Gümrükler Genel Müdürlüğünün 09.07.2020 tarihli 55688522 sayılı yazısı (03.05.2017 Günlü 231-B/01 Sayılı İnceleme Raporu)

T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı : 85593407-663.05
Konu : 03.05.2017 Günlü 231-B/01 Sayılı
İnceleme Raporu
 

09.07.2020 / 55688522
DAĞITIM YERLERİNE
 

İlgi: a) Mülga Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğünün 21.07.2017 tarihli ve 26711879 sayılı dağıtımlı yazısı.
        b) Mülga Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğünün 18.04.2018 tarihli ve 33703399 sayılı dağıtımlı yazısı.

İlgide kayıtlı yazılar ile Gümrük ve Ticaret Başmüfettişleri Ahmet ARSLANTAŞ ile Bülent TUNA tarafından düzenlenen 03.05.2017 günlü 231-B/01 sayılı İnceleme Raporunun "Değerlendirme ve Sonuç” bölümünün 1 inci maddesine ilişkin mülga Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğünce bildirimde bulunulmuş olup ilgi (b)’de kayıtlı yazıda belirtilen söz konusu Raporun 2 inci maddesi ile ilgili derkenar süreci sonlanmıştır. Mezkur Raporun bahse konu maddesine ilişkin Genel Müdürlüğümüz görüşüne Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca iştirak edilmiştir.

Bu bağlamda bahse konu Raporun ‘Değerlendirme ve Sonuç’ bölümünde,

“2) a) ÖTV Kanunu eki I sayılı Listenin B cetvelindeki eşyalar için 01.04.2014 tarihinden sonra global teminat kullanılması mevzuat uyarınca mümkün olmadığından ve alınan münferit teminatların iade işlemlerinin ilgili Vergi Dairelerince yapılacağı dikkate alınarak, bu tarihten önceki dönemde tescilli olup halen kapatılmayan beyannamesi bulunan yükümlülerin yeni ithalatları için alınan münferit Banka Teminat Mektubu/Nakit teminatların geçmiş dönem beyannamelerinin kapatılma işlemleri gerçekleştirilmeden çözülmemesi gerektiği yolunda, ithalatın yapıldığı gümrük idarelerince ilgili vergi dairelerine bildirimde bulunulması,” şeklinde ifade edilen teklif ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığının 27/06/2011 tarihli ve 37 sayılı "ÖTV Kanuna Ekli (I) Sayılı Listede Yer Alan Malların İthalinde Gümrük İdaresince Alınan Teminatın ÖTV ve Diğer Vergi Borçlarına Mahsubuna İlişkin Uygulama" konulu yazısında; "Diğer vergi borçlarına mahsubuna ilişkin işlemler:" başlığı altında; "a) banka teminatı verilmiş olması durumunda;

(...) ÖTV Kanuna ekli (I) sayılı listede yer alan malların ithalatı sırasında gümrük idaresine verilen banka teminat mektupları verildikleri amaç dışında kullanılmayacağından, bunların söz konusu mükelleflerin diğer vergi borçlarına mahsup edilmesi ve haczedilmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla bahse konu mükelleflerin ÖTV mevzuatında düzenlenmiş uygulamalar kapsamında ithalatları sırasında vermiş oldukları teminat mektuplarının paraya çevrilerek diğer vergi borçlarına mahsubuna ilişkin taleplerinin reddedilmesi gerekmektedir.

b) nakit teminat verilmiş olması durumunda;

(...) Mükelleflerin ÖTV'ye ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmiş olmaları ve talepte bulunmaları halinde nakit teminatların ÖTV dışında kalan diğer vergi borçlarına mahsubu için vergi dairesi hesaplarına aktarımı mümkün bulunmaktadır. Söz konusu mükelleflerin, herhangi bir taleplerinin olmaması halinde ise ilgili vergi dairesince nakit teminatı elinde bulunduran gümrük müdürlüğüne 6183 sayılı Kanunun 79 uncu maddesi uyarınca gönderilecek haciz bildirisi ile söz konusu amme alacaklarının takip ve tahsilinin yapılması gerekmektedir. (...)" denilmektedir. İlaveten konuya ilişkin Bakanlığımız Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 31.01.2019 tarihli ve 41254741 sayılı yazısında da ifade edilen "mükelleflerin ÖTV'ye ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmiş olmaları ve talepte bulunmaları halinde nakit teminatların ÖTV dışında kalan diğer vergi borçlarına mahsubu için vergi dairesi hesaplarına aktarımının mümkün olduğu, söz konusu mükelleflerin, herhangi bir taleplerinin olmaması halinde ise ilgili vergi dairesince nakit teminatı elinde bulunduran gümrük müdürlüğüne 6183 sayılı Kanunun 79 uncu maddesi uyarınca gönderilecek haciz bildirisi ile söz konusu amme alacaklarının takip ve tahsilinin yapılması uygun olacağından, nakit teminatların iadesi taleplerinin reddedilmesinin uygun olacağı" yönündeki görüşleri doğrultusunda 2014 yılı öncesinde toplu teminat kullanılarak tescil edilen beyannameler için yükümlüsünün iadesini talep edeceği teminat mektupları için teminat değişikliği talebinde bulunması mümkün bulunmakta olup ÖTV Kanunun (I) sayılı listesinin (B) cetvelinde yer alan bu kapsama giren eşyanın konu olduğu beyannamelerin bilgilerinin yer aldığı münferit teminat mektupları veya nakit teminat ile hâlihazırda beyannameye bağlı bulunan teminat mektubunun iadesinin yapılabileceği değerlendirilmektedir.

Bu meyanda; gümrük idarelerimiz tarafından daha önce kabul edilen teminat mektuplarının değişiklik taleplerinde farklı uygulamalara yer verilmemesi ve herhangi bir hukuki ihtilafta kamu alacağını garanti altına alınmasını teminen değişiklik talebinde bulunulan teminat mektubuna konu gümrük işlemlerinin, yeni teminat mektubunda da garanti veren bankalar tarafından taahhüt altına alınması için teminat mektuplarının değişiklik taleplerinde yer alması uygun bulunan, yeni düzenlenecek teminat mektuplarının metinlerinde değişikliğe konu gümrük işleminden kaynaklı sorumlulukların da yüklenildiğine ilişkin ifadelerin bulunmasının gerekliliğinden hareketle Gümrük Yönetmeliğinde değişiklik yapılmıştır.

Bu doğrultuda teminat değişikliği talebine konu teminat mektuplarında yeni düzenlenen teminat mektubunun kabulünden önce başlamış olan ve yükümlülüğü devam eden işlemlerin de garantörlüğünün bankalar tarafından sağlanması için Gümrük Yönetmeliğinin 496 ncı maddesine ikinci fıkra eklenerek “Daha önce başlamış, gümrük yükümlülüğü devam eden gümrük işlemleri için verilmiş olan teminatın değiştirilmesinin talep edilmesi halinde yeni teminat mektubunun Ek-77/C’de yer alan metindeki ifadeleri de içermesi gerekir.” şeklinde değişiklik yapılmış; böylelikle teminat mektup değişikliklerinde gümrük idarelerince dikkate alınması gereken sarih bir metne Yönetmeliğin EK-77/C’ de yer alan örnekte yer verilmiştir.

Diğer taraftan yine söz konusu Raporun 2-b) maddesinde, “01.04.2014 tarihinden itibaren ÖTV kanunu eki I sayılı liste kapsamı eşyalar için alınan teminatların takibinin elektronik ortamda yapıldığı dikkate alınarak, bu tarihten önce tescilli olan ancak GÜVAS üzerinde kapanmamış statüde beyannameleri bulunan yükümlülerin, gerek 01.04.2014 tarihinden önceki gerekse bu tarihten sonra gerçekleşen ithalatları için gümrük idarelerine verdikleri ve halen gümrük idarelerince iade edilmemiş olan her türlü teminatının, 01.04.2014 tarihinden önce tescil edilen ve kapanmamış statüde bulunan beyannamelerin kapatılma işlemleri usulüne uygun olarak tekemmül ettirilmeden iade edilmemesi,...” şeklinde belirtilen teklifin, yukarıda aktarılan hususlarla birlikte, gümrük idaresine verilen teminatların, ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı liste kapsamındaki eşya ithalatlarından ötürü açık kalan beyannamelerinin durumuyla irtibatlandırılarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu bağlamda firmalara ait toplu teminat dosyasına eklenmiş ve toplu teminat dosyasının kullanılabilir miktarını oluşturan teminat mektuplarının iade taleplerini değerlendirirken, öncelikle ilgili toplu teminat dosyası ile tescil edilmiş beyannamelerin statülerinin kontrol edilmesi;

Toplu teminat dosyasına bağlı gümrük yükümlülüğü devam eden beyannamelerin bulunması halinde iadesi talep edilen mektuplar ile beyanname tarihlerine ilişkin kontrolün yapılması, firmaya ait aynı toplu teminat dosyasına bağlı bulunan beyannamelerin tarihleri ile firmaya ait toplu teminat dosyasında bulunan ve iade talebine konu olan mektup tarihinin karşılaştırılması, iadesi talep edilen teminat mektuplarının kabul edildiği tarih ile beyannamelerin tescil tarihlerinin dikkate alınarak değerlendirilmesi;

Teminat mektubu düzenleyen bankaların yükümlülüklerinin ve garantörlüklerinin düzenlenen teminat mektuplarının ilgili idare tarafından kabul işleminden sonra başlaması esas olup mektupların iade taleplerinin değerlendirilmesinde mektupların firmaya ait toplu teminat dosyasına eklendiği tarihlerin dikkate alınması ve mektup kabul işleminden önce tescil edilmiş beyannamelerden kaynaklı yükümlülüklerden bağımsız olan teminat mektuplarının iadesinde tarih kontrolünün yapılması;

Kapanmış statüde olmayan beyannamelere konu firmaya ait toplu teminat dosyasının kullanılabilir miktarını oluşturan teminat mektuplarının yükümlülerce iade taleplerinde ise teminat değişikliğine gidilmesi mümkün bulunmakta olup bu durumda bulunan beyannamelerin incelenerek ilgili gümrük idarelerince söz konusu beyannameler için münferit banka teminat mektubu ya da nakit teminat ile teminat değişikliğinin yapılması halinde mektubun iadeye uygunluğunun değerlendirilmesi;

Yukarıda yer verilen hususların dikkate alınması, toplu teminat dosya yapısında yer alan birden fazla mektubun tek bir dosyada bulunabilmesi durumundan kaynaklı olarak iadesi talep edilen mektuplarda beyanname tarihleri ile idare tarafından mektubun kabul edildiği tarih bazlı bir kontrolün yapılması;

İşbu yazımız konusu 03.05.2017 günlü, 231-B/01 sayılı İnceleme Rapora ilişkin teminat mektuplarının iade taleplerinin yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde değerlendirilmesi,

Gerekmektedir.

Bilgi ve gereğini önemle rica ederim.

Mustafa GÜMÜŞ
Bakan a.
Genel Müdür



 

Dağıtım:
Tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine