Gümrükler Genel Müdürlüğünün 30.10.2019 tarihli ve 48889361 sayılı yazısı (E-Teminat Mektup Metni Hk.)

T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı : 85593407-157.01
Konu : E-Teminat Mektup Metni Hk.

30.10.2019 / 48889361
DAĞITIM YERLERİNE

Genel Müdürlüğümüze intikal eden olaylardan Elektronik Teminat Mektup uygulaması kapsamında teminat mektuplarının metin kısımlarında yer alan "…istek tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenmemesi…" ifadesinin halihazırda Gümrük Yönetmeliği EK77/A ve Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği Ek-19 'da “…istek tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ödenmemesi…” şeklinde düzenlendiği, bu doğrultuda kabul olunacak teminat mektubu metninin nasıl olacağı hususunda tereddütlerin yaşandığı görülmüştür.

Konu ile ilgili olarak, 05/12/2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 9 uncu maddesi ile 6183 sayılı Kanunun 15 inci, 55 inci, 56 ncı ve 60 ıncı maddelerinde ve 58 inci maddesinin birinci ve yedinci fıkralarında yer alan “7” ibareleri “15” şeklinde değiştirilmiştir.

Söz konusu değişiklik ile, 6183 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin, genel esaslara ilişkin birinci kısmın “Amme alacaklarının korunması” başlıklı ikinci bölümünün “II-İhtiyati haciz” kısmında yer aldığı ve “İhtiyati hacze itiraz” konusunu düzenlediği, söz konusu değişiklikle ihtiyati hacze itiraz süresinin 7 günden on beş güne çıkarıldığı,

- 55 inci maddesinin, “Amme alacağının cebren tahsili” başlıklı ikinci kısmının “Cebren tahsil ve takip esasları” başlıklı birinci bölümünde yer aldığı ve “Ödeme emri” konusunu düzenlediği, söz konusu değişiklikle ödeme veya mal bildiriminde bulunma sürelerinin on beş gün olarak değiştirildiği,

- 56 ncı maddesinin de 55 inci madde ile aynı kısımda yer aldığı ve “Teminatlı alacaklarda takip” konusunu düzenlediği, söz konusu değişiklikle maddenin, “Karşılığında teminat gösterilmiş bulunan amme alacağı vadesinde ödenmediği takdirde, borcun 15 gün içinde ödenmesi, aksi halde teminatın paraya çevrileceği veya diğer şekillerle cebren tahsile devam olunacağı borçluya bildirilir. 15 gün içinde borç ödenmediği takdirde teminat bu kanun hükümlerine göre paraya çevrilerek amme alacağı tahsil edilir.” şeklinde değiştirildiği,

- 58 inci maddesinin de 55 ve 56 ncı maddelerle aynı kısımda olduğu ve “Ödeme emrine itiraz” konusunu düzenlediği ve ödeme emrine itiraz süresinin on beş gün olarak belirlendiği görülmüştür.

Diğer yandan, 21/01/2014 tarihli ve 28889 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Genel Tebliği (Tahsilat İşlemleri) (Seri No:2)’nin 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, “Şartlı muafiyet rejimlerine girişte veya nihai kullanım izni kapsamında, tahakkuku yapılan ve teminata bağlanan gümrük vergilerine ilişkin olarak, ilgili rejim hükümlerinin ihlali halinde, alacak aslına ilişkin ayrıca tahakkuk yapılmaz.”; 14 üncü maddesinde, “(1) Kesinleşen ve 6183 sayılı Kanunun 55 ve müteakip maddeleri gereğince takibi gereken alacaklara ilişkin tebligatlar, mezkur Kanunun 8 inci maddesi uyarınca 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun tebligat hükümlerine göre yapılır.”, 26 ncı maddesinde, “(1) Aylık taksitlerin ve diğer şartların, yükümlülerce yerine getirilmemesi durumunda muaccel hale gelen alacağın tahsili için 6183 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi uyarınca, borcun yedi gün içinde ödenmesi gerektiği, aksi halde teminatın paraya çevrileceği veya diğer şekillerle cebren tahsile devam olunacağı borçluya bildirilir. Söz konusu süre içerisinde borç ödenmediği takdirde teminat, söz konusu Kanun hükümlerine göre paraya çevrilerek cebren tahsile devam edilir.” yolunda düzenleme yer aldığı, burada yer alan düzenlemelerin tahakkukun kesinleşmesinden sonraki sürece ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.

Bu itibarla, Bakanlığımız mülga Hukuk Müşavirliğinin bir örneği ilişikte gönderilen 15.03.2018 tarihli ve 32826567 sayılı yazısında, konu ile ilgili olarak; 'gümrük mevzuatında, tahakkuk aşamasında alınan teminat usulünün düzenlendiği, tahakkukun kesinleşmesinden sonraki tahsil aşamasının ise 6183 sayılı Kanun ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca hazırlanan alt düzenlemelere göre yürütüldüğü, dolayısıyla Gümrük Yönetmeliği Ek-77’de yer alan teminat mektubu örneğine ilişkin Bakanlığımız düzenlemesinin tahakkukla ilgili olduğu değerlendirilmekle birlikte söz konusu ekte yer alan sürenin, 6183 sayılı Kanunla uyumlu hale getirilmesinde herhangi bir hukuki engel bulunmadığı ve idarenin düzenleyici işlem yapma yetkisi dahilinde olduğunun mütalaa edildiği' ifade edilmektedir.

Bilgi ve gereğini önemle rica ederim.

Yakup SEFER
Bakan a.
Genel Müdür Yardımcısı

 

EK: Yazı örn. (1 adet)

DAĞITIM:
Tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine

 

T.C.
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
Hukuk Müşavirliği

Sayı : 11985113-045.02[HYS178482]
Konu : 6183 Sayılı Kanun Değişikliği,
Teminat Mektupları

15.03.2018 / 32826567
DAĞITIM YERLERİNE
 

İlgi :a) Gümrükler Genel Müdürlüğünün Müşavirliğimize hitaplı 19/01/2018 tarihli ve 85593407-157.01/31323468 sayılı yazısı.

b) 26/02/2018 tarihli ve 11985113-045.02[HYS178482]-32361656 sayılı dağıtımlı yazımız

c) Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğünün 08/03/2018 tarihli ve 80572740- 106.01.05/32647197 sayılı yazısı.

İlgi (a) yazıda özetle; Gümrük Kanununun 205 inci maddesi ile Gümrük Yönetmeliğinin 495 inci ve 497 nci maddelerinden bahisle, kabul edilebilecek teminat mektuplarının Yönetmeliğin Ek-77’de yer alan örneğe uygun olmasının gerektiği, diğer taraftan, 05/12/2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 9 uncu maddesi ile 6183 sayılı Kanunun 15 inci, 55 inci, 56 ncı ve 60 ıncı maddelerinde ve 58 inci maddesinin birinci ve yedinci fıkralarında yer alan “7” ibarelerinin “15” şeklinde değiştirildiği, 29/12/2017 tarihli ve 30813572 sayılı yazınız ile Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğüne söz konusu ifade değişikliklerinin Gümrük Yönetmeliği ve tali mevzuat kaynaklarında yer verilen teminat mektup örneklerinde de değiştirilmesinin gerekip gerekmediği hususuna ilişkin görüş sorulduğu, anılan Genel Müdürlükten alınan cevabi yazıda Gümrük Yönetmeliği EK-77’de yer alan “7 gün içinde ödenmemesi” ifadesinin yasal dayanağının doğrudan 6183 sayılı Kanunun 15 inci, 55 inci, 56 ncı, 58 inci ve 60 ıncı maddelerinde yer alan hükümler olmadığının düşünüldüğünün bildirildiği, söz konusu ifade değişikliğinin yasal dayanağının 6183 sayılı Kanunun yukarıda ifade edilen maddeleri olduğunun düşünüldüğü belirtilerek konuya ilişkin Müşavirliğimiz görüşlerinin bildirilmesi istenilmektedir.

Bilindiği üzere, 4458 sayılı Kanunun 202 nci maddesinin birinci fıkrasında; “Gümrük mevzuatı uyarınca, gümrük idarelerinin gümrük vergilerinin ve diğer amme alacaklarının ödenmesini sağlamak üzere bir teminat verilmesini gerekli görmeleri halinde, bu teminat söz konusu vergiler tutarının % 20 fazlasıyla yükümlü veya yükümlü olması muhtemel kişi tarafından verilir.” hükmü, 205 inci maddesinde, “Gümrük vergileri için kabul edilecek teminatlar ile bunların değerlendirilmesi 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine tabidir. Yabancı paraların T.C. Merkez Bankası efektif alış kuru üzerinden hesaplanan değeri üzerinden teminat olarak kabulüne Müsteşarlık yetkilidir hükmü, 207 nci maddesinde; “1. Nakdî teminat dışında, bu Kanuna göre;

a) Tahakkuk ettirilip tahsili gereken gümrük vergileri için verilen teminatın kabulü,

b) Bir şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulan eşyaya ilişkin gümrük yükümlülüğü doğması halinde, şartlı muafiyete ilişkin beyannamenin tescili,

tarihinden başlamak üzere, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre tespit edilen gecikme zammı tahsil edilir.

2. Bir şartlı muafiyet düzenlemesi kapsamında eşya için indirimli teminattan faydalanılması durumunda birinci fıkrada belirtilen gecikme zammı, teminatın nakit verilen kısmı dışında kalan kısım ile teminat verilmeyen kısmın tümü için uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

Bununla birlikte, 07/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliğinin “Teminatın kabulü” başlıklı 497 nci maddesinde; “(1) Gümrük işlemleri dolayısıyla, vergilerin teminatı olarak kabul edilebilecek teminat mektupları, idareye ibraz olunduktan sonra, ait oldukları tahakkuku yapılmış vergiler tutarını karşılayıp karşılamadıkları incelenir ve ek-77’de yer alan örneğe uygun görüldüğü takdirde kabul edilir. Götürü teminat sisteminden yararlanmak için ibraz edilmiş teminat mektupları ise 494 üncü madde uyarınca belirlenecek teminat tutarını karşılamaları ve ek-77/A’da yer alan örneğe uygun görülmeleri durumunda kabul edilir. Dâhilde işleme rejimi kapsamında indirimli teminat uygulamasından yararlanmak için ibraz edilmiş teminat mektupları ise, Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenecek indirimli teminat tutarını karşılamaları ve ek-77/B'de yer alan örneğe uygun görülmeleri durumunda kabul edilir.

(2) Bu mektuplar ayniyet alındısı karşılığında Müsteşarlık adına ilgili muhasebe birimine teslim edilir.

(3) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler ile dövizin kabulü birinci fıkra hükmüne tabidir.

(4) Garanti mektupları, ilgili gümrük idaresinde muhafaza edilir.” yolunda düzenleme yer almakta olup söz konusu düzenlemede, ilgi yazınızda bahsi geçen Ek-77’ye atıf yapıldığı görülmektedir.

Diğer yandan, 05/12/2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 6183 sayılı Kanunun 22/A, 41, 15, 55, 56, 58 ve 60 ncı maddelerinde değişiklik yapıldığı; 6183 sayılı Kanunun, ilgi yazınıza konu;

- 15 inci maddesinin, genel esaslara ilişkin birinci kısmın “Amme alacaklarının korunması” başlıklı ikinci bölümünün “II-İhtiyati haciz” kısmında yer aldığı ve “İhtiyati hacze itiraz” konusunu düzenlediği, söz konusu değişiklikle ihtiyati hacze itiraz süresinin 7 günden on beş güne çıkarıldığı,

- 55 inci maddesinin, “Amme alacağının cebren tahsili” başlıklı ikinci kısmının “Cebren tahsil ve takip esasları” başlıklı birinci bölümünde yer aldığı ve “Ödeme emri” konusunu düzenlediği, söz konusu değişiklikle ödeme veya mal bildiriminde bulunma sürelerinin on beş gün olarak değiştirildiği,

- 56 ncı maddesinin de 55 inci madde ile aynı kısımda yer aldığı ve “Teminatlı alacaklarda takip” konusunu düzenlediği, söz konusu değişiklikle maddenin, “Karşılığında teminat gösterilmiş bulunan amme alacağı vadesinde ödenmediği takdirde, borcun 15 gün içinde ödenmesi, aksi halde teminatın paraya çevrileceği veya diğer şekillerle cebren tahsile devam olunacağı borçluya bildirilir. 15 gün içinde borç ödenmediği takdirde teminat bu kanun hükümlerine göre paraya çevrilerek amme alacağı tahsil edilir.” şeklinde değiştirildiği,

- 58 inci maddesinin de 55 ve 56 ncı maddelerle aynı kısımda olduğu ve “Ödeme Evrakın elektronik imzalı suretine emrine itiraz” konusunu düzenlediği ve ödeme emrine itiraz süresinin on beş gün olarak belirlendiği,

- 60 ıncı maddesinin yine “Cebren tahsil ve takip esasları” bölümünde “Mal bildiriminde bulunmayanlar” konusunu düzenlediği, on beş gün içinde borcunu ödemeyen, mal bildiriminde de bulunmayanlara hapisle tazyik yaptırımının uygulanmasını öngördüğü,

anlaşılmıştır.

Diğer yandan, 21/01/2014 tarihli ve 28889 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Genel Tebliği (Tahsilat İşlemleri) (Seri No:2)’nin 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, “Şartlı muafiyet rejimlerine girişte veya nihai kullanım izni kapsamında, tahakkuku yapılan ve teminata bağlanan gümrük vergilerine ilişkin olarak, ilgili rejim hükümlerinin ihlali halinde, alacak aslına ilişkin ayrıca tahakkuk yapılmaz.”; 14 üncü maddesinde, “(1) Kesinleşen ve 6183 sayılı Kanunun 55 ve müteakip maddeleri gereğince takibi gereken alacaklara ilişkin tebligatlar, mezkur Kanunun 8 inci maddesi uyarınca 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun tebligat hükümlerine göre yapılır.”, 26 ncı maddesinde, “(1) Aylık taksitlerin ve diğer şartların, yükümlülerce yerine getirilmemesi durumunda muaccel hale gelen alacağın tahsili için 6183 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi uyarınca, borcun yedi gün içinde ödenmesi gerektiği, aksi halde teminatın paraya çevrileceği veya diğer şekillerle cebren tahsile devam olunacağı borçluya bildirilir. Söz konusu süre içerisinde borç ödenmediği takdirde teminat, söz konusu Kanun hükümlerine göre paraya çevrilerek cebren tahsile devam edilir.” yolunda düzenleme yer aldığı, ancak burada yer alan düzenlemelerin tahakkukun kesinleşmesinden sonraki sürece ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.

Gümrük Yönetmeliğinin, ilgi yazı konusu, 77 numaralı eki incelendiğinde; “TEMİNAT MEKTUBU ÖRNEĞİ” başlığı altında, “...Gümrük Müdürlüğü/Başmemurluğu/İdare Memurluğu’nda yapılan … Konusu gümrük işlemi/her türlü gümrük işlemlerine ilişkin olarak kısmen veya tamamen ...’dan tahsili gereken tutarın % 20 fazlasıyla * ….. TL’yi (yazıyla ...) gümrük idaresince yapılacak ilk istek üzerine bu durumu ispat eden başka bir belge aramaya lüzum görmeksizin itirazsız ödemeyi taahhüt ettiğimizi ve bu miktarın gümrük idaresince istenmiş olması, istenen miktarın tahsil edilmesi gereken hale geldiğini ifade edeceğinden ve istek tarihinden itibaren 7 gün içinde ödenmemesi halinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında faiz ödeyeceğimizi teminatı veren ...’nın kurumu temsil ve imzaya yetkili memurları sıfatıyla beyan ve taahhüt ederiz.” ifadelerinin yer aldığı görülmektedir.

Yine Gümrük Yönetmeliğinin, 244 üncü maddesinde, “(1) İlgili gümrük idaresince transit işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediğinin tespit edilmesi durumunda tahsilat işlemi başlatılır.

(2) İlgili gümrük idaresince yükümlüsüne tebliğ edilen gümrük vergileri ve diğer yükler, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.

(3) Süresi içinde ödenmeyen kesinleşmiş gümrük vergileri ve diğer yükler için, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun ilgili hükümleri çerçevesinde, ilgili gümrük idaresince kefil nezdinde tahsilat işlemi başlatılır. Ortak transit rejimi kapsamı işlemlerde kefilden tahsilatın yapılabilmesi için, gerekli bildirimlerin öngörülen sürelerde kefile yapılmış olması gerekir.

(4) Kefil tarafından süresi içinde ödenmeyen gümrük vergileri ve diğer yükler için kefil nezdinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takibata geçilir.

(5) Teminatın yeterli olmaması halinde kalan tutar, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre yükümlüsünden tahsil edilir.” denilerek teminatın yeterli olmamasından sonra kalan tutarın 6183 sayılı Kanuna göre tahsil edileceği düzenlenmiş olup bu durumda 6183 sayılı Kanuna ilişkin mevzuat uyarınca şartları varsa bu Kanundaki teminat hükümlerinin ayrıca işletilebileceği anlaşılmaktadır.

Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki tespitler doğrultusunda yapılan değerlendirme sonucunda; gümrük mevzuatında, tahakkuk aşamasında alınan teminat usulünün düzenlendiği, tahakkukun kesinleşmesinden sonraki tahsil aşamasının ise 6183 sayılı Kanun ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca hazırlanan alt düzenlemelere göre yürütüldüğü, dolayısıyla Gümrük Yönetmeliği Ek-77’de yer alan teminat mektubu örneğine ilişkin Bakanlığımız düzenlemesinin tahakkukla ilgili olduğu değerlendirilmekle birlikte söz konusu ekte yer alan sürenin, 6183 sayılı Kanunla uyumlu hale getirilmesine de herhangi bir hukuki engel bulunmayıp idarenin düzenleyici işlem yapma yetkisi dahilinde olduğu mütalaa edilmektedir.

Takdiri Genel Müdürlüğünüze ait olmakla birlikte 640 sayılı K.H.K.’nin 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca verilen Hukuk Müşavirliği görüşü olarak bilgilerinize arz ederim.

Av. Havva ABDULLAHZADE
I. Hukuk Müşaviri V.

Dağıtım:
Gümrükler Genel Müdürlüğüne
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğüne