Bankalardaki işlem masrafına sınırlama

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), işlem maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla finansal tüketicilerden ve ticari müşterilerden bankaların alabileceği ücret ve komisyonları yeniden düzenledi. Düzenleme kapsamında, BDDK’nın ‘Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği’nde değişiklik içeren yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlandı. TCMB’nin yayımladığı ‘Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar’ hakkındaki yeni tebliği de Resmi Gazete’de yer aldı. Yönetmelik ve tebliğ doğrultusunda, bankalar tarafından ticari müşterilerden alınabilecek ücret, masraf ve komisyonların sayısı 51’e indirildi. BDDK tarafından 2014’te 20 ile sınırlandırılan ticari müşterilerden alınabilecek ücret, masraf ve komisyonların sayısı ise 16’ya düşürüldü. Sadeleştirme sayesinde bankalar arasındaki ücret karşılaştırması daha şeffaf ve kolay hale getirilmiş oldu.

HESAP AÇILIŞ ÜCRETİ

Düzenleme ile ticari müşterilerden alınan hesap işletim ücreti ve hesap açılış ücreti kaldırıldı. Ticari müşterilerin kredi tahsis, kredi kullanım, kredilerin erken kapatılması, EFT gibi ücretler getirilen sınırlama sayesinde maliyetleri de önemli ölçüde azaltıldı. Kredi tahsis ücreti başlığı altında alınan ücretlerde ise sadeleşmeye gidildi. Bu kapsamda, ticari kredilerde tahsis ücretleri, verilen kredi limitinin on binde 25’i ile sınırlandırıldı. Mevcutta yüzde 2’lere kadar ulaşan ticari kredilerde kredi kullandırım ücretlerinin de kullandırılan kredinin yüzde 1’ini geçemeyeceği kıstası getirildi.

ERKEN ÖDEME

Ticari kredilerde yüzde 2 ila 6 aralığında belirlenen erken ödeme komisyonu, yeni tebliğ ile kalan vadesi 2 yıla kadar olanlarda yüzde 1’e, vadesi 2 yıldan uzun olanlarda yüzde 2’ye düşürüldü. Ticari kredi kartlarında yüzde 3-4 seviyelerinde olan nakit avans komisyonu da yüzde 1 ile sınırlandırıldı. Bu oran finansal tüketiciler için de en fazla yüzde 1 olarak belirlendi. Ticari kredi kartlarında üyelik ücretine herhangi bir sınır getirilmezken, finansal tüketicilerde kayıp, çalıntı ve benzeri nedenlerle yılda iki adede kadar kart yenileme ücreti kaldırıldı. Bir yılda ikiden fazla kart yenileme durumunda ise sadece kart maliyetinin alınmasına ilişkin düzenleme yapıldı. Kiralık kasa depozito bedeli finansal tüketiciler için kiralanan kasanın en fazla bir yıllık kira bedeli olarak belirlendi.

EFT’YE ÜST SINIR

Bankalar tarafından hem ticari hem de finansal tüketicilerden alınan EFT ücretlerine üst sınır getirildi. Buna göre, EFT işlemlerinden alınabilecek ücret, işlem tutarının 1.000 lira ve altında olması halinde mobil bankacılık uygulamaları ve internet bankacılığı aracılığıyla yapılan işlemler ile düzenli ödemelerde 1 lirayı, ATM’den yapılan işlemlerde 2 lirayı, diğer kanallarla yapılan işlemlerde ise 5 lirayı geçemeyecek. Bu sınırlar sırasıyla, işlem tutarının 1.000 lira ila 50 bin lira arasında olması halinde 2 lira, 5 lira ve 10 lira düzeyinde, işlem tutarının 50 bin liranın üzerinde bulunması durumunda ise 25 lira, 50 lira ve 100 lira şeklinde uygulanacak. Banka ile ticari müşteri arasındaki sözleşmede geç işlemler olarak belirlenen EFT’lerde, belirlenen azami ücretler yüzde 50 artırımlı olarak gerçekleştirilecek. Ticari müşteriler ve finansal tüketiciler gerçekleştireceği havale işlemlerinde ise aynı tutar ayrımları geçerli olmak üzere EFT’de belirlenen ücretlerin yarısını ödeyecek. Müşterilerin kıymetli maden transfer işlemlerinden alınacak ücret, transfer sistemini işleten kuruluş tarafından işlem başına belirlenen transfer ücretinin yüzde 15 fazlasını aşamayacak. Düzenlemeler, 1 Mart 2020’den itibaren yürürlüğe girecek.
 
SWAP İŞLEMLERİNE DÜZENLEME
 
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) bankaların yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları TL alım ve satım işlemlerine ilişkin duyurusu, kurumun resmi internet sitesinde yayımlandı. BDDK’dan yapılan açıklamada,  konsolidasyona tabi yurtdışındaki kredi kuruluşu ve finansal kuruluş niteliğini haiz ortaklıklarıyla gerçekleştirdiği işlemler hariç, bankaların yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz, diğer bacağı TL olan ve vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının yüzde 25’i ile sınırlandırılması kararının Ağustos 2018’den bu yana yürürlükte olduğu hatırlatıldı. Açıklamada, “Değerlendirme sonucunda, BDDK’nın 08/02/2020 tarihli ve 8860 Sayılı Kararı ile söz konusu sınırlamanın yüzde 10 olarak uygulanmasına karar verildi. Söz konusu oranın günlük olarak solo ve konsolide bazda hesaplanması uygulamalarına devam edilecek, mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılamayacak ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemler yenilenemeyecek” ifadelerine yer verildi.