Akreditifli Ödeme (Letter of Credit)
Alıcının (amir) talep ve talimatına dayanarak bir bankanın (amir banka), belirli bir tutara kadar ve belirli bir vade içinde, akreditifte öngörülen şartlara uygun belgelerin ibrazı karşılığında ihracatcıya (lehdar) ödeme yapacağını taahhüt etmesidir. Akreditif ile, uluslararası ticari faaliyetler bankalar tarafından düzenlenmiş, taraflar için bir çeşit güvence unsuru sağlanmış, akreditif koşulları yerine getirildiğinde ödeme garantilenmiş ve ödeme belgelere dayandırılmış olmaktadır. Akreditifte bankalarca mallar değil, belgeler göz önünde bulundurularak işlem yapılır. Akreditif, Dönülemez/teyitli; Dönülemez/teyitsiz veya Dönülebilir/teyitsiz olabilir
Vesaik Mukabili Ödeme (Cash Against Documents)
İhracatçı malları yükledikten sonra, ülkesindeki bir banka veya ithalatçının ülkesinde bulunan temsilcisi aracılığıyla, sevk belgelerini ithalatçının ülkesindeki bankaya tahsil talimatı ekinde gönderir ve karşılığının ödenmesinden veya düzenlediği poliçenin ithalatçı tarafından kabulünden sonra ithalatçıya teslim edilmesini ister. İthalatçının bankası, ithalatçı ödemeyi yapmadan, poliçeli işlemlerde ise, poliçeyi kabul etmeden, malı gümrükten çekebilmesi için gerekli olan belgeleri (sevk belgesi, fatura vb) teslim etmez. Mal veya hizmetinin karşılığını tahsil işlemi bazında ihracatçı bir riske giriyor demektir. Çünkü malının sevkini veya hizmetin yapılmasını, parasının ödeneceğini güvence altına almadan önce gerçekleştirmektedir. Bu nedenle tahsil işleminde ihracatçının; • ithalatçıya karşı güveninin tam olması, • ithalatçının ödeme gücü hakkında kuşkusunun bulunmaması, • malın ithal edildiği ülkedeki siyasi, ekonomik ve hukuki şartların istikrarlı ve güvenilir olması gerekmektedir.
Mal Mukabili Ödeme (Cash Against Goods)
Mal mukabili ödeme, ithalatçının satın aldığı malın bedelini, o malın satış sözleşmesinde gösterilen varış yerine gelmesi ve teslim alınmasından sonra ödemesidir. Bu ödeme şeklinde ihracatçı malları alıcı adına sevk ettikten sonra, malı temsil eden belgeleri ithalatçıya, ya doğrudan ya da bedelsiz teslim koşuluyla banka aracılığıyla gönderir. İthalatçı malları gümrükten çektikten sonra mal bedelini öder. Bu ödeme şeklinde, ithalatçı, ödeme yapmadan malları gümrükten çekeceği ve kontrol imkanı bulacağı için avantajlıdır. ihracatçı ise, ithalatçının mal bedelini ödememesi riski ile karşı karşıyadır. Ancak, çok güvenilen bir müşteriye uygulanabilir
Peşin Ödeme (Advance Payment)
Mal bedelinin, ihracat gerçekleştirilmeden önce alıcı tarafından transferi anlamına gelir. İhracatçı mal bedelini banka aracılığıyla tahsil eder ve karşılığında bankadan döviz alım bordrosu alır. Peşin ihracatta döviz alım bordrosu gümrük tarafından da onaylanır. İhracat süresi DAB tarihinden itibaren 18 aydır. Aksi durumda mal bedeli faizi ile alıcı firmaya iade edilir. Dövizin yurda nakit olarak gelmesi durumunda dövizi getiren kişinin gümrükten döviz beyan tutanağı alması gereklidir. Bankalar döviz beyan tutanağına istinaden alış yapar ve ayrıca gümrüklerden döviz beyan tutanağının onayını talep ederler. Gümrükten onay alınmadığı durumda, DAB geçersiz sayılır.
Kabul Kredili Ödeme (Acceptance Credit)
Mal bedelinin belli bir vadede ödenmesini taahhüt eden ve bu ödemeye bir Poliçenin araç olduğu ödeme şeklidir. Bir başka ifade ile kabul kredisi satılan malın bedelinin bir poliçeye bağlandığı vadede satıcıya ödendiği bir ödeme şeklidir. Bu kredi vesaik ile birlikte ibraz edilen poliçenin ithalatçı veya buna ilaveten ithalatçının bankası tarafından kabul edilmek suretiyle kullanılır. Kabul kredili ödemede taraflara bankalar aracılık ederler ve bunun için komisyon alırlar. Satıcının düzenlediği poliçe sadece alıcı tarafından kabul edilmiş ise “trade acceptance” vardır. Poliçenin bir banka tarafından kabul edilmesi öngörülebilir. Bu durumda banka poliçeyi kabul eder veya ithalatçının kabulüne aval verebilir. Buna “banker’s acceptance” denilmektedir. Bu ödeme şeklinde vadeli alım yapmak isteyen ithalatçıya karşı ihracatçı, poliçeye bankanın kabul veya aval varmesiyle kendini garanti altına almış olmaktadır. 6. Alıcı Firma Prefinansmanı (Purchaser Prefinance) Alıcı Firma Prefinansmanı, ihracata konu olan ürünün üretiminin finansmanında kullanılmak üzere ithalatçıdan bedelin kısmen veya tamamen sağlanmasıdır. Alıcı Firma Prefinansmanında, peşin ödemede olduğu gibi mal gönderilmeden önce mal bedeli gelmektedir. İthal edilecek mal karşılığı para, önceden ithalatçı tarafından ihraç malının üretim veya tedarik edilmesi için kredi olarak gönderilir; fakat ihracatın yapılması anında mal bedeli haline gelir.
Alıcı Firma Prefinansmanı (Purchaser Prefinance)
Alıcı Firma Prefinansmanı, ihracata konu olan ürünün üretiminin finansmanında kullanılmak üzere ithalatçıdan bedelin kısmen veya tamamen sağlanmasıdır. Alıcı Firma Prefinansmanında, peşin ödemede olduğu gibi mal gönderilmeden önce mal bedeli gelmektedir. İthal edilecek mal karşılığı para, önceden ithalatçı tarafından ihraç malının üretim veya tedarik edilmesi için kredi olarak gönderilir; fakat ihracatın yapılması anında mal bedeli haline gelir.
Özel Takas (Special Barter)
Özel Takas, mal ve/veya hizmet ihraç ve ithalinde karşılıklı olarak tarafların yine aynı gerçek veya tüzel kişiler olması halinde, ihraca ve ithale konu olan malların bedellerinin herhangi bir para hareketi söz konusu olmaksızın, kısmen veya tamamen birbirleriyle takas edilebilmesi olarak tanımlamıştır.
Bağlı Muamele (Dependent Transaction)
Dış Ticarette, ihracata konu malların, hizmetlerin ve teknolojilerin bedellerinin dış ticarette taraf olan ülkeler ve firmalar arasında yapılan anlaşmaya istinaden para yerine geçen diğer mal, hizmet ve teknoloji ithalatıyla karşılanması ve aradaki artı ya da eksi farkların döviz transferleri ile kapatılmasıdır.