mahsus benzeri eşya	18	-	0	0	0	0	2,7
7326.11.00.00.00- Öğütücü bilyalar ve öğütmeye mahsus diğer eşya	18	-	0	0	0	0	2,7

AB-EFTA-STA: AB Üyesi Ülkeler, EFTA Üyesi Ülkeler, İsrail, Makedonya, Bosna-Hersek, Fas, Filistin, Tunus, Mısır, Gürcistan, Arnavutluk, Şili, Sırbistan, Karadağ, Kosova, Morityus, Moldova, Faroe Adaları, G.Kore
EAGÜ: En Az Gelişmiş Ülkeler
GYÜ: Gelişme Yolundaki Ülkeler
D.Ü. : Diğer Ülkeler

Ek-3: Ülkeler İtibariyle İthalat İstatistikleri (Miktar-Birim Fiyat)

Ülke Adı	Miktar (Ton)						Birim Fiyat (ABD Doları/Kg)
Yıl	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
Tayland	815	747	3.022	3.077	2.126	1.256	1,10	1,15	1,14	1,09	1,08	1,35
İspanya	1.291	1.935	1.759	1.080	685	809	0,93	1,06	1,01	1,03	1,02	1,11
İran	0	0	333	841	416	1.148	-	-	0,60	0,64	0,68	0,77
Hindistan	1.294	999	54	480	373	4	1,06	1,13	1,13	0,96	0,95	3,73
Mısır	0	0	0	311	189	2.522	-	-	-	0,91	0,93	0,96
Almanya	53	46	40	251	131	188	3,30	3,56	1,15	1,09	1,10	1,24
Bulgaristan	185	308	244	190	95	332	0,70	0,85	0,78	0,75	0,74	0,94
Çin	664	297	24	102	97	56	0,81	1,24	2,28	1,28	1,25	1,34
Japonya	80	140	100	80	40	60	1,65	1,73	1,69	1,68	1,62	1,85
İngiltere	0	0	0	14	14	0	4,11	-	-	0,83	0,83	9,93
Diğer Ülkeler	583	413	168	14	13	302	1,06	1,06	1,12	3,03	3,00	1,07
Genel Toplam	4.963	4.884	5.744	6.439	4.180	6.677	1,02	1,13	1,07	1,01	1,02	1,04

Ek-4: Yerli Üreticilerin Ekonomik Göstergeleri
 

Gösterge	Birim	2017	2018	2019	2020	2020 (9)	2021 (9)
İthalat	Ton	4.963	4.884	5.744	6.439	4.180	6.677
Üretim	Ton	100	151	181	216	100	69
Yurt içi Tüketim	Ton	100	105	125	137	100	103
Yerli Üretim Piyasa Payı	%	100	102	102	102	100	86
Fiyat Kırılması	%	100	88	101	70	100	19
Yurt içi Satışlar	Ton	100	107	127	139	100	89
Yurt dışı Satışlar	Ton	100	297	472	559	100	73
Kapasite	Ton	100	194	194	194	100	100
KKO	%	112	78	93	111	100	69
Verimlilik	Ton	100	152	177	198	100	63
Kârlılık	%	100	37	41	-52	100	-350
Stoklar	Ton	100	483	521	1.006	100	46
İşçi Sayısı	Kişi	100	99	102	109	100	109

Ek-5: Önlemden Muaf Tutulacak GYÜ Listesi

Afganistan, Angola, Antigua ve Barbuda, Arjantin, Arnavutluk, Azerbeycan-Nahçıvan, Bangladeş, Barbados, Belize, Benin, Beyaz Rusya, Bolivya, Bosna Hersek, Botsvana, Brezilya, Burkina Faso, Burundi, Bhutan, Cezayir, Cibuti, Cook Adaları, Çad, Kongo Dem. Cum., Dominik Cumhuriyeti, Dominika, Ekvator, Ekvator Ginesi, El Salvador, Endonezya, Eritre, Etiyopya, Fas, Fiji, Fildişi Sahili, Filipinler, Filistin, Fransız Polinez., Gabon, Gambiya, Gana, Gine, Gine-Bissau, Grenada, Guatemala, Guyana, Güney Afrika Cum., Güney Sudan, Gürcistan, Haiti, Hindistan, Honduras, Irak, Jamaika, Kamboçya, Kamerun, Cape Verde, Karadağ, Kazakistan, Kenya, Kırgızistan, Kiribati, Kolombiya, Komorolar, Kongo, Kosova, Kostarika, Kuzey Kore, Küba, Laos, Lesotho, Liberya, Libya, Lübnan, Madagaskar, Makedonya, Malavi, Malezya, Maldivler, Mali, Marshal Adaları, Mozambik, Meksika, Mikronezya, Moğolistan, Moldova, Montserrat, Moritanya, Morityus, Burma (Birmanya/Myanmar), Namibya, Nauru, Nepal, Nijer, Nijerya, Nikaragua, Niue, Orta Afrika Cumhuriyeti, Özbekistan, Pakistan, Palau, Panama, Papua Yeni Gine, Paraguay, Peru, Ruanda, Rusya Federasyonu, Samoa, Sao Tome and Principe, Senegal, Seyşeller, Sırbistan, Sierra Leone, Solomon Adaları, Somali, Sri Lanka, St.Kitts ve Nevis, St.Lucia, St.Vincent ve Grenadines, Sudan, Surinam, Svaziland, Şili, Tacikistan, Tanzanya, Doğu Timor, Togo, Tonga, Trinidad ve Tobago, Tunus, Tuvalu, Türkmenistan, Uganda, Ukrayna, Umman, Uruguay, Ürdün, Vanuatu, Venezüella, Vietnam, Yemen, Zambiya, Zimbabve.