Genelge No: 2019/42 (İdari para cezalarına ilişkin 7190 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerin uygulanması hk.)

T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı : 75705452-106.05
Konu: Genelge- 7190 Sayılı Kanunun Uygulanması Hakkında

13.12.2019 /50351808
GENELGE
(2019/42)

Bilindiği üzere, 24.10.2019 tarihli, 7190 sayılı “Gümrük Kanunu Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 07.11.2019 tarihli, 30941 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Mezkur Kanun ile 4458 Sayılı Gümrük Kanununun idari para cezalarına ilişkin usul hükümleri, ceza miktarları ve pişmanlık hükümlerinde değişiklikler yapılmıştır.

Bu kapsamda, Bakanlığımıza intikal eden olaylardan 7190 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önceki işlemlere ilişkin uygulanacak idari para cezalarında tereddütler olduğu anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, idari para cezaları hakkında genel kanun niteliğinde bulunan 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında; “(1) Bu Kanunun;

a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır.” hükmü,

Aynı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasında;

“(1) 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümleri kabahatler bakımından da uygulanır. Ancak, kabahatler karşılığında öngörülen idarî yaptırımlara ilişkin kararların yerine getirilmesi bakımından derhal uygulama kuralı geçerlidir.” hükmü yer almaktadır.

Dolayısıyla, 5326 sayılı Kanunun anılan maddelerinde 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa atıfta bulunulmuştur. 5237 sayılı Kanunun zaman bakımından uygulamaya ilişkin 7 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan;

"(1) İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar.

(2) Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur." hükmü ile "lehe kanun ilkesi" nin kabul edildiği görülmektedir.

Bu hükümler gereğince, 7190 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce vuku bulan işlemlere ilişkin para cezalarında, kesinleşmemiş olmaları kaydıyla yükümlünün lehine olan hükümlerin uygulanması gerekmekte olup uygulamada;

1- a) İdarece henüz bir idari para cezası kararı düzenlenmemişse,

b) İdarece bir idari para cezası kararı düzenlenmiş ancak henüz tebliğ edilmemişse,

c) İdarece düzenlenen idari para cezası kararı tebliğ edilmiş ancak itiraz süresi henüz dolmamışsa,

d) İdarece düzenlenen idari para cezası için uzlaşma başvurusu yapılmışsa,

e) İdarece düzenlenen idari para cezası kararına karşı idari itiraz yoluna başvurulmuş ancak henüz bir cevap verilmemişse,

f) İdarece düzenlenen idari para cezası kararına karşı idari itiraz yoluna başvurulmuş, itiraz reddedilmiş ancak dava açma süresi henüz dolmamışsa,

lehe olan hükmün uygulanması,

2- İdarece düzenlenen idari para cezası kararına karşı idari itiraz yolu kullanılmış ve süresi içinde dava açılmışsa, mahkemeye Kanun değişikliği nedeniyle davanın konusuz kaldığının bildirilmesi, mahkemece “davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına” dair karar verilmesi halinde, Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 2016/1 sayılı Genelgesi uyarınca temyizden/itirazdan vazgeçilmesi için onay alınması,

3- İdarece düzenlenen idari para cezası kararına karşı idari itiraz yoluna başvurulmamış veya itiraz reddedildikten sonra süresi içinde dava açılmamışsa, para cezası kesinleşeceğinden kesinleşmiş amme alacağı için tahsilat işlemlerine devam edilmesi,

4- İdarece düzenlenen idari para cezası kararına karşı idari itiraz yolu kullanılmış ve süresi içinde dava açılmış, ancak mahkemece davanın reddine karar verilmişse, mahkeme kararının uygulanması gerekeceğinden tahsilat işlemlerine devam edilmesi,

5- İdarece düzenlenen idari para cezası kararı kesinleşmiş ve ödeme emri tebliğ edilmiş ancak ödeme emrine karşı dava açılmamışsa, ödeme emri kesinleşmiş olacağından tahsilat işlemlerine devam edilmesi,

6- İdarece düzenlenen idari para cezası kararı kesinleşmiş ve tebliğ edilen ödeme emrine karşı dava açılmışsa, mahkemeye Kanun değişikliği nedeniyle davanın konusuz kaldığının bildirilmesi, mahkemece “davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına” dair karar verilmesi halinde, Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 2016/1 sayılı Genelgesi uyarınca temyizden/itirazdan vazgeçilmesi için onay alınması,

7- Ödeme emrine karşı açılan davada mahkemece davanın reddine karar verilmişse, mahkeme kararının uygulanması gerekeceğinden tahsilat işlemlerine devam edilmesi,

Yönünde işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, 7190 sayılı Kanun ile Gümrük Kanununun 235 inci maddesinin dördüncü fıkrası ve 236 ncı maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi” yaptırımında yükümlü lehine olacak şekilde değişiklik yapılmıştır. Bu kapsamda, kesinleşmemiş olan mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararları için de lehe olan hükmün uygulanması gerekmektedir.

Bilgi ve gereğini rica ederim.

Rıza Tuna TURAGAY
Bakan a.
Bakan Yardımcısı